حجتالاسلام والمسلمین مهدی شریعتطبار در گفتوگو با ایسنا اظهار کرد: حضرت زهرا(س) نمونه اعلای زن اسلامی بودند که اصول و رفتارهای انسانی را به فرزندان و حتی همسایگانشان آموزش میدادند. ایشان ازجمله زنانی بودند که در جهت تبیین و روشنگری برای افراد زمان خود، نقش اجتماعی فعالی داشتند و البته حضور ایشان در جامعه همراه با رعایت عفت و موازین شرعی بوده است. ایراد خطبه فدکیه در مسجد یکی از نمونههای حضور فعال اجتماعی ایشان است که ماندگاری این خطبه سند مظلومیت حضرت زهرای مرضیه(س) است.
وی افزود: اخلاق، رفتار و باورهای پدر و مادر، بهحکم قانون وراثت و تأثیرات تربیتی، در فرزندان انعکاس مییابد. به عبارت دیگر، والدین باید پیش از تولد فرزندان به اصلاح و تربیت خویش بپردازند؛ چراکه حالات و ویژگیهای درونی آنان بهطور طبیعی در نسلشان اثر میگذارد و لذا ایشان به خودسازی و تهذیب نفس اهتمام میورزیدند.
این پژوهشگر دینی بیان کرد: انتقال عملی معارف از طریق رفتار و سیره شخصی والدین از دیگر روشهای تربیتی حضرت فاطمه(س) بوده است؛ رفتار حضرت زهرا(س) در مقام عبادت و بندگی خدا نمونهای روشن از این تربیت عملی بود. برای مثال نقل شده است که ایشان در نمازهای خود ابتدا برای همسایگان و مؤمنان دعا میکردند. این رفتار را به صورت عملی به فرزندانشان، ازجمله امام حسن(ع) و امام حسین(ع) آموزش میدادند که علاوه بر ارتباط با خدا، نسبت به جامعه نیز احساس مسئولیت داشته باشند و دیگران را بر خود مقدم بدارند.
شریعتطبار با تاکید بر اینکه حضرت زهرا(س) به ایجاد فضای معنوی و تربیتی در محیط خانواده، تاکید داشتند، تصریح کرد: حضرت زهرا(س) فضای خانه را بهگونهای سامان میدادند که بستری برای رشد اخلاقی و دینی فرزندان فراهم شود؛ بهطوریکه گفتوگوها، رفتارها و فضای کلی خانواده در راستای تقویت معارف الهی قرار گیرد. در منابع تاریخی آمده است که امام حسن(ع) در دوران کودکی به مسجد میرفتند و سخنان پیامبر اکرم(ص) را میشنیدند، سپس به خانه بازمیگشتند و آنچه را آموخته بودند برای مادر نقل میکردند. این نمونه نشان میدهد که تشویق کودکان به مشارکت در محافل دینی و ایجاد گفتوگوی معنوی در خانه، از دیگر روشهای تربیتی حضرت زهرا(س) بوده است.
وی ادامه داد: مطالب و سخنانی که از حضرت زهرا(س) از جمله خطبههای ایشان، توسط حضرت زینب(س) روایت شده است، نشان میدهد که حضرت زهرا(س) مفاهیم و معارف مورد نظر خود را در فکر و نگاه دخترشان پرورش داده بودند؛ به گونهای که حضرت زینب(س) توانستند آنها را در عرصه جامعه بیان و روایت کنند و در جریان کامل مسائل قرار داشته باشند. افزون بر این، سیره عملی حضرت زهرا(س) نیز نقش مهمی در تربیت فرزندان داشت؛ ایشان همواره آنان را به عملکردن به معارف اخلاقی و توجه به ارزشهای دینی تشویق و توصیه میکردند.
این پژوهشگر دینی خاطرنشان کرد: برای نمونه در شبهای قدر ماه مبارک رمضان، حضرت زهرا(س) برنامهریزی دقیقی انجام میدادند تا فرزندانشان بتوانند شبها را بیدار بمانند و از فضیلت شبهای احیا بهرهمند شوند. تنظیم خواب کودکان، میزان و نوع غذا و فراهمکردن شرایط مناسب برای بیداری معنوی بخشی از روشهای ایشان در آشنا کردن فرزندان با اهمیت این شبها بوده است.
شریعتطبار به جنبه اجتماعی شخصیت حضرت زهرا(س) پرداخت و بیان کرد: در کنار جنبههای فردی و خانوادگی شخصیت حضرت زهرا(س)، جنبه اجتماعی سیره ایشان نیز بسیار قابل توجه است. ایراد خطبه فدکیه در مسجد نمونهای روشن از حضور فعال و تأثیرگذار اجتماعی و سیاسی ایشان به شمار میآید. در عین حال، روایاتی نیز از حضرت نقل شده که مضمون آن توصیه به حفظ حیا در برابر نامحرمان است که ممکن است در نگاه نخست میان این دو مطلب نوعی تعارض دیده شود؛ اما با دقت در سیره عملی حضرت زهرا(س) روشن میشود که این دو امر کاملاً قابل جمعاند.
وی با بیان اینکه حضرت زهرا(س) نشان دادند که یک زن مسلمان و دیندار میتواند در جامعه نقشی فعال، آگاهانه و مسئولانه ایفا و در عین حال نهایت عفاف، پوشش و وقار را رعایت کند، گفت: نقل تاریخی مربوط به نحوه حضور ایشان در مسجد با پوشش کامل، وقار، متانت و همراهی بانوان خانواده بیانگر همین جمع میان عفت و مشارکت اجتماعی است. بنابراین، رعایت بالاترین مرتبه حجاب و عفاف هرگز به معنای کنارهگیری از مسئولیتهای اجتماعی، فرهنگی و سیاسی نیست.
این پژوهشگر دینی با تاکید بر اینکه اسلام مخالف نقش اجتماعی زنان نیست، خاطرنشان کرد: در طول تاریخ اسلام نیز نمونههای فراوانی از زنان مؤمنه مشاهده میشود که در عرصههای اجتماعی، سیاسی و حتی صحنههای جنگ و پس از آن حضور مؤثر داشتهاند، بدون آنکه از حدود عفت و حجاب خارج شوند. از این رو، اسلام، نه تنها مخالف نقش اجتماعی زنان نیست، بلکه مشارکت مسئولانه آنان را در چارچوب اخلاق و عفاف تأیید و تقویت میکند.
انتهای پیام
نظرات