داوود احمدی به مناسبت اول آبان روز ملی آمار در گفت‌وگو با ایسنا ضمن بیان این که به لحاظ قانونی و ساختاری، بستر تولید آمار و جمع‌آوری داده‌ها در کشورمان فراهم شده است، تصریح کرد: در قوانین و اسناد بالادستی کشور همچون برنامه‌های توسعه و مصوبات شورای عالی آمار، بر ضرورت تولید داده‌های دقیق و به‌موقع تأکید شده و جایگاه آمار به عنوان زیربنای برنامه‌ریزی تثبیت شده است ولی با این حال، عملکرد در این حوزه هنوز کامل و بدون اشکال نیست و همچنان نیاز به بهبود جدی احساس می‌شود.  

وی با اشاره به این که در فرآیند تولید آمار به‌ویژه در برخی حوزه‌ها، ضعف‌ها و نواقصی وجود دارد که باید به آن‌ها توجه شود، گفت: خطاهای سرشماری، ضعف در شاخص‌گذاری، محدودیت در دسترسی به داده‌های بخش خصوصی و اختلاف بین داده‌های دستگاه‌های اجرایی از جمله این نواقص و کاستی‌هاست.

به گفته احمدی، این ضعف‌ها موجب می‌شود گاهی آمارهای منتشر شده از منابع مختلف با یکدیگر تطابق کامل نداشته باشند و اعتماد عمومی یا کارایی برنامه‌ریزی را کاهش دهند.
این مسئول تاکید کرد: در سال‌های اخیر، خوشبختانه نگاه مدیران کشور به اهمیت آمار و داده‌ محوری ارتقا یافته است و بسیاری از تصمیم‌گیران امروز آمار را نه صرفا به‌عنوان ابزار گزارش‌دهی، بلکه مبنای اصلی تصمیم‌سازی می‌دانند.  

وی ادامه داد: در این معاونت، نیز با ایجاد داشبوردهای مدیریتی شاهد حرکت مثبت به سمت ثبت دقیق داده‌ها و هماهنگی آماری هستیم ولی با این وجود، برای دستیابی به نظام آماری کارآمد، نیازمند تقویت هماهنگی بین دستگاهی، ارتقای کیفیت داده‌ها، توسعه فرهنگ داده‌ محوری و به‌روزرسانی مستمر شاخص‌ها و روش‌های آماری احساس می‌شود چرا که تنها در این صورت است که آمار می‌تواند جایگاه واقعی خود را به عنوان پایه‌ تصمیم‌گیری و توسعه پایدار پیدا کند.

معاون آمار سازمان مدیریت استان با بیان این که عدم توجه به آمار اثرات مخرب و هزینه‌بری را به استان تحمیل خواهد کرد، اظهار داشت: به طور کلی نمی‌توان درصد مشخصی از ناکامی‌ها ناشی از بی‌توجهی به آمار را مشخص کرد اما بدون تردید، بخش قابل‌توجهی از چالش‌ها و ناکامی‌های مدیریتی، ریشه در تصمیم‌گیری‌های بدون پشتوانه آماری دارد.  

وی افزود: وقتی تصمیم‌گیری براساس داده‌های واقعی، تحلیل‌های آماری و شناخت علمی از وضعیت موجود اتخاذ نشود، احتمال انحراف از اهداف و شکست در اجرا بسیار بالا می‌رود؛ در واقع این نوع تصمیم‌گیری، تصمیم‌گیری در فضای ابهام بوده و تجربه نشان داده هر کجا داده‌ها و تحلیل‌های آماری نادیده گرفته شود ضمن کم اثر شدن، هزینه‌های جدی نیز تحمیل خواهد شد اما در مقابل، تصمیماتی که مبتنی بر داده و شواهد آماری دقیق اتخاذ شده‌اند، معمولا اثربخشی و پایداری بیشتری داشته‌اند.

احمدی در همین رابطه خاطر نشان کرد: در استان یزد نیز نمونه‌های موفقی وجود دارد که نشان می‌دهد وقتی دستگاه‌ها از داده‌های رسمی مرکز آمار ایران و تحلیل‌های کارشناسی بهره می‌گیرند، سیاست‌ها با دقت بیشتری هدف‌گذاری شده و منابع نیز به‌صورت بهینه تخصیص می‌یابد.

وی آمار را قطب‌نمای تصمیم‌گیری دانست و ابراز کرد: اگر این قطب‌نما نادیده گرفته شود، حتی بهترین نیت‌ها و بیشترین منابع نیز ممکن است در مسیر نادرست صرف شوند بنابراین هر چه توجه مدیران و سیاست‌گذاران به داده‌های آماری بیشتر شود، احتمال موفقیت برنامه‌ها و تحقق اهداف توسعه‌ای نیز افزایش می‌یابد.

معاون سازمان مدیریت در مورد میزان صحت و سقم داده‌ها و آمارهای استخراج شده در کشور نیز خاطر نشان کرد: ارزیابی درستی داده‌ها و آمارهای ثبتی، یکی از مهم‌ترین وظایف نهادهای آماری است و خوشبختانه ساختار قانونی و نهادی مناسبی در کشور برای تولید و کنترل کیفیت آمارها وجود دارد.  

وی در این خصوص اظهار داشت: مرکز آمار ایران و سازمان‌های آماری دستگاه‌های اجرایی با بهره‌گیری از روش‌های استاندارد، سامانه‌های ثبت داده و سرشماری‌های منظم، تلاش می‌کنند صحت اطلاعات را تضمین کنند اما با این حال در عمل چالش‌هایی وجود دارد که گاهی بر دقت داده‌ها تأثیر می‌گذارد.  

وی از جمله این چالش‌ها را ناهماهنگی بین دستگاه‌های اجرایی، محدودیت دسترسی به داده‌های بخش خصوصی و ضعف در شاخص‌گذاری برخی حوزه‌ها ذکر کرد و گفت: این مسائل باعث می‌شود که داده‌ها و آمارها در برخی مواقع با یکدیگر اختلاف داشته باشند.

وی با اشاره به همزمانی روز جهانی و روز ملی آمار در سال جاری، بیان کرد: شعار امسال روز جهانی آمار ۲۰۲۵، پیشبرد تغییر با آمار و داده‌های با کیفیت برای همه انتخاب شده که نشان می‌دهد هر گونه تحول، تغییر و اصلاح از مسیر داده‌های با کیفیت می‌گذرد.

احمدی اضافه کرد: البته در مجموع می‌توان گفت که با وجود نواقصی که وجود دارد اما می‌توان به آمارهای کشورمان اعتماد کرد ولی با این حال رسیدن به سطح مطلوب نیازمند استمرار تلاش، همکاری بین دستگاهی و سرمایه‌گذاری در آموزش و فناوری‌های آماری است تا آمار به صورت واقعی به عنوان پایه تصمیم‌گیری و توسعه پایدار در استان عمل کند.

احمدی در رابطه با واژه‌ پرتکرار «آمارسازی» نیز اذعان کرد: موضوع «آمارسازی» یا ارائه داده‌های غیرواقعی، همیشه یکی از دغدغه‌های جدی معاونت آمار سازمان مدیریت است و همانگونه که گفته شد در ایران، ساختار قانونی و نهاد مناسبی برای تولید و اعتبارسنجی آمار وجود دارد و تلاش می‌شود داده‌ها مبتنی بر شواهد واقعی و روش‌های استاندارد جمع‌آوری شوند.  

وی با بیان این که باید بین داده‌های ناقص غیرعمدی و آمارسازی عمدی که به نوعی تحریف واقعیت است، تفاوت قائل شد، عنوان کرد: نکته مهم این است که شفافیت، یکپارچه‌سازی داده‌ها و نظارت مستمر، بهترین ابزار برای کاهش هرگونه خطا یا سوء استفاده در آمار است و در استان یزد، اقدامات مستمری برای بهبود صحت و دقت داده‌ها، آموزش کارشناسان و توسعه فناوری‌های آماری در حال انجام است تا آمار به ‌عنوان یک ابزار علمی و بی‌طرف برای برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری به کار گرفته شود.  

سرپرست معاونت آمار سازمان مدیریت استان ضمن اشاره به برخی از وظایف این معاونت که اخیراً سکان آن را به دست گرفته است، در مورد رویکردهای جدیدی این معاونت در استان، اعلام کرد: معاونت آمار و اطلاعات استان یزد با هدف ارتقای کیفیت، دقت و مرجعیت داده‌ها، رویکردهای نوینی را شامل تمرکز بر داده‌های ثبتی و سامانه‌های موجود و ارتقای کیفیت، شاخص‌ها و مرجعیت آمار در دستور کار دارد.

وی در این باره گفت: در نظر داریم از داده‌های موجود در دستگاه‌های اجرایی و سازمان‌ها، به جای عملیات میدانی که هزینه‌های سنگینی نیز به همراه دارد، استفاده کنیم؛ به عنوان مثال، مرکز آمار در سرشماری نفوس و مسکن، بر «ثبتی‌-مبنا بودن» تاکید کرده تا  بتوان با بهره‌گیری از اطلاعات ثبت‌ شده، ضمن پوشش دقیق‌تر اطلاعات، خطاهای ناشی از سرشماری را کاهش داد.  

احمدی بیان کرد: همچنین با ایجاد بسترهای یک پارچه برای تبادل اطلاعات بین دستگاه‌ها و استفاده از فناوری‌های نوین در سرشماری‌ها و طرح‌های آماری به دنبال این هستیم که با تقویت کیفیت و مرجعیت آمار از طریق ایجاد بستر قانونی و نهادی، آمارها به عنوان مرجع رسمی پذیرفته می‌شوند که این امر موجب افزایش همکاری بین دستگاه‌ها، کاهش اختلافات بین‌ دستگاهی و تقویت اعتماد عمومی و مدیریتی به داده‌های آماری می‌شود.  

وی گفت: همچنین درصدد آن هستیم با ارتقای هماهنگی بین استان و مرکز آمار ایران بتوانیم شاخص‌ها، روش‌ها و گزارش‌ها را هم‌راستا کنیم تا بتوان با اطمینان بیشتری به آمارها تکیه کرد.

احمدی در پایان خاطرنشان کرد: هدف کلی این رویکرد جدید، ایجاد نظام آماری یکپارچه، قابل اتکا و مبتنی بر شواهد ثبتی و فناوری نوین است تا مدیران و برنامه‌ریزان استان بتوانند تصمیم‌گیری‌های خود را بر اساس داده‌های دقیق و قابل اعتماد انجام دهند و منابع محدود با بیشترین اثربخشی و عدالت تخصیص یابند.

انتهای پیام