بنفشه رسولیان در گفت‌وگو به ایسنا با انتقاد از ضعف نظام آموزشی در آموزش مهارت‌های بنیادی به کودکان و تسلط کتاب‌های ترجمه بر بازار نشر اظهار کرد: نسل امروز بیش از هر زمان دیگر نیازمند محتوای مبتنی بر مهارت‌های زندگی، آگاهی از حقوق فردی و اجتماعی و داستان‌هایی منطبق با نیازهای واقعی نسل آلفاست.
وی با انتقاد از وضعیت آموزش مهارت‌های پایه به کودکان افزود: متأسفانه در جامعه کنونی ما تنها چیزی که به بچه‌ها آموزش داده نمی‌شود مهارت‌های زندگی و مهارت‌های شهروندی است. من به‌عنوان آموزگار دوره ابتدایی سال‌هاست با این موضوع درگیرم که چرا در آموزه‌های درسی‌مان این مهارت‌ها را به‌صورت سیستماتیک آموزش نمی‌دهیم و این موضوع واقعاً به یک معضل بزرگ تبدیل شده است.
این نویسنده کودک با اشاره به تجربه کشورهای موفق بیان کرد: امروز در حال مطالعه مقاله‌ای درباره مهارت‌هایی بودم که در فنلاند برای سه سال اول ابتدایی آموزش داده می‌شود. واقعاً چیزهایی بود که نشان می‌داد، چقدر ما با نظام‌های آموزشی موفق دنیا فاصله داریم. حالا اگر این فاصله را در حوزه کتاب و محتوای مطالعاتی هم بررسی کنیم، می‌بینیم بچه‌های ما نیاز دارند به حقوق خودشان چه حقوق جنسی، چه جسمی و چه حقوق اجتماعی آگاه شوند و بیاموزند. چگونه در اجتماع زندگی کنند، چگونه تبادل تفکر داشته باشند و چگونه نیازهایشان را برآورده کنند.
رسولیان ادامه داد: در این حوزه متأسفانه کتاب‌های بسیار کمی داریم و موج کتاب‌های ترجمه، بازار کتاب کودک‌ونوجوان را پرکرده است. به نظر من باتوجه‌به مخاطب امروز، باید تمرکز بیشتری روی کتاب‌هایی داشت که مهارت‌های مختلف را به کودکان آموزش می‌دهند. من همیشه تلاش کرده‌ام در داستان یا رمانی که برای بچه‌ها می‌نویسم چه طنز باشد، چه رئال یا هر ژانر دیگر، گوشه‌ای از آن داستان به شکلی مهارتی عملی را به کودکان منتقل کند.
وی با بیان اینکه وجود کتاب‌های آموزشی به معنای کارآمد بودن آن‌ها نیست، خاطرنشان کرد: با اینکه تعداد زیادی کتاب آموزشی در بازار وجود دارد، اما باید از خودمان بپرسیم، چرا باوجود این حجم از کتاب، کودکان هنوز دچار مشکل‌اند و چرا در مهارت شهروندی کار قابل‌توجهی انجام نشده؟ دلیلش این است که بسیاری از آثار ضعیف، بازاری و صرفاً تجاری هستند.
این ناشر و نویسنده حوزه کودک‌ونوجوان، درباره عوامل تأثیرگذار بر موفقیت یک کتاب کودک توضیح داد: شناخت مخاطب از هر چیز واجب‌تر است. نویسنده باید هم سن مخاطبش را بشناسد و هم موقعیت جهانی‌ای را که کودک امروز در آن زندگی می‌کند. بچه‌های امروز که نسل آلفا نامیده می‌شوند، نسلی هستند که دنبال واقعیت و حقیقت‌اند، انتقاد می‌کنند، تفکر انتقادی دارند و از محتوای سطحی استقبال نمی‌کنند.
رسولیان ادامه داد: در تجربه‌ام میان شاگردانم دیده‌ام که بچه‌ها به کتاب‌هایی علاقه دارند که در کنار خنده و لذت، مهارتی حتی اگر سربسته به آن‌ها یاد بدهد؛ مثل مهارت همدلی، ابراز محبت یا مهارت‌های ارتباطی. از طرفی کتاب‌هایی که بر پایه قصه‌ها، افسانه‌های کهن و دنیای ماورا نوشته شده‌اند نیز برای کودکان جذاب‌اند؛ به‌شرط اینکه نویسنده در بازنویسی و بازآفرینی بداند مخاطب امروزش چه می‌خواهد. بچه‌ها می‌خواهند با قهرمانان کتاب‌ها هم‌ذات‌پنداری و در دنیای آن‌ها زندگی کنند. هرچه این هم‌ذات‌پنداری بیشتر باشد، لذت کودک از کتاب هم بیشتر می‌شود.
وی درباره فعالیت‌های انتشاراتی خود نیز اظهار کرد: به دلیل وقفه‌ای طولانی، مدتی است با مجوز نشرم کار نکرده‌ام و نمی‌توانم درباره معیارهای به‌روز انتخاب آثار توضیح بدهم. اما زمانی که فعال بودم، تمرکز ما بر آثار گروه سنی کودک بود.
این مولف و نویسنده در بخش دیگری از سخنان خود درباره چالش تولید کتاب باکیفیت برای کودکان توضیح داد: اگر به قیمت کتاب نگاه کنید، متوجه می‌شوید که مثلاً برای یک بچه ۹ یا ۱۰ساله بخواهید یک رمان خوب بخرید، باید بالای ۲۰۰ هزار تومان هزینه کنید. این نشان می‌دهد تولید کتاب، به‌ویژه کتاب تألیفی، چقدر پرهزینه شده است.
رسولیان بیان کرد: در این شرایط بسیاری از ناشران فرصت‌طلب، رمان‌های خارجی را در تیراژ بالا ترجمه و منتشر می‌کنند، آن هم بدون رعایت استانداردهای لازم یا حتی کپی‌رایت. از سوی دیگر، ناشری که می‌خواهد کتاب تألیفی تولید کند باید هزینه نویسنده، تصویرگر، صفحه‌آرا، ویراستار و… را بپردازد و با افزایش شدید قیمت کاغذ و خدمات تولید، کار برایش صرفه اقتصادی ندارد؛ بنابراین کودک من و شما ناچار می‌شود به سمت کتاب‌های ترجمه برود؛ کتاب‌هایی که اگر به محتوایشان دقیق نگاه کنید، بسیاری از آن‌ها ارزش چندانی ندارند و این، چالش اصلی تولید
کتاب باکیفیت در کشور است
وی درباره نسبت فرهنگ ایرانی و استانداردهای جهانی نیز تأکید کرد: فرهنگ تا زمانی که منتقل نشود و به حرکت درنیاید، در خودش می‌میرد. فرهنگ زمانی پویاست که بتواند حرکت کند و با فرهنگ‌های دیگر تعامل داشته باشد. یکی از تلاش‌ها در این زمینه حضور ناشران در نمایشگاه‌های بین‌المللی و ارائه کتاب‌های ایرانی است؛ از جمله چهار جلد از رمان‌های من که در حوزه مهارت‌های زندگی نوشته شده‌اند و به چند زبان ترجمه شده‌اند چه کتابی برای این تعامل انتخاب می‌شود؟ آیا آن کتاب استانداردهای جهانی دارد؟
این نویسنده ادامه داد: متأسفانه حضور ما در جشنواره‌های معتبر جهانی محدود به چند نام و آثار تکراری است؛ درحالی‌که نویسندگان توانمند بسیاری داریم حتی، اگر گمنام و کم شهرت باشند؛ اما فرصت دیده‌شدن پیدا نمی‌کنند و همین ما را از استانداردهای جهانی دور می‌کند.
رسولیان با اشاره به نقش خانواده در ترویج کتاب‌خوانی خاطرنشان کرد: سال‌هاست این نکته را در مصاحبه‌های مختلف گفته‌ام: پدر و مادری که می‌گویند فرزند ما کتاب نمی‌خواند، باید اول از خودشان بپرسند آخرین کتابی که خوانده‌اند چه بوده؟ آخرین بار کی جلوی فرزندشان کتاب دست گرفته‌اند؟ آیا خانه‌شان کتابخانه هرچقدر کوچک دارد؟ بچه‌ها خیلی کم پیش می‌آید بگویند پدر و مادرشان در خانه کتاب می‌خوانند.
وی در پایان تأکید کرد: وقتی خودمان کاری را انجام نمی‌دهیم، انتظار داریم فرزندانمان انجام بدهند؟ این نشدنی است. پیشنهادم ساده است: خودتان علاقه‌مند باشید، خودتان کتاب بخوانید، درباره کتابی که خوانده‌اید با خانواده صحبت کنید تا فرزندانتان هم به کتاب علاقه‌مند شوند.
انتهای پیام
نظرات