آرمان مهری در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به اهمیت توجه به مهارت‌های روز و فناوری‌های نوظهور در مدارس، اظهار کرد: در سال‌های گذشته عوامل مختلف فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی موجب ایجاد فاصله میان مدارس دولتی و غیردولتی شده بود، اما از زمان استقرار دولت چهاردهم و رویکرد عدالت آموزشی، تحولات مثبتی در سیاست‌گذاری آموزشی آغاز شده و مدارس دولتی نیز گام به گام با تحولات حوزه دیجیتال و فناوری‌های نوین همسو شده‌اند.

وی با بیان اینکه توسعه حرفه‌ای معلمان در حوزه شایستگی‌های دیجیتال یکی از مأموریت‌های کلیدی آموزش‌وپرورش است، افزود: ما وارد عصر جدیدی از آموزش شده‌ایم؛ از سال ۲۰۲۲ و با فراگیر شدن چت‌بات‌های هوش مصنوعی عمومی، ضرورت ورود نظام آموزشی به این حوزه بیش از پیش احساس شد. معلمان باید بیاموزند که چگونه از هوش مصنوعی هم برای ارتقای دانش تخصصی خود، هم برای بهبود روش‌های تدریس و هم به‌عنوان دستیار آموزشی استفاده کنند.

مهری ادامه داد: در این راستا طرح‌هایی مانند طرح "توانا" در تابستان ۱۴۰۴ اجرا شد و در استان زنجان نیز دوره‌های تخصصی برای معلمان برگزار شد تا بتوانند مهارت‌های کاربرد هوش مصنوعی در تدریس را کسب کنند. این آموزش‌ها با رویکرد مدرسه‌محور و توسط مدرسان در ۱۴ منطقه استان ارائه می‌شود.

این پژوهشگر حوزه‌ روانشناسی هوش مصنوعی، با اشاره به نقش یادگیری خودراهبر دانش‌آموزان، تصریح کرد: دانش‌آموزان نسل زد و آلفا با فناوری‌های دیجیتال آشناتر هستند و گاهی حتی مهارت‌های بیشتری از ما معلمان دارند، لذا این امر باعث تغییر پارادایم یادگیری شده و دانش‌آموزان به‌جای دریافت منفعلانه محتوا، فعالانه با ابزارهای هوش مصنوعی تعامل می‌کنند.

مشاور مدیرکل آموزش‌وپرورش استان زنجان در عین حال نسبت به مخاطرات استفاده شتاب‌زده از هوش مصنوعی هشدار داد و خاطرنشان کرد: وابستگی بیش‌ازحد به هوش مصنوعی می‌تواند بر درگیری شناختی، خلاقیت، تفکر انتقادی و عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان اثر منفی بگذارد. بنابراین نیازمند رویکردی متوازن و اخلاق‌محور هستیم. ملاحظات اخلاقی، حقوقی، روان‌شناختی و تربیتی باید جدی گرفته شود تا یادگیری عمیق و نقش و اهمیت تعامل انسانی در فرآیند یاددهی-یادگیری حفظ شود.

وی افزود: استفاده از هوش مصنوعی بدون آموزش تفکر انتقادی، ممکن است باعث کاهش مهارت‌های ارزیابی محتوا و افزایش احتمال اهمال‌کاری، تقلب و فریبکاری تحصیلی شود. لذا این مسائل باید با دیدی بلندمدت، اخلاق‌محور و تربیتی مورد توجه قرار گیرد.

این مسئول با اشاره به اقدامات انجام‌شده در مقطع متوسطه اول، گفت: از سال گذشته برنامه‌ریزی‌هایی برای برگزاری دوره‌های آموزشی شایستگی‌های دیجیتال ویژه دانش‌آموزان مقطع متوسطه انجام شده است تا نوجوانان بیاموزند چگونه از هوش مصنوعی در زندگی شخصی و تحصیلی خود استفاده صحیح داشته باشند.
 
مشاور امور جوانان مدیرکل آموزش‌وپرورش استان زنجان درباره نقش حیاتی مدرسه در زندگی دانش‌آموزان تأکید کرد: مدرسه فراتر از صرفاً محل آموزش دروس است؛ این فضا محل مراقبت عاطفی، اجتماعی و روانی دانش‌آموزان نیز هست. معلمان به عنوان لنگرگاه امن می‌توانند آسیب‌هایی را که ممکن است کودکان یا نوجوانان در خانواده یا جامعه تجربه کنند، کاهش دهند و حمایت‌های لازم را فراهم کنند.

وی ادامه داد: در استفاده بیش از حد از هوش مصنوعی، خصوصاً در زمینه‌ی تحصیلی، خطر جدی کاهش مهارت‌های اجتماعی و ضعف احساس تعلق به مدرسه وجود دارد. وقتی دانش‌آموز صرفاً با ابزارهای دیجیتال و هوش مصنوعی درگیر می‌شود، فرصت تعامل با همسالان، تجربه حل مسائل گروهی و کسب مهارت‌های زندگی واقعی از دست می‌رود.

مهری افزود: مدرسه بستری برای زیست اجتماعی، یادگیری مهارت‌های حل مسئله و پرورش فضایل اخلاقی است. بر این اساس، هوش مصنوعی نمی‌تواند جایگزین همسالان، معلم مراقبت‌کننده و محیط اجتماعی مدرسه باشد. از دست رفتن این تعاملات می‌تواند در بلندمدت تأثیر منفی بر رشد روانی، اجتماعی و هیجانی دانش‌آموزان داشته باشد و حتی احساس تعلق آن‌ها به مدرسه و انگیزه تحصیلی‌شان را کاهش دهد.

مهری در پاسخ به پرسشی درباره تقویت تجهیزات مدارس نیز گفت: در دولت چهاردهم توسعه تجهیزات آموزشی و تامین مواد آموزشی مدارس با جدیت دنبال می‌شود. با این حال علاوه‌بر اعتبارات دولتی، مشارکت خیرین و اجرای طرح‌هایی مانند اختصاص جرایم نقدی قضایی به خرید تجهیزات آموزشی، موجب تجهیز مدارس به امکاناتی مانند پروژکتور و نیمکت‌های نو شده است. این اقدامات چندجانبه هم‌اکنون در استان زنجان در حال اجرا است و مدیران ستادی و نیز مدیران مدارس نیز با همکاری اولیا و خیرین توانسته‌اند فضای آموزشی مطلوب‌تری فراهم کنند.

وی تأکید کرد: اگر امروز با همان شیوه‌های گذشته به دانش‌آموزان آموزش دهیم، آینده را از آنان ربوده‌ایم. پس لازم است محتوا، روش‌ها و ابزارهای آموزشی متناسب با نیازهای نسل جدید بازطراحی شوند تا دانش‌آموزان توانمندتر شوند و در آینده نیز فرصت‌های عادلانه‌تر برای رقابت در جامعه و بازار کار داشته باشند.

انتهای پیام