خراسان رضوی از استان‌های پیشرو کشور در تولید فرآورده‌های دامی محسوب می‌شود و به‌ترتیب رتبه دوم تولید فرآورده‌های گوشتی و رتبه سوم تولید لبنیات را در اختیار دارد. وجود کشتارگاه‌های مجهز، واحدهای فعال فرآوری و نیروی انسانی متخصص، ظرفیت تأمین نیاز ملی و حتی صادرات به کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا را برای این استان فراهم کرده است. با این حال، نوسانات بازار و کمبود مواد اولیه در برخی مقاطع، موجب بروز اختلال در تنظیم بازار می‌شود و در چنین شرایطی صادرات به‌صورت موقت محدود می‌شود تا تأمین بازار داخلی در اولویت قرار گیرد.
نظارت بهداشتی از کشتارگاه تا محصول نهایی
در بازدید خبرنگاران از یک مجموعه فرآوری گوشت، رضا افشاریان، مسئول نظارت اداره‌کل دامپزشکی خراسان رضوی در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به ساختار دقیق نظارت بر فرآیند تولید فرآورده‌های گوشتی، اظهار کرد: از لحظه استحصال لاشه در کشتارگاه، تمام مراحل حمل و انتقال از طریق سامانه یکپارچه قرنطینه و گواهی حمل بهداشتی کنترل می‌شود و تنها به مقاصد مجاز مانند کارخانه‌های فرآوری ارسال خواهد شد. تمامی محموله‌ها در سامانه رصد می‌شوند تا از هرگونه انحراف در زنجیره تولید جلوگیری شود.
وی درباره شایعات مربوط به استفاده از گوشت‌های غیربهداشتی اظهار کرد: در صورتی که فرآورده‌ای حرارت ببیند، نظارت آن به طور کامل بر عهده سازمان غذا و دارو است و کارشناسان این سازمان به‌صورت مستمر بر کیفیت و ایمنی محصولات نظارت دارند. نظارت‌های مستمر و همکاری میان دستگاه‌های مرتبط، عامل ارتقاء اعتماد عمومی و بهبود کیفیت محصولات گوشتی در استان است.
در جریان بازدید از این کارخانه تولید فرآورده‌های گوشتی خراسان رضوی، این واحد به‌عنوان نمونه‌ای از هم‌افزایی فناوری آلمانی و توان متخصصان ایرانی معرفی شد. این مجموعه با بهره‌گیری از دانش یک تکنولوگ آلمانی و تجربه کارشناسان داخلی، توانسته است فرمول‌های اروپایی را بومی‌سازی کرده و بیش از ۲۰۰ نوع فرآورده گوشتی تولید کند. به گفته مدیران این کارخانه، در ابتدا محصولات بر اساس استانداردهای روز اروپا تولید می‌شوند و سپس متناسب با ذائقه و شرایط ایران اصلاح می‌گردند؛ فرآیندی که به انتقال دانش فنی، ارتقاء سطح کیفی تولید داخلی و افزایش تنوع محصولات منجر شده است.
چالش تأمین مواد اولیه استاندارد
با وجود رشد کیفی این صنعت، تأمین مواد اولیه همچنان از مهم‌ترین دغدغه‌های تولیدکنندگان محسوب می‌شود. فرهادی، مسئول فنی کارخانه در گفت‌وگو با ایسنا در این خصوص اظهار کرد: نبود استانداردهای یکنواخت در کیفیت ادویه‌های داخلی موجب شده بسیاری از تولیدکنندگان برای حفظ طعم و سلامت محصولات، ناچار به واردات ادویه از شرکت‌های معتبر اروپایی شوند.
وی افزود: ادویه‌های فله‌ای موجود در بازار ایران اغلب بار میکروبی بالایی دارند و یکنواختی در عطر و طعم آن‌ها وجود ندارد. برای دستیابی به کیفیت مطلوب، بخشی از ادویه‌ها از شرکت‌هایی مانند المی اتریش وارد می‌شود. این ادویه‌ها در بسته‌بندی‌های پنج‌لایه و استریل، با مجوز رسمی سازمان غذا و دارو وارد کشور می‌شوند.
این کارشناس فنی ادامه داد: چیپس چوب مورد استفاده در فرآیند دودی‌کردن فرآورده‌های گوشتی نیز به‌دلیل نبود صنعت فرآوری مناسب در کشور، عمدتاً از اروپا تأمین می‌شود. چوب‌های میوه‌دار مانند زردآلو و آلبالو طعم و رنگ خاصی به فرآورده‌ها می‌دهند، اما در ایران کارگاه‌های تخصصی برای تفکیک و آماده‌سازی این چوب‌ها وجود ندارد و گاهی محموله‌های داخلی به‌دلیل ناخالصی‌هایی مانند وجود نئوپان، قابل استفاده نیستند. در صورت ایجاد صنعتی برای فرآوری و تفکیک چوب‌های میوه‌دار در کشور، علاوه بر کاهش وابستگی، زمینه اشتغال و درآمد جدیدی فراهم خواهد شد. با این حال، تحریم‌ها و مشکلات ارزی روند واردات این مواد را نیز با دشواری مواجه کرده است.
کارشناسان صنعت معتقدند با وجود چالش‌های موجود، مسیر رشد کیفی در صنعت فرآورده‌های گوشتی خراسان رضوی ادامه دارد و سرمایه‌گذاری در فناوری‌های نوین، توسعه زیرساخت‌های داخلی برای تأمین مواد اولیه و تداوم نظارت‌های بهداشتی، می‌تواند جایگاه این صنعت را در اقتصاد استان و کشور تثبیت کند. خراسان رضوی با ظرفیت‌های تولیدی گسترده، تجربه صنعتی ارزشمند و نیروی انسانی متخصص، توان تبدیل‌شدن به یکی از قطب‌های اصلی تولید و صادرات فرآورده‌های گوشتی در منطقه را دارد؛ مسیری که با تلفیق تجربه ایرانی و فناوری جهانی، هر روز گام‌های محکم‌تری برمی‌دارد.
انتهای پیام
نظرات