به گزارش ایسنا، دکتر مرتضی ضرابی - مدیرعامل بانک خون بندناف رویان در نشست خبری «روز جهانی خون بندناف» که امروز (۲۵ آبان) برگزار شد، اظهار کرد: در آستانه بیستمین سالگرد فعالیت شرکت فناوری بن‌یاخته‌های رویان قرار داریم. پژوهشگاه رویان، حاصل زحمات مرحوم سعید کاظمی آشتیانی است.

سلول‌های بنیادی خون بندناف «زباله» نیستند

وی با بیان اینکه ۱۷ نوامبر به عنوان روز جهانی خون بندناف است، تصریح کرد: سلول‌های بنیادی خون بندناف و ضمائم زایمانی به عنوان زباله بیولوژیکی دور ریخته می‌شوند. این در حالی است  که ضمائم زایمانی و سلول‌های بنیادی خون بند ناف، زباله بیولوژیکی نیستند؛ بلکه ضمائم ارزشمندی هستند و در صورتیکه ذخیره شوند در حوزه پزشکی کاربرد دارند.

او با بیان اینکه مرحوم کاظمی آشتیانی، بنیانگذار پژوهشگاه رویان و  بنیانگذار تحقیقات سلول‌های بنیادی و بانک خون بند ناف بود، افزود: شرکت فناوری بن‌یاخته‌های رویان در سال ۱۳۸۴ با هدف تامین سلول‌های بنیادی مورد نیاز مراکز پیوند راه‌اندازی شد. در وهله نخست، فقط خون بندناف را ذخیره می‌کردیم اما این روزها، سلول‌های بنیادی مانند سلولهای بنیادی مغز استخوان، خون محیطی، بافت چربی و پالپ دندان شیری را جمع‌آوری و ذخیره‌سازی می‌کنیم.

سرمایه‌ای برای درمان ده‌ها بیماری

مدیرعامل بانک خون بندناف رویان با بیان اینکه هر سلولی که از  قدرت «خودنوزایی» و توانایی تمایز به سلول‌های دیگر را داشته باشد، سلول‌ بنیادی است؛ گفت: دو نوع سلول بنیادی یعنی سلول‌های بنیادی «خون‌ساز» و «غیر خون‌ساز» داریم. سلول‌های بنیادی خونساز، سلول‌های خونی را تولید و بازسازی می‌کنند و سلول‌های غیرخون‌ساز نیز سایر بافت‌های بدن را تولید می‌کنند.

ضرابی درباره کاربرد سلول‌های بنیادی برای درمان بیماری‌ها توضیح داد: سلول‌های بنیادی خونساز در بیماری‌هایی که منشاء خونی دارند، کاربرد دارند سلول‌های بنیادی غیر خون‌ساز نیز در بیماری‌هایی که منشاء عصبی دارند، قابلیت کاربرد دارند.

مدیرعامل شرکت فناوری‌ بن‌یاخته رویان ادامه داد: سلول‌های خون‌ساز برای درمان بیماری‌هایی مانند سرطان خون، تالاسمی، نقص سیستم ایمنی و کم‌خونی‌های مادرزادی استفاده می‌شوند. همچنین سلول‌های بنیادی غیرخونی می‌توانند برای بیماری‌های عصبی و بیماری‌های ارتوپدی استفاده شوند.

۲۰ سال نوآوری در رویان

ایجاد بزرگ‌ترین بانک ژنتیکی کشور با ۱۰۰ هزار داده

او با بیان اینکه طی ۲۰ سال فعالیت خود به دستاوردهای متعددی نائل‌ آمده‌ایم، افزود: ایجاد بانک سلول‌های بنیادی خون بند ناف، راه‌اندازی بانک سلول‌های بنیادی خون محیطی و مغز استخوان، بانک سلول‌های بنیادی بافت بند ناف، بانک سلول‌های بنیادی پالپ دندان، تولید زخم‌پوش مشتق از پرده جنینی (برند آمیکر)، تولید سرم خون بند ناف، تولید PRP خون بند ناف، تولید عصاره جفت، اجرای پیوند سلول‌های بنیادی در بیماران خونی، ارتوپدی و عصبی، انجام کارآزمایی‌های بالینی در بیماری‌های فلج مغزی، اوتیسم و آرتروز، ساخت نخستین پالایشگاه محصولات زایمانی، تولید محلول استراتژیک استارچ،   ساخت تانک کرایوژنیک برای نگهداری سلول‌ها، ایجاد بزرگ‌ترین بانک اطلاعات ژنتیکی با ۱۰۰ هزار داده، بخشی از دستاوردهای ما به حساب می‌آید.

او با بیان اینکه بانک‌های خون بند ناف به دو گروه «عمومی» و «خصوصی» تقسیم می‌شوند، تصریح کرد: خانواده‌ها نسبت به ذخیره خون بند ناف در بانک‌های عمومی اقدام می‌کنند تا خون بند ناف برای سایر بیماران در دسترس باشد. وضعیت بانک‌های خصوصی متفاوت است به نحوی که در بانک‌های خصوصی با پرداخت هزینه نسبت به ذخیره‌سازی اقدام می‌کنند.

مدیر عامل شرکت فناوری بن‌یاخته‌های رویان در مورد بانک سلول‌های بنیادی خون بند ناف، گفت: بانک سلول‌های بنیادی خون بندناف دارای دو بخش بانک عمومی و بانک خصوصی است. در بانک عمومی، خانواده‌ها نمونه خون بند ناف را به بانک اهدا می‌کنند تا برای استفاده سایر بیماران در دسترس باشد.

ذخیره سالانه ۲۵ هزار نمونه بندناف در بانک خصوصی رویان

ضرابی با بیان اینکه استقبال از بانک‌های خصوصی نسبت به بانک‌های عمومی بیشتر است، توضیح داد: حدود ۲۵۰ هزار نمونه در بانک خصوصی ذخیره شده و این در حالیست که میزان موارد ذخیره شده در بانک عمومی حدود ۵۰۰۰ مورد است. آمار و ارقام بیانگر این است که سالانه حدود ۲۰ هزار تا ۲۵ هزار نمونه به بانک خصوصی اضافه می‌شود.

درخواست رویان برای حمایت دولت و خیرین از بانک‌های عمومی خون بندناف

او درباره ضرورت حمایت از بانک‌های عمومی گفت: نکته مهم و اساسی این است که دولت و خیرین می‌بایست از بانک‌های عمومی حمایت کنند و توسعه این بانک‌ها به تخصیص اعتبار بستگی دارد.

مدیرعامل شرکت فناوری بن‌ یاخته‌های رویان درباره جایگاه بانک خون بند ناف رویان در عرصه ملی گفت: این بانک در سطح ملی به عنوان بزرگترین،   معتبرترین و پیشروترین مرکز محسوب می‌شود. شبکه گسترده ارائه خدمات که در سراسر کشور ایجاد کرده‌ایم و این شبکه در نظام سلامت یک مزیت رقابتی محسوب می‌شود. ارائه خدمات را محدود به پایتخت نکرده‌ایم؛ ۴۶ دفتر نمایندگی در کشور داریم و مطابق استانداردهای بین‌المللی نسبت به جمع‌آوری نمونه‌ها اقدام می‌کنیم.

ایران در جمع سه کشور برتر منطقه

ضرابی توضیح داد: ایران جزو سه کشور برتر و پیشرو در حوزه ذخیره‌سازی خون بند ناف در منطقه است و در کنار کشورهای امارات متحده عربی و عربستان سعودی قرار دارد.

او با بیان اینکه بازار ذخیره‌سازی خون بندناف در دنیا رقابتی و تحت سلطه چند شرکت آمریکایی و اروپایی است، گفت: بر اساس حجم ذخیره‌سازی و دامنه فعالیت‌های بین‌المللی، شرکت بن‌یاخته‌های رویان توانسته است که رتبه دوم جهانی را در طبقه‌بندی حجمی به دست‌ آورد. براساس این طبقه‌بندی، بانک‌هایی که زیر ۱۰۰ هزار نمونه دارند رتبه ۳، بانک‌هایی با ۱۰۰ تا ۴۰۰ هزار نمونه رتبه ۲ و بانک‌هایی با بیش از ۴۰۰ هزار نمونه رتبه یک را به دست آورده‌اند.

او درباره نتایج اقدامات شرکت بن‌یاخته‌های رویان توضیح داد: نمونه‌های ذخیره‌سازی‌ شده سبب شده تا ۴۰ بیمار خونی مانند بیماران تالاسمی، سرطان خون، نقص ایمنی و کم‌خونی و ۶۰ بیمار عصبی با فلج‌مغزی و اوتیسم،   پیوند سلولی دریافت کنند. موفقیت ۸۰ درصدی پیوند در بیماری‌های خونی و در بیماری‌های عصبی نیز درجاتی از موفقیت حاصل شده است.

ضرابی با بیان اینکه بانک خون محیطی و مغز استخوان را در دسترس داریم، توضیح داد: خدمات بانک خون محیطی برای مراکز پیوند برای بیماران مبتلا به سرطان خون مورد استفاده قرار می‌گیرد. آمار و ارقام بیانگر این است که حدود ۹۰۰ بیمار، پیوند دریافت کرده‌اند.

مدیرعامل بانک خون بند ناف رویان با بیان اینکه یک کار تحقیقاتی در ارتباط با کودکان فلج مغز ی انجام داده‌ایم، گفت: یک طرح تحقیقاتی بسیار بزرگ برای ۱۵۰ کودک فلج مغزی انجام دادیم؛ به نحوی که پیوند برای این افراد انجام شد. امکان ارائه خدمات برای درمان کودکان مبتلا به فلج مغزی با استفاده از سلول‌های بنیادی بند ناف فراهم شده و امیدوارم که کودکان مبتلا بتوانند از این فناوری نوین استفاده کنند.

او با بیان اینکه یک کارآزمایی بالینی در راستای استفاده از سلول‌های بنیادی برای درمان آرتروز انجام داده‌ایم نیز گفت: بر این اساس، اولین سلول مشتق از بافت خون بندناف در فهرست دارویی کشور درج شده و امکان ارائه خدمات درمانی به بیماران مبتلا به آرتروز مفاصل وجود دارد. بافت خون بند ناف حاوی سلول‌های بنیادی مزانشیم است که می‌تواند برای بیماری‌های مختلف مانند بیماری‌های عصبی و قلبی استفاده شود. سلول‌های بنیادی مزانشیم برخلاف سلول‌های بنیادی خون‌ساز  که به تطابق ژنتیکی به صورت کامل نیاز دارند، به تطابق ژنتیکی نیاز ندارند.

پانسمان زیستی برای ترمیم زخم‌های سوختگی و دیابت وارد بازار شد

وی درباره تولید پانسمان زیستی که مشتق از ضمائم زایمانی است، گفت: پانسمان زیست، اولین محصول از ضمائم زایمانی و  مشتق از پرده جنینی است. در حال حاضر، این محصول وارد بازار شده و برای ترمیم زخم‌های ناشی از سوختگی، زخم پای دیابتی و جراحی‌های قرنیه کاربرد دارد. ۱۵ هزار قطعه تولید کرده و در اختیار مراکز درمانی قرار داده‌ایم. این محصول، سرشار از پروتئین و فاکتور رشد برای بازسازی بافت‌ها است و به ترمیم بافت زخم کمک می‌کند. نام تجاری این محصول «آمی کر» است.

ساخت تانک ملی ذخیره‌سازی ازت

تلاش برای قطع وابستگی به واردات تجهیزات حیاتی سلولی

مدیرعامل شرکت بن‌یاخته‌های رویان درباره ساخت تانک ذخیره‌سازی ازت برای نگهداری نمونه‌ها توضیح داد: پیش از ساخت این تانک، به طور کامل به خارج از کشور وابسته بودیم اما تا به این لحظه توانسته‌ایم شش نمونه تانک تولید کنیم و تمام این تانک‌ها در حال استفاده است. ما با اصلاحات و بهبودها در نظر داریم که شرایط استفاده از این تانک‌ها را بهتر کرده و وابستگی به نمونه‌های خارجی را کاهش دهیم.

ضرابی درباره تولید محصول «اتیل استارچ» توضیح داد: پیش از تولید این محصول به طور کامل به خارج از کشور وابسته بودیم اما این محصول را به همکاری یک شرکت دانش‌بنیان تولیدکرده‌ایم و با مجوزی که از وزارت بهدشت دریافت کرده‌ایم، وارد چرخه فرایند جداسازی سلول شده‌ایم. تولید این محصول با انعکاس بین‌المللی همراه شد؛ چرا که فعالیت‌ بانک‌های خون بندناف رصد می‌شود و این موضوع برای کشور یک موفقیت به حساب می‌آید.

وی با بیان اینکه نسبت به ذخیره‌سازی بافت بندناف نیز اقدام می‌کنیم، توضیح داد: مزیت بافت بند ناف این است که حاوی سلول‌های بنیادی مزانشیمی است که می‌تواند برای بیماری‌های غیرخونی مانند بیماری‌های ارتوپدی، فلج مغزی، بیماری‌های عصبی و بیماری‌های قلبی استفاده شود.

او درباره بانک پالپ دندان شیری نیز گفت: نسبت به ایجاد بانک پالپ دندان شیری وعده دادیم و این موضوع را عملی کردیم و به صورت بانک عمومی فعالیت می‌کند. سلول‌های بنیادی پالپ دندان شیری و همچنین دندان عقل در بزرگسالان، سلول‌های مزانشیمی هستند که بیشترین کاربرد را در بیماری‌های عصبی دارند و می‌توانند در درمان این بیماری‌ها مورد استفاده قرار گیرند. این سلول‌ها نیز نیاز به تطابق ژنتیکی ندارند.

مدیرعامل شرکت بن‌یاخته رویان درباره تولید سرم و قطره چشمی نیز گفت: این سرم برای کشت سلولی و قطره چشمی برای بیماران مبتلا به خشکی چشم و خراش قرنیه کاربرد تحقیقاتی دارد. تلاش می‌کنیم که مجوز ورود این قطره به فهرست دارویی کشور را دریافت کنیم.

افتتاح پالایشگاه زیست‌پزشکی رویان؛ بزودی

تولید بیش از ۲۰ محصول از ضمائم زایمانی

ضرابی از تلاش برای افتتاح اولین پالایشگاه فرآورده‌های زیست‌پزشکی رویان خبر داد و اظهار کرد: اواخر آذرماه، این پالایشگاه که بر ضمایم زایمانی متمرکز است در پارک علم و فناوری پردیس به بهره‌برداری می‌رسد. صنعت پالایش ضمایم زایمانی یک مرز جدید در بیوتکنولوژی درمانی به حساب می‌آید و شامل تولید محصولات مهندسی‌شده بافتی، جداسازی و کشت سلول‌های بنیادی می‌شود. این پالایشگاه، اولین پالایشگاه فرآورده‌های زیست‌پزشکی در دنیا است. علت این ادعا این است که پالایشگاه‌های موجود در دنیا، اغلب بر یک تا دو محصول تمرکز دارند این در حالی است که تلاش کرده‌ایم که در این پالایشگاه، تمام ضمائم زایمانی شامل جفت، بند ناف، خون بند ناف، بافت بند ناف و پرده‌های جنینی فرآوری شود. پیش‌بینی کرده‌ایم که بیش از ۲۰ محصول در این پالایشگاه فرآوری شود.

هزینه ۴۰ هزار یورویی برای خون بندناف خارجی

او درباره اهداف شرکت بن‌یاخته‌های رویان در آینده گفت: همکاری با بانک‌های اطلاعات سلولی دنیا، امکان دسترسی متقابل به نمونه‌ها و ارتقاء سطح دانش فنی از طریق تبادل داده‌های سلولی را در دستور کار قرار داده‌ایم. امکان مبادله نمونه‌های خون بند ناف در دنیا وجود دارد و اگر نمونه‌ای برای پیوند در کشور موجود نباشد، می‌توان آن را از بانک‌های جهانی تهیه کرد؛ این در حالی است که هزینه هر نمونه خون بند ناف حدود ۳۵ تا ۴۰ هزار یورو است. اگر همکاری‌های بین‌المللی توسعه پیدا کند، عرضه نمونه‌های ایرانی به بیماران سایر کشورها نیز می‌تواند قدم مؤثری در ارتقای سلامت و توسعه درمان‌های پیشرفته باشد.

ضرابی تصریح کرد: استفاده هدفمند از سلول‌های ذخیره‌شده برای بیماری‌های خونی، عصبی و درمان‌های شخصی‌سازی‌شده را جزو اهداف خود قرار داده‌ایم تا نقش‌آفرینی مؤثری در تراز جهانی داشته باشیم. توسعه تولید و صادرات محصولات فرآوری‌شده نیز جزو اهدافی است که می‌تواند جایگاه ایران را در جهان ارتقا دهد. توسعه پلتفرم‌های نرم‌افزاری بومی برای تحلیل داده‌های ژنتیکی نمونه‌های ذخیره‌شده در حوزه پزشکی فردمحور بر پایه هوش مصنوعی در دستور کار قرار دارد. همچنین توسعه زیرساخت‌های فرآوری سلول با استفاده از پتانسیل ویرایش ژن در دستور کار قرا دارد.

انتهای پیام