دکتر آناهیتا علیزاده در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به مصرف خودسرانه گیاهان دارویی، اظهار کرد: بخش قابل توجهی از گیاهان دارویی اثرات درمانی موثری دارند، اما مصرف خودسرانه این گیاهان، برای کودکان و زنان باردار به دلیل مشخص نبودن دوز آن‌ها بسیار خطرناک است و ممکن است مشکلات جدی به دنبال داشته باشد.

وی با بیان اینکه این تصور که مصرف این داروها به دلیل گیاهی بودن‌شان بلامانع است، تصوری کاملا غلط است، ادامه داد: حتی اکثر داروهای صنعتی، ریشۀ گیاهی دارند و از گیاه گرفته شده‌اند. پس نمی‌توان گفت این داروها به دلیل اینکه برپایه گیاه هستند، خطر ندارند.

این متخصص بیماری‌های کودکان درباره اینکه گاهی اوقات خانواده‌ها برای تسکین درد کودک‌شان فورا به سراغ عطاری رفته و بدون توجه به گواهینامه و دوز داروها، آن‌ها را خریداری و مصرف می‌کنند، گفت: این روند نه‌تنها برای کودکان، بلکه برای بزرگسالان نیز خطرناک است. بسیاری از افراد برای کوچک‌ترین درد جسمانی، به صورت خودسرانه از داروهای گیاهی استفاده می‌کنند که ممکن است موجب تداخل دارویی و یا مشکلات بزرگتری شود.

علیزاده با بیان اینکه مصرف داروهای گیاهی برای کودکان به ‌دلیل اینکه سیستم ایمنی‌شان تکامل کافی نیافته است، نسبت به بزرگسالان بسیار خطرناک‌تر است و ممکن است موجب خطرات جدی در آن‌ها شود، یادآور شد: بعضی گیاهانِ دارویی ممکن است برای بزرگسالان مفید و باعث تقویت سیستم ایمنی بدن آن‌ها شود؛ درعین حال همان دارو برای کودک بسیار خطرناک و یا حتی کشنده باشد. به عنوان مثال بعضی از افراد برای از بین بردن بوی نامطبوع بدن، از سنگ مرداب استفاده می‌کنند که به دلیل داشتن سرب فراوان برای کودکان خطرناک می‌باشد.

وی تأکید کرد: خانواده‌ها باید از مصرف هرگونه داروی ناشناخته، چه به‌صورت موضعی، استنشاقی یا خوراکی که فاقد مجوز و گواهی معتبر است، به‌طور جدی پرهیز کنند. همچنین گاهی پس از مسمومیت، خانواده‌ها سعی می‌کنند کودک را وادار به استفراغ ‌کنند؛ برای مثال انگشت را داخل دهان او می‌برند که این رویه بسیار خطرناک است و می‌تواند موجب انسداد راه تنفسی و یا آسیب به تارهای صوتی شود.

در مواقعی که کودکی دچار مسمومیت شد، چه باید کرد؟

این متخصص بیماری‌های کودکان درخصوص علائم مسمومیت در کودکان، اظهار  کرد: علائم مسمومیت در کودکان بسیار متنوع و گسترده است؛ نه تنها داروهای گیاهی بلکه هرگونه مسمویت در کودکان می‌تواند علائم مخصوص به خود را داشته باشد. ولی به صورت کلی اختلال هوشیاری ناگهانی بدون توجیه، تشنج بدون سابقه قبلی، نارسایی قلبی، اختلال تنفسی، خارش‌های پوستی، کم‌خونی و استنشاق بوهای ناشناخته از کودک برای کودکی که از قبل سابقه بیماری ندارد می‌تواند علائم مسمومیت باشد.

علیزاده درباره اقدامات لازم پس از مسمومیت، بیان کرد: مهم‌ترین اقدام، قطع تماس کودک با ماده مسموم‌کننده است. اگر دود یک ماده موجب مسمومیت شده باشد، در نخستین گام باید کودک را از محیط آلوده خارج کرد. در صورت وجود انسداد تنفسی، باید آن را برطرف نمود. همچنین اگر تماس پوستی با ماده سمی رخ داده است، محل تماس باید فوراً با آب فراوان شسته شود. پس از انجام این اقدامات اولیه، لازم است بلافاصله با اورژانس یا مرکز ۱۴۹۰ تماس گرفته و کودک به نزدیک‌ترین مرکز درمانی منتقل شود.

وی در رابطه با تداخل داروهای شیمیایی و گیاهی، توضیح داد: موارد زیادی از تداخل داروهای شیمیایی و گیاهی گزارش می‌شود؛ به عنوان مثال فردی در دوره مصرف داروی انعقاد خون، از گیاهی استفاده می‌کند که خاصیت ضدانعقادی دارد که همین موضوع باعث خونریزی شدید می‌شود و یا فردی دیگر داروی فشارخون مصرف می‌کند و همزمان به توصیه‌ی دوستان و آشنایان، داروی گیاهی‌ای مصرف می‌کند که موجب افزایش فشارخون وی می‌شود.

این متخصص بیماری‌های کودکان با بیان توصیه‌هایی به خانواده‌ها، اظهار کرد: نه‌تنها داروی گیاهی، بلکه از مصرف هرگونه داروی ناشناخته و فاقد گواهینامه که از اجزای تشکیل‌دهنده آن، فواید و ضررهای آن بی‌خبر هستند، پرهیز کنید. مصرف دارو برای کودکان بسیار حساس‌تر است؛ پس بهتر است بدون مشاوره با پزشک اطفال و به صورت خودسرانه دارویی را به کودک‌مان ندهیم.

علیزاده درخصوص علت استفاده خانواده‌ها از این قبیل داروها، اضافه کرد: گاهی اوقات علت استفاده از داروهای گیاهی، استیصال و خستگی والدین از بیماری فرزندشان است و یا بعضی افراد به دلیل دوستی و محبت، مصرف گیاهان دارویی را به صورت خودسرانه به دوستان و آشنایان خود توصیه می‌کنند. به همین دلیل تصمیم می‌گیرند همزمان با داروهای شیمیایی، داروی گیاهی نیز مصرف کنند که ممکن است خطرآفرین شود.

انتهای پیام