بازگشت دوباره تب برفکی با سویه‌ای جدید که ابتدا در آلمان، لهستان و عمان گزارش شده بود، حالا دام‌های ایران را نیز تهدید می‌کند، سویه‌ای موسوم به SAT1 آفریقایی که پس از ۴۲ سال، بار دیگر در کشور شناسایی شده و زنگ خطر را برای دامداران به صدا درآورده است.

درحالی‌که سویه‌ای نوپدید از بیماری تب برفکی پس از بیش از چهار دهه دوباره در ایران مشاهده شده، سازمان دامپزشکی کشور نسبت به خسارت ۴۰ همتی این ویروس هشدار داده است. استان زنجان نیز با شناسایی چند کانون آلوده و اجرای عملیات گسترده واکسیناسیون، در خط مقدم مقابله با این بحران دامی قرار گرفته است.

عملیات گسترده واکسیناسیون در زنجان

در حالی‌که موج تازه‌ای از بیماری تب برفکی با منشأ آفریقایی دام‌های کشور را تهدید می‌کند، زنجان با اجرای واکسیناسیون گسترده، محدودسازی جابه‌جایی دام و تشکیل قرارگاه استانی مقابله با بیماری، در آماده‌باش کامل قرار گرفته است.

علی اشرفی در گفت‌وگو با ایسنا می‌گوید: جمعیت دامی استان زنجان شامل یک میلیون و ۲۰۰ هزار رأس دام سبک و ۷۵ هزار رأس دام سنگین است. تاکنون بیش از ۳۵ هزار رأس دام سنگین علیه سویه جدید تب برفکی واکسینه شده‌اند و عملیات همچنان توسط ۴۰ اکیپ واکسیناسیون دولتی و خصوصی در حال اجرا است.

وی می‌افزاید: اداره‌کل دامپزشکی استان زنجان با تشکیل قرارگاه راهبری تب برفکی به ریاست استاندار و حضور مدیران شهرستانی، تصمیم دارد با اعمال محدودیت‌های شدید جابه‌جایی دام، اطلاع‌رسانی هدفمند و ضدعفونی مناطق پرخطر، از گسترش بیماری جلوگیری کند.

شناسایی ۱۲ کانون مشکوک در زنجان؛ سه مورد تأیید شده است

این روزها، ادارات دامپزشکی استان زنجان حال و هوای قرارگاه پیدا کرده‌اند؛ تلفن‌ها بی‌وقفه زنگ می‌خورد، خودروهای مأموریت یکی پس از دیگری راهی مناطق روستایی می‌شوند و کارشناسان خسته اما مصمم‌اند. در میانه‌ این التهاب، مأموریت مشترک همه یک چیز است و آن هم نجات دام‌ها و حفظ امنیت غذایی مردم.

در این روزهای تب‌دار، دامپزشکی دیگر فقط یک اداره نیست؛ سنگر نخست مقابله با بحرانی است که اگر مهار نشود، می‌تواند ریشه‌ تولید را در روستاها بخشکاند.

کارشناسان، دامپزشکان، نیروهای قرنطینه و حتی رانندگان مأموریت‌ها با تعهدی کم‌نظیر در میدان هستند؛ از واکسیناسیون و ضدعفونی تا پایش نقشه‌های انتشار ویروس.

به گفته مدیرکل دامپزشکی استان، عوارض موجود در سویه جدید نسبت به موارد مشابه قبل شدت بسیار بالا است، به‌خصوص در پستان گاو که اکثرا هم گاوهای شیری را درگیر می‌کند که هدف اصلی اداره‌کل دامپزشکی واکسیناسیون گاوهای شیرده است.

اشرفی تصریح می‌کند: تاکنون ۱۲ کانون مشکوک به تب برفکی در سطح استان شناسایی شده که ابتلای سه تا چهار کانون به سویه جدید تأیید شده است.

واکسن، سپر دفاعی در برابر سویه جدید

در سطح ملی، سازمان دامپزشکی کشور نیز با واردات پیش‌دستانه نیم‌ میلیون دُز واکسن و اجرای طرح ملی واکسیناسیون، تلاش دارد جلوی اپیدمی گسترده را بگیرد. تاکنون بیش از ۳۶ میلیون رأس دام در سراسر کشور علیه تب برفکی واکسینه شده‌اند.

رئیس سازمان دامپزشکی کشور، در گفت‌وگو با ایسنا، با اعلام اینکه این سویه می‌تواند خسارتی تا ۴۰ همت به بخش دام و اقتصاد کشور وارد کند، اظهار می‌کند: تنها راه مقابله، واکسیناسیون به موقع است. در برخی دامداری‌های واکسینه‌نشده، بیماری با شدت بالا تلفات داده، اما در دامداری‌های واکسینه‌شده تنها به‌صورت خفیف بروز کرده است.

علیرضا رفیعی‌پور، از واردات دو میلیون دُز دیگر واکسن و تولید واکسن داخلی بر اساس بذر ژنتیکی سویه جدید خبر داد و افزود: رفتار ویروس‌ها در سال‌های اخیر تغییر کرده است؛ برای بقای خود جهش می‌کنند و همین امر ضرورت مراقبت مداوم را دوچندان می‌سازد.

به گفته مسئولان سازمان دامپزشکی کشور، در ده روز گذشته بیش از ۵۷۰ کانون تب برفکی در کشور شناسایی و کنترل شده است که ۱۸۴ مورد آن مربوط به همین سویه جدید بوده است. استان‌هایی چون البرز، قم، قزوین و مرکزی درگیر این نوع ویروس بوده‌اند و زنجان با واکسیناسیون هدفمند و اکیپ‌های فعال، در مسیر کنترل بیماری عملکرد مؤثری داشته است.

آموزش و بیمه؛ دو بازوی حمایتی دامداران

محمد احمدی یکی از دامداران زنجانی به خبرنگار ایسنا می‌گوید: هر زمانی که از اداره‌کل دامپزشکی تماس گرفته‌اند، من همکاری‌های لازم برای واکسیناسیون احشام را انجام داده‌ام و به خاطر انجام واکسیناسیون مرتب دام‌ها موردی از بیماری تب برفکی را مشاهده نکرده‌ام.

اما در این بین بیمه دام می‌تواند در شرایط حاد به جبران خسارت‌ و سرپا ماندن دامداری‌ها کمک کند.

در همین رابطه علی نظری، با اشاره به اهمیت آموزش کشاورزان و دامداران می‌گوید: پوشش خطرات بیمه‌ای هست که انتخاب شده که کشاورز می‌تواند حق انتخاب برای بیمه‌اش داشته باشد.

معاون بیمه ادامه می‌دهد: در کنار واکسیناسیون، آشنایی بهره‌برداران با اصول امنیت زیستی و بیمه دام‌ها اهمیت بسیار بالایی دارد چرا که بیمه می‌تواند در جبران خسارت‌ها و حفظ پایداری تولید نقش مؤثری داشته باشد.

برای مقابله و پیشگیری از تب برفکی چه کنیم؟ 

مدیرکل دامپزشکی استان زنجان در خصوص اقدامات لازم برای پیشگیری از شیوع تبر برفکی می‌افزاید: علائم بیماری شامل تب، بی‌حالی، ریزش بزاق، تاول‌های دهانی و سمّی و در نهایت افت تولید شیر و لنگش است. مهم‌ترین و اساسی‌ترین روش پیشگیری و کنترل بیماری تب برفکی به کارگیری اقدامات بهداشتی و قرنطینه ای است به نحوی که از ورود ویروس در یک گله و یا جمعیت جلوگیری کند.

وی ادامه میدهد: جلوگیری از ورود هرنوع دام جدید به داخل دامداری به ویژه دام‌های خریداری شده از میادین دام و فاقد سابقه بهداشتی دقیق و کامل، استقرار کلیه وسایل نقلیه در محوطه خارج از دامداری حتی ماشین‌های اکیپ دامپزشکی ، تلقیح مصنوعی و خود دامدار و جلوگیری از ورود آنها به محوطه دامداری، ضد عفونی کردن ماشین‌های حمل شیر و علوفه در هنگام ورود و خروج از دامداری با استفاده از حوضچه‌های ضدعفونی و سم‌پاشی با مواد ضد عفونی‌کننده مناسب با مقدار قابل قبول، استفاده از لباس کار، چکمه و ... مخصوص دامداری جهت ورود افراد به دامداری و به حداقل رساندن بازدیدهای غیر ضروری (جلوگیری از ورود افراد غیرمسئول به محوطه دامداری)، عدم برداشت و انتقال کود آلوده و امحاء بهداشتی تلفات احتمالی، فضولات و هرگونه وسائل آلوده یک‌بار مصرف (سوزانیدن یا دفن بهداشتی)، دوش گرفتن کلیه افراد اعم از پرسنل دامپزشکی، مامور تلقیح مصنوعی و ... قبل از ورود به محوطه دامداری، اطلاع‌رسانی هرچه سریعتر به واحدهای دامپزشکی هنگام بروز بیماری در دامداری و در نهایت ضدعفونی کامل دامداری‌های آلوده تا رفع کامل بیماری از جمله این موارد است.

سلامت دام، سلامت جامعه

اکنون با اجرای طرح‌های منسجم واکسیناسیون، کنترل جابه‌جایی دام، پایش مزارع و اطلاع‌رسانی هدفمند، امید می‌رود که موج جدید بیماری تب برفکی در کشور و به‌ویژه در استان زنجان مهار شود.

کارشناسان تأکید می‌کنند، سلامت دام یعنی سلامت جامعه. تداوم همکاری میان دامداران، بخش خصوصی و نهادهای دولتی می‌تواند کشور را از خطر بحران دامی نجات دهد و امنیت غذایی را پایدار نگه دارد.

و اما نتیجه...

در روزهایی که شایعات و خبرهای غیرعلمی در فضای مجازی گسترش یافته، مسئولان دامپزشکی تأکید دارند که تنها مرجع رسمی اطلاع‌رسانی درباره بیماری‌های دامی، سازمان دامپزشکی کشور و ادارات‌کل استانی است.

رفیعی‌پور در این باره گفته است: هرگونه خبرسازی نادرست درباره بیماری‌های دامی می‌تواند، موجب نگرانی بی‌مورد و اخلال در بازار دام و فرآورده‌های دامی شود. رسانه‌ها باید با دقت و صحت، اخبار را از مراجع رسمی منتشر کنند.

انتهای پیام