به گزارش ایسنا، امروز ۴ مهر چهل و نهمین سالروز واکنش امام خمینی (ره) به تغییر مبنای تقویم رسمی کشورمان از هجری شمسی به شاهنشاهی در سال ۱۳۵۵ است.
ماجرا چه بود؟
محمدرضا پهلوی شش ماه بعد از تاسیس حزب رستاخیز در مراسم افتتاحیه بیست و چهارمین دوره مجلس شورای ملی و هفتمین دوره مجلس سنا که در شهریور سال ۱۳۵۴ برگزار شد از «فرهنگ و تمدن اسلامی» به زشتی سخن گفت و از ورود «اسلام به ایران» به عنوان «هجوم خارجی» نام برد.
وی گفت: «تصمیم دارم تمام آثار انحطاط، ضعف، فساد و زبونی گذشته را به دست فراموشی بسپارم تا ارزش‌های مثبت و جاودانه فرهنگ ایرانی از آلودگی دور شود و ارزش های مثبت، پرورش و تعمیم یابد.»
او البته از اعلام رسمی فکرش در هراس بود به همین دلیل سناریویی توسط درباریان و دیوانیان به اجرا درآمد تا محمدرضای ۵۶ ساله نیتش را پیاده کند.
پهلویِ پسر شش ماه قبل از آن در تاریخ ۱۱ اسفند ۱۳۵۳ به دبیران کل احزاب «مردم»، «ایران نوین»، «پان‌ایرانیسم» دستور تعطیلی داد و با تاسیس حزب رستاخیز ایران وظیفه حفظ و نگهبانی از تاج و تخت و پاسداری از اصول انقلاب شاه و ملت را وظیفه این حزب تعیین کرده بود و از همان تاریخ بستر تغییر مبنای تقویم رسمی ایران از هجری شمسی به تقویم شاهنشاهی را به جریان انداخت.
در نهایت هم چاکران و دیوانیان سالروز تولد کوروش کبیر را مبنای محاسبه تقویم جدید ایران تعیین کردند و نمایندگان مجلس شورای ملی و مجلس سنا آن را به تصویب رساندند و با امضای شاه به ادارات، شرکتها، سازمان‌ها و نهادهای رژیم پهلوی ابلاغ شد.
واکنش در تبعید
اولین واکنش آیت‌الله العظمی سید روح‌الله موسوی خمینی به تغییر مبنای محاسبه تقویم کشورمان در آستانه دوازدهمین سالگرد تبعید ایشان به نجف اشرف و در تاریخ چهارم مهر ۱۳۵۵ اتفاق افتاد.
ایشان در این روز که مصادف با عید فطر سال ۱۳۹۶ هجری قمری بود، در پیامی مکتوب خطاب به مردم ایران نوشتند: «کارشناسان که می‌خواهند مخازن ما را بی‌مانع به غارت ببرند، برای تضعیف اسلام و محو اسم آن، نغمۀ شوم تغییر مبدأ تاریخ را ساز کردند. این تغییر از جنایات بزرگی است که در این عصر به دست این دودمان کثیف واقع شد.
بر عموم ملت است که با استعمال این تاریخ جنایتکار مخالفت کنند؛ و چون این تغییر هتک اسلام و مقدمۀ محو اسم آن است - خدای نخواسته - استعمال آن بر عموم حرام و پشتیبانی از ستمکار و ظالم و مخالفت با اسلام عدالتخواه است.»
رهبر نهضت اسلامی دو سال بعد در تاریخ ۳۰ مهر ۱۳۵۷ درست سه ماه و ۱۲ روز قبل از پایان تبعید امام و ورود ایشان به ایران نیز در جمع دانشجویان و ایرانیان مقیم نوفل لوشاتو خطاب به عوامل رژیم پهلوی بیان کردند: «شما ببینید چه جنایت بزرگی [است]، در تمام جنایتهایی که این مرد کرده است؛ همۀ خیانتهایی که این مرد کرده است؛ از دادن نفت به خارج، از خراب کردن وضع زراعت، از خراب کردن فرهنگ، از دست دادن حیثیت نظام؛ همۀ اینها را یک طرف بگذارید، قضیۀ تغییر تاریخ را یک طرف. تغییر تاریخ اسلام به تاریخ گبرها را شما اگر در یک طرف ترازو بگذارید، خیانتهای این آدم و جنایتهای این آدم و همۀ چیزهای دیگری که از دست داده‌ایم به واسطۀ این [شخص]، در یک طرف بگذارید؛ این اهمیتش بیشتر است و گمان نکنید که اگر ملت مهلتش داده بود، همین [یک] قدم بود.»
مخالفت‌ها
با اعلام رسمی خبر تغییر مبنای محاسبه تقویم در رادیو و تلویزیون و روزنامه‌های عصر پهلوی، موج مخالفت‌های روحانیون و مردم متدین ایران آغاز شد.
آیت‌الله سید محمدرضا گلپایگانی اولین مرجع تقلیدی بود که فردای اعلام خبر تغییر مبدای تقویم علیه آن موضع‌گیری کرد.
ایشان در نامه‌ای به جعفر شریف‌امامی که آن زمان رییس مجلس سنا بود، اقدام ناگهانی دو مجلس شورای ملی و سنا در تصویب تقویم شاهنشاهی را توهین بزرگ به اسلام دانست.
به دنبال آیت‌الله گلپایگانی، آیت‌الله سید محمدکاظم شریعتمداری نیز با ارسال نامه‌ای به امیرعباس هویدا مراتب نگرانی مراجع تقلید از اقدام دولت هویدا را اعلام کرد، اما نخست‌وزیر وقت رژیم با مصاحبه‌ای که به دستور شاه داشت، اعلام کرد: «مردم می‌توانند از هر دو تاریخ قمری و شاهنشاهی استفاده کنند».
این حرکت تاکتیکی رژیم با این رفتار توانست برخی مخالفان مذهبی را با دستگاه حاکمه همراه کند.
پایان انحراف
با افزایش دامنه انتقادات و اعتراضات به شهرهای دور و نزدیک، محمدرضا پهلوی با تغییر پی‌درپی نخست‌وزیرانش تلاش کرد رسوایی تغییر تقویم رسمی کشور را از دامن حاکمیت پاک کند.
جعفر شریف‌امامی رییس مجلس سنا که توسط محمدرضا به عنوان نخست‌وزیر پهلوی انتخاب شد به این چالش فیصله داد. او در کسوت نخست‌وزیر جدید و رییس مجلس سنا در ۵ شهریور ۱۳۵۷ مأمور تشکیل کابینه شد و برای جلب رضایت مردم متدین و روحانیون معترض علاوه بر برگرداندن تقویم هجری شمسی، دستور تعطیلی قمارخانه‌ها و حزب رستاخیز ایران را صادر کرد.
تقویم شاهنشاهی بیش از یک سال و نیم، عمر نکرد و پهلوی پسر مجبور شد در تاریخ پنجم شهریور ۱۳۵۷ حکم برچیدن آن را صادر کند.
منابع:
صحیفه امام، جلد سه، ص ۱۷۱
صحیفه امام، جلد چهار، ص ۱۱۰
گاهشماری جلالی، پایگاه اطلاع‌رسانی مرکز تقویم مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران
انتهای پیام
نظرات