در ساعات اخیر خبرگزاری فرانسه گزارش داد که سرعت اینترنت در افغانستان به طور قابل توجهی کندتر از حد معمول شده است. نت‌بلاکس نیز اعلام کرد این محدودیت‌ها اکنون بر روی چندین ارائه‌دهنده تائید شده و این الگو نشان دهنده یک محدودیت عمدی است. پیش از این نیز در هفته‌های اخیر اینترنت در کشور افغانستان به طور کامل قطع شد. با قطع سرویس تلفن همراه و اینترنت بدون هشدار قبلی، فعالیت کسب‌وکارها متوقف شد و ارتباط مردم افغانستان با سایر نقاط جهان قطع کرد. همچنین چالش و مشکلات متعددی برای تبادلات تجاری ایران و افغانستان در مرزهای مشترک این دو کشور به خصوص دوغارون ایجاد شد.
در همین راستا محمود سیادت در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص محدودیت اینترنت در افغانستان و تأثیرات آن بر صادرات و تجارت ایران با افغانستان، اظهار کرد: تأثیر قطعی یا محدودیت اینترنت بر صادرات به صورت مستقیم و آن‌گونه که در قطع کامل اینترنت پیشین رخ داد (مانند توقف ارتباطات و تردد کامیون‌ها) نیست. با این حال، این محدودیت‌ها به طور قطع تأثیرات منفی خواهد داشت.
رئیس اتاق مشترک ایران و افغانستان با بیان اینکه در پی قطعی چند هفته پیش اینترنت افغانستان برآورد لحظه‌ای حجم مبادلات ممکن نیست، تصریح کرد: در آن زمان، بیش از ۱۰۰۰ ماشین در نوبت انتظار بودند که پس از وصل شدن اینترنت، این تردد برقرار شد. گمرکات تایباد نیز مکاتبه‌ای با گمرکات کشور افغانستان مبنی بر توقف ارسال بار به دلیل تراکم ماشین‌ها انجام داد که این مسئله نیز رفع گردید. این آسیب مقطعی بوده و ظرف چهار الی پنج روز، کامیون‌های بارگیری شده وارد افغانستان شدند و باقی مسیر به روال سابق برگشت.
وی به اختلافات داخلی طالبان اشاره و عنوان کرد: در اولین دوره قطع اینترنت افغانستان، در میان رهبران طالبان اختلاف جدی ایجاد شد، زیرا قطعی اینترنت به معنای قطع ارتباط با دنیا و حتی مشکلات ارتباطی در داخل افغانستان تلقی می‌شود. اکنون به نظر می‌رسد؛ رویکرد جدید(سیستم شبه‌فیلترینگ)، تلاشی برای مدیریت این نگرانی‌ها با حفظ حدی از ارتباطات است، هرچند که این محدودیت‌ها همچنان بر فعالیت‌های اقتصادی و اجتماعی تأثیر منفی خواهد گذاشت.
سیادت با تاکید بر فرصت‌های توسعه تجارت و اهمیت افزایش واردات از افغانستان، بیان کرد: هدف اصلی و دغدغه مسئولین ایرانی، توسعه تجارت با افغانستان و افزایش واردات از این کشور است. این امر باید از طریق واردات مستقیم کالاهای تولیدی افغانستان و ترانزیت، انجام شود تا بتوان حجم صادرات و واردات بین دو کشور را به یکدیگر نزدیک‌تر و افزایش داد. با وجود اینکه واردات ایران از افغانستان بیش از ۱۰۰ درصد افزایش یافته است، رقم کلی واردات همچنان محدود(اندک) است. با توجه به امنیت برقرار شده در افغانستان، فرصت‌های زیادی برای واردات محصولات معدنی، کشاورزی و دامی از افغانستان وجود دارد. در صورتی که بروکراسی‌ها و موانع مرزی برطرف شود.
رئیس اتاق مشترک ایران و افغانستان در ادامه به پتانسیل‌های خاص کشور افغانستان اشاره و خاطرنشان کرد: برای مثال، با موافقت امارت اسلامی با صادرات گوشت اعلام شد که ایران می‌تواند گوشت گرم را مستقیماً از افغانستان وارد کرده و در مدت زمان کوتاهی به شهرهایی مانند مشهد، بیرجند یا زاهدان برساند. این امر مزیت قابل توجهی در مقایسه با واردات گوشت سرد از کشورهایی نظیر برزیل است. همچنین، واردات محصولاتی نظیر خوراک دام و حبوبات نیز درحال برنامه‌ریزی است.
لزوم حمایت ایران و قراردادهای خرید تضمینی
وی با اشاره به اینکه ایران در ابتدا باید تکلیف خود را مشخص کند و سپس قراردادهای خرید تضمینی را در افغانستان منعقد کند، تاکید کرد: افغانستان دارای زمین‌های کشاورزی وسیع، کارگر ارزان و زحمتکش و منابع آب در بسیاری از نقاط است. ایران می‌تواند با انتقال دانش، تکنولوژی، و کمک به سازماندهی فعالیت‌ها و همچنین تأمین نهاده‌هایی مانند بذر، کود و سم و ترویج روش‌های نوین، در این حوزه همکاری کند. این برنامه نیازمند اراده و برنامه‌ریزی است که این موارد با مسئولین دولتی مرتبط و بخش خصوصی در میان گذاشته شده است.
سیادت ادامه داد: همچنین به تجار افغانستانی نیز توصیه شده است که در حوزه‌های دامداری، کشاورزی و باغداری حضور جدی‌تری پیدا کنند. این بخش‌ها، علی‌رغم استعداد و بضاعت بالا، متأسفانه مغفول مانده است؛ زیرا دانش لازم برای ایجاد زمین‌های کشاورزی بزرگ، مرغداری‌ها و گاوداری‌های بزرگ صنعتی و پرورش دام گوشتی در داخل افغانستان کمتر وجود دارد.
وی ادامه داد: ورود ایران به این حوزه، همکاری و کمک به افغانستان برای ایجاد اشتغال و امنیت غذایی را در پی دارد و از سوی دیگر، ایران نیز می‌تواند از افغانستان واردات داشته باشد و در نهایت، توازن تجاری بین صادرات و واردات دو کشور به یکدیگر نزدیک‌تر می‌شود که یک وضعیت برد-برد برای هر دو طرف محسوب می‌شود اما لازمه تحقق این امر، حمایت‌های دولتی، شفافیت در شرایط و قوانین، تسریع و شفافیت در امور مرزی است.
فرصت‌های افغانستان کلید مقاومت در برابر تحریم‌ها
رئیس اتاق مشترک ایران و افغانستان در تحلیلی از چشم‌انداز روابط اقتصادی دو کشور، در بحث مکانیسم ماشه، بر مصون ماندن صادرات ایران به افغانستان در برابر تحریم‌ها تاکید کرد و گفت: این مصونیت ناشی از چند عامل کلیدی است. اولا؛ افغانستان نیز به شکلی – هرچند نه با شدت و غلظت تحریم‌های ایران – درگیر محدودیت‌های بین‌المللی است. ثانیاً، روابط بانکی بین ایران و افغانستان به آن مفهوم سنتی و رسمی برقرار نبوده و عمدتاً از طریق صرافی‌ها مدیریت می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: همسویی ظاهری سیاست‌های اعلامی طالبان با مواضع ایران در قبال تعاملات جهانی است که منجر به بحث‌های مربوط به اسنپ‌بک شده است؛ به ظاهر، در سطح گفتار، نظرات مشابهی در این حوزه وجود دارد. بر این اساس، اگر مشکل امنیتی خاصی میان دو کشور پیش نیاید و مسئولین ایرانی تلاش کنند تا اولویت اصلی را بر روابط اقتصادی قرار داده و از بخش‌های غیر اقتصادی به اقتصاد یارانه ندهند (برعکس آنچه شاید تاکنون در هر دو طرف وجود داشته است)، پیش‌بینی می‌شود که ایران کم‌ترین آسیب را از تحریم‌های بین‌المللی و شرایط موجود خواهد دید و این شرایط حتی می‌تواند فرصتی برای توسعه روابط باشد.
سیادت به توسعه نگاه به استعدادهای افغانستان به جای فرصت‌های از دست رفته این کشور توسط ایران تاکید کرد و افزود: تا زمانی که فرصت‌های دیگری در جای دیگر وجود دارد، شاید کم‌توجهی به مرز مشترک با افغانستان و فرصت‌های نهفته در آن، صورت گیرد. این محدود شدن فرصت‌ها در جاهای دیگر، امیدواریم منجر به توسعه نگاه به فرصت‌ها و استعدادهای افغانستان شود و طرف افغانستانی نیز این شرایط را به عنوان یک فرصت برای تبادلات با ایران تلقی کند.
وی اشتغال در افغانستان را کلید توسعه و امنیت دوطرفه دانست و افزود: بزرگ‌ترین چالش فعلی امارت اسلامی، مسئله اشتغال است. افغانستان کشوری جوان است و در هر خانه‌ای چندین جوان جویای کار وجود دارد. هر اندازه که بتوانیم به ایجاد اشتغال در افغانستان و درحوزه‌های صنعت، معدن، کشاورزی و... کمک کنیم، سه دستاورد کلیدی محقق خواهد شد. با ایجاد شغل در افغانستان، فشار مهاجرت به سمت ایران کاهش پیدا می‌کند. ایجاد اشتغال مستقیماً به برقراری و پایداری امنیت در افغانستان کمک می‌کند. همچنین ایران نیز می‌تواند از فرصت‌های اقتصادی افغانستان بهره‌مند و در مقابل تحریم‌ها و فشارهای خارجی، مقاومت بهتری از خود نشان دهد.
انتهای پیام
نظرات