به گزارش ایسنا، «شیشهٔ تیفانی» نمونه‌ای برجسته از جنبش «هنر نو آمریکایی»( American Art Nouveau) به شمار می‌رود. «شیشهٔ تیفانی» که عمدتا در ساخت چراغ‌ها، پنجره‌ها، ظروف، سرامیک‌ها و انواع اشیاء دیگر به کار می‌رفت، به‌ صورت انبوه تولید نمی‌شد. به بهانه رکوردشکنی یکی از چراغ‌های «تیفانی» در حراجی اخیر و فروش ۴.۴ میلیون دلاری آن، به مسیر شکل‌گیری، شهرت و محبوبیت «شیشۀ تیفانی» نگاهی داریم.

«شیشه‌های تیفانی» درحقیقت محصول «استودیو تیفانی» بودند که توسط «لوییس کامفورت تیفانی» در نیویورک تأسیس شد. او پسر «چارلز لوئیس تیفانی»، جواهرساز ثروتمند و بنیان‌گذار شرکت معتبر«Tiffany & Co» بود. بی‌شک پسر استعداد پدرش در خلق اشیاء زیبا را به ارث برده بود.

«لوییس سی. تیفانی» نقاش منظره بود و آموزش‌های ابتدایی هنر را از «جورج اینس» در «نیوجرسی» آموخت. سپس در سال ۱۸۶۶ میلادی وارد «آکادمی ملی طراحی نیویورک» شد و سال بعدی در پاریس، زیر نظر «لئون-آدولف-اوگوست بلی» تعلیم دید.

او در سال ۱۸۶۹ میلادی به نیویورک بازگشت و در «مدرسه آثار باستانی آکادمی ملی طراحی»‌ تحصیل کرد و در آن جا با آثار «ساموئل کولمن» آشنا شد. «تیفانی» در دهه‌های بعد، سفرهای متعددی به اروپا و شمال آفریقا انجام داد. گمان می‌رود که شیشه‌های قرون وسطایی و رومی که در این سفرها دید، تاثیر عمیقی بر او گذاشتند.

«لوییس سی. تیفانی» حرفه‌ای طولانی و چشمگیر داشت که بیش از پنج دهه به طول انجامید. او ابتدا شرکت طراحی «Louis C. Tiffany and Associated Artists» را تاسیس کرد. با اینکه این شرکت عمر کوتاهی داشت، اما نخستین گام جدی او در خلق مجموعه‌های شیشه‌های رنگین بود. دیدگاه خلاقانه و منحصربه‌فرد او، همراه با ارتباطات خانوادگی‌اش، سفارش‌های مهمی برای کلیساها، خانه‌های اعیانی و ساختمان‌های عمومی به همراه داشت.

«چراغ‌های تیفانی»

«شیشۀ تیفانی» با روشی موسوم به «فویل مسی» ساخته می‌شود. ابتدا طرح تزئینی روی یک الگوی مقوایی ترسیم می‌شود. سپس برای هر بخش شماره و رنگ شیشه مشخص می‌شود و ورقه‌های شیشه روی طرح قرار گرفته و ترسیم می‌شوند. شیشه‌ها بعد از برش، تراشیده می‌شوند و به شکل دلخواه درمی‌آیند.

در مرحله بعدی، نوار فویل مسی به لبه‌های قطعات شیشه چسبانده می‌شود تا آن‌ها محکم به هم متصل شوند. پس از اتصال کامل، لبه‌ها لحیم‌کاری می‌شوند. این اتصال آن‌قدر محکم است که هنگام ضربه‌زدن، شیشه نمی‌لرزد.

بیشتر چراغ‌های تیفانی دارای پایه‌ای توخالی از برنز هستند که حلقه‌ای سربی برای نگه‌داشتن کلاهک سنگین شیشه‌ای در آن استفاده شده است. این برنزها در ریخته‌گری اختصاصی «تیفانی» در «کویینز» ساخته می‌شدند.

«شیشهٔ تیفانی»

آثار ابتدایی تیفانی از شیشه‌های ارزان بطری ساخته می‌شدند.  این شیشه‌ها عمدا به دلیل ناخالصی‌هایشان انتخاب می‌شدند، زیرا این ناخالصی‌ها امکان ایجاد رنگ‌ها و نقش‌های متنوع را فراهم می‌کردند. «تیفانی»‌ تلاش کرد شیشه‌سازان را متقاعد کند که این ناخالصی‌ها را حفظ کنند، اما در این کار موفق نشد و در نهایت تصمیم گرفت کارخانه شیشه‌سازی خودش را تأسیس کند.

«لوییس سی. تیفانی» برای خلق شیشهٔ «فاوریل»(Favrile) شناخته می‌شود؛ نوعی شیشهٔ هنری دمیده‌شده که برای رنگارنگی خاص خود شهرت دارد. برخلاف بسیاری از شیشه‌های رنگین، رنگ در شیشهٔ «فاوریل» درون خود ماده شیشه وجود دارد. این فرآیند در سال ۱۸۹۴ میلادی به نام «تیفانی» ثبت شد و در ساخت پنجره‌ها، چراغ‌ها و اشیاء تزئینی مختلف به کار رفت. با وجود مُهر «Favrile» و نام یا حروف اول «تیفانی»‌ برای جلوگیری از تقلید، به‌مرور هم آثار و هم خود این مُهر به‌طور گسترده کپی شدند.

بزرگ‌ترین اثر ساخته‌شده با شیشهٔ فاوریل، «باغ رؤیایی» است که توسط «مکسفیلد پریش»(Maxfield Parrish) طراحی و حدود سال ۱۹۱۶ برای ساختمان مرکزی شرکت «Curtis Publishing» در فیلادلفیا سفارش داده شد. کارخانه «تیفانی» در اوج فعالیت، بیش از ۳۰۰ صنعتگر را به کار گرفته بود.

الهام‌ از طبیعت

«لوییس کامفورت تیفانی» شیفته جنبش «هنر نو»(Art Nouveau) در اروپا بود. در این سبک، هنرمند با استفاده از نور و رنگ، طراحی‌هایی آزاد و سیال با الهام از طبیعت خلق می‌کرد. این سبک واکنشی به تزئینات پرزرق‌وبرق ویکتوریایی بود و با توانایی‌های «تیفانی» به‌عنوان نقاش منظره هماهنگی داشت.

گمان می‌رود که شاخه‌های تازه گل هر هفته به استودیوهای «تیفانی» فرستاده می‌شد تا الهام‌بخش طراحان باشد.

طراحان تیفانی

بیش از یک قرن، منابع رسمی شرکت و افکار عمومی، «لوییس سی. تیفانی» را طراح اصلی چراغ‌های مشهور می‌دانستند. اما حوالی سال ۲۰۰۷ میلادی بود که پروفسور «مارتین آیدلبرگ» از دانشگاه «Rutgers» مجموعه‌ای از نامه‌ها موسوم به «نامه‌های دریسکال»(Driscoll) را کشف کرد. این نامه‌ها نشان دادند که «کلارا ولکات دریسکال» متولد اوهایو، احتمالا نقش بسیار مهمی در طراحی بسیاری از الگوهای گل‌دار نمادین چراغ‌های تیفانی و دیگر آثار این استودیو داشته است.

مضامین آثار شیشه‌ای

شیشه‌های تیفانی در الگوها و مضامین بسیار متنوعی ساخته می‌شدند که به دلیل هماهنگ‌شدن با سبک‌های مختلف دکوراسیون، همواره محبوب بوده‌اند. این آثار معمولا با رنگ‌های شدید، بافت‌های گوناگون و طرح‌های چشم‌نواز شناخته می‌شوند.

چراغ‌هایی با مضامین طبیعی و گیاهی،‌ مانند گل‌ها، سنجاقک‌ها و پروانه‌ها، بیشترین تقاضا و بالاترین قیمت‌ها را داشتند. بسیاری از چراغ‌های گل‌دار با لبه‌های نامنظم طراحی می‌شدند تا شاخه‌ها و بوته‌ها را تداعی کنند.

استودیوهای «تیفانی» در سال ۱۹۳۰ میلادی تعطیل شدند و «لوییس کامفورت تیفانی» سه سال بعد درگذشت. در زمان درگذشت او که با ظهور جنبش «آرت مدرن» همزمان بود، علاقهٔ عمومی به آثار «تیفانی»‌ کاهش پیدا کرده بود. با این حال، در حدود سال ۱۹۵۸ میلادی نمایشگاه‌هایی برای بزرگداشت «تیفانی» و جنبش «هنر نو» برگزار شد که باعث احیای دوباره توجه عمومی شد.

انتهای پیام