دختران ساحل شيب‌دراز جزيره‌ي قشم با حمايت معنوي برنامه‌ي توسعه‌ي سازمان ملل (UNDP)، صنايع دستي بومي خود را براي حفاظت از لاك‌پشت‌هاي «پوزه عقابي» كه گونه‌اي در معرض خطرند، توليد مي‌كنند تا شايد با اين كار، هنر سنتي خود و لاك‌پشت‌ها را از خطر انقراض نجات دهند.

به گزارش خبرنگار بخش صنايع دستي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، در اين راه آن‌ها هستند و سازمان UNDP كه طرح حفاظت از لاك‌پشت‌ها را با كاربرد هنر سنتي بومي منطقه و تشكيل صندوق پول حفاظت از لاك‌پشت‌هاي پوزه عقابي در روستاهاي شيب‌دراز و بركه‌ي خلف قشم دنبال مي‌كند.

اين سازمان بين‌المللي با هدايت مسؤول ايراني پروژه‌ي حفاظت از لاك‌پشت‌هاي پوزه عقابي از هنر دست بانوان اين منطقه استفاده كرد تا ضمن آن‌كه به مردم بومي قشم مي‌آموزد، از گونه‌اي در معرض انقراض حفاظت كنند، هنر دست خود را بي‌كار نگذارند و از آن درآمدي براي خود و زيست‌بوم‌شان حاصل كنند.

اما اكنون دختران و بانوان اين جزيره انتظار دارند تا نمايندگان مجلس، رسانه‌ها و آدم‌هاي مسؤول، به‌جز آن‌كه نظاره‌گر اين هنر هستند و براي آن‌ها آرزوها و اميدهاي بزرگي را طلب مي‌كنند، هنرشان را در كشور معرفي كنند تا شايد هنر آن‌ها كه روزي فقط روي لباس‌هاي‌شان نقش بسته بود و كسي جز خودشان از اين سوزن‌دوزي خبري نداشت، در سطح جهاني مطرح شود.

راحله فتاحي ـ سرپرست صنايع دستي بانوان ساحل شيب‌دراز جزيره‌ي قشم ـ با اشاره به پروژه‌ي حفاظت از لاك‌پشت‌ها كه براي آن از صنايع دستي كمك گرفته مي‌شود، به خبرنگار ايسنا گفت: آغاز اين پروژه در قشم به زمان رفت‌وآمدهاي خانم دره‌شوري ـ همسر سرپرست پروژه‌ي حفاظت از لاك‌پشت‌هاي پوزه عقابي ـ مربوط مي‌شود كه پس از آشنايي با صنايع دستي قشم، بانون اين جزيره را تشويق كرد تا علاوه بر توليد بومي، براي مناطق ديگر كشور نيز آثاري توليد كنند.

وي ادامه داد: چند نمونه آثار مورد نياز و استفاده‌ي مردم ديگر استان‌ها براي فروش آماده شدند؛ اما براي مردم باور كردن اين موضوع كه سوزن‌دوزي‌ها، كار دست است، سخت بود؛ چون متأسفانه ما در حضور مردم مطرح نبوديم و كار دستي گم شده است و ديگر اثري از آن نيست. آن‌ها فكر مي‌كردند، اين آثار ماشيني توليد شده‌اند؛ ولي با تبليغاتي كه شد، تلاش كرديم مردم را نسبت به اين هنر راضي كنيم. خانم دره‌شوري هنگام ترك اين جزيره، بانوان قشم را به UNDP وابسته به سازمان ملل معرفي كرد.

اين هنرمند صنايع دستي بيان كرد: اين سازمان،‌ بانوان هنرمند روستاي شيب‌دراز ـ محل تخم‌گذاري لاك‌پشت‌هاي پوزه عقابي ـ و روستاي بركه خلف در نزديكي دره‌ي ستارگان را به دو گروه 30 نفري تقسيم كرد و از آن‌ها خواست تا با توليد صنايع دستي بومي و غذاهاي سنتي، قسمتي از پروژه‌ي حمايت و حفاظت از لاك‌پشت‌هاي پوزه عقابي را پوشش دهند.

وي اظهار داشت: فرهنگ بومي اين منطقه به‌گونه‌اي نيست كه اجاز دهد، بانون اين جزيره در شهرستان‌هاي ديگر آثار خود را بفروشند. بنابراين قرار شد، بخش برنامه‌ي توسعه‌ي سازمان ملل (UNDP) راه شناسايي بازار، ورود به آن و توليد انواع آثار را به ما ياد دهد تا پس از آشنايي كامل، ديگر در شهرستان‌ها با مشكل فروش مواجه نشويم و از سود اين كار، از لاك‌پشت‌هاي جزيره حفاظت كنيم.

سرپرست صنايع دستي بانوان ساحل شيب‌دراز درباره‌ي نحوه‌ي حفاظت از لاك‌پشت‌هاي پوزه عقابي از راه صنايع دستي، توضيح داد: براساس قرارداد UNDP، قرار است كه اين سازمان بين‌المللي براي چند سال از اين لاك‌پشت‌ها حفاظت كند تا نسل آن‌ها منقرض نشود و افزايش يابد، چون سرپرست اين پروژه پس از بازديد از منطقه، متوجه شد كه امكان دارد، پس از پايان پروژه، مردم اين منطقه به كار نخست خود، يعني خوردن تخم‌ها بازگردند يا تخم‌هاي لاك‌پشت‌ها مورد حمله‌ي حيوانات وحشي قرار گيرند كه در اين صورت، از 80 تخم لاك‌پشت فقط دو تخم به نتيجه مي‌رسند. اين لاك‌پشت‌ها از اقيانوس هند، مسير طولاني را طي مي‌كنند و در ساحل شيب‌دراز تخم مي‌گذارند.

به گفته‌ي او، پس از پايان قرارداد و شناسايي بازار فروش داخلي و خارجي، هنرمندان قشم تلاش مي‌كنند، از سود فروش آثار خود، برنامه‌ي حفاظت از لاك‌پشت‌ها را ادامه دهند.

فتاحي به تشكيل گروه‌هاي صنايع دستي قشم در حدود 18 ماه پيش اشاره كرد و در ادامه درباره‌ي وضعيت فروش آثار توليدشده و ايجاد بازار مناسب در اين مدت، اظهار كرد: براي نخستين‌بار، امسال اعضاي گروه در غرفه‌اي كپرشكل در زمان بازديد مسافران از تخم‌گذاري لاك‌پشت‌ها در كنار ساحل شيب‌دراز، آثار خود را عرضه كردند تا صنايع دستي در كنار لاك‌پشت‌ها باشد و استقبال خيلي خوبي شد و بانوان هنرمند نيز با سليقه‌ي مردم تا حدودي آشنا و اعضا به كار دل‌گرم شدند و اطلاع‌رساني خوبي درباره‌ي لاك‌پشت‌هاي پوزه عقابي و حفاظت از آن‌ها شد.

وي ادامه داد: وقتي به بازديدكنندگان توضيح داده شد كه براي حفاظت از لاك‌پشت‌ها، اين آثار فروخته مي‌شوند و قرار است كه ما از اين حيوانات حمايت كنيم، بيشتر استقبال مي‌كردند و مي‌دانستند، هدف ما نجات نسل لاك‌پشت‌هاي پوزه عقابي درحال انقراض است.

سرپرست صنايع دستي بانوان ساحل شيب‌دراز با اشاره به ارايه‌ي صنايع دستي اين منطقه در قالب طرح حمايت از لاك‌پشت‌هاي پوزه عقابي در دو همايش اكوتوريسم، بيان كرد: برنامه‌ي توسعه‌ي سازمان ملل با يك راهنماي طبيعت‌گرد قراردادي بسته است كه در برنامه‌ي تورهاي خود به اين جزيره، بازيد از صنايع دستي قشم را نيز لحاظ كند كه از اين طريق، تجربه‌ي خوبي در نوروز به‌دست آمد.

فتاحي با اشاره به مشكلات هنرمندان اين جزيره در تهيه‌ي مواد اوليه، گفت: فقط حدود نيمي از بودجه‌اي كه بخش برنامه‌ي توسعه‌ي سازمان ملل متحد در اختيار ما قرار داده است، صرف كرايه‌ي ماشين براي خريد مواد اوليه مي‌شود، چون ما در روستاي كوچكي زندگي مي‌كنيم و به بازار فروش مواد اوليه دسترسي نداريم و پول زيادي براي خريد اين مواد و رفت‌وآمد صرف مي‌شود. اين درحالي است كه سود خيلي كمي از اين كار به‌دست مي‌آوريم.

وي درباره‌ي حمايت‌هاي سازمان‌ها و متوليان داخلي از اين طرح و اقدام بانوان هنرمند قشم، اظهار كرد: تاكنون كسي از ما حمايت نكرده است؛ اما به قول‌هاي معاون صنايع دستي كشور در بازديد يكي از نمايشگاه‌هاي اين گروه كه داده شد، خيلي اميدواريم، چون تا اين كار در ايران معرفي شود، زمان زيادي صرف مي‌شود و ما اميدواريم ضررهاي وارده‌شده را بتوانيم تحمل كنيم تا نتيجه‌ي لازم را به‌دست آوريم.

او درباره‌ي اين‌كه آيا سازمان بين‌المللي از هنرمندان اين منطقه حمايت‌هاي مادي مي‌كند؟ گفت: UNDP پول نمي‌دهد؛ اما زمينه‌ها را با چاپ بروشور و تبليغ فراهم مي‌كند. به‌جز اين سازمان، فرد يا سازمان ديگري نيز در اين كار وارد نشده است.

اين هنرمند سوز‌ن‌دوزي با بيان اين‌كه كار كردن بدون هيچ سفارشي سخت است، توضيح داد: اگر اكنون سفارش كار داده شود، هنرمند مي‌داند كه چه اثري را بايد توليد كند؛ اما اين‌كه هنرمند بدون هيچ سفارشي براي انواع سليقه‌ها، اثري توليد كند، كار سخت مي‌شود. در اين صورت بايد ضرر كرد و گاهي آثار باقي‌مانده را با قيمت خيلي كم‌تر فروخت. اگر بودجه‌اي در اختيار ما قرار گيرد تا هزينه‌ي رفت‌و‌آمد كم‌تر شود و طرح‌هايي باشند كه ما براساس آن‌ها كار كنيم، وضع بهتر مي‌شود.

فتاحي با اعتقاد به اين‌كه تا معرفي و شناسايي كامل سوزن‌دوزي و صنايع دستي قشم، زمان زيادي بايد منتظر ماند، اضافه كرد: اميدواريم، در آينده به مرحله‌ي خودكفايي برسيم و لاك‌پشت‌ها را بتوانيم حفاظت كنيم و افرادي باشند كه بيشتر كمك كنند و بودجه‌اي در اختيار ما قرار دهند، چون با 500 هزار توماني كه UNDP داده است، نمي‌توانيم كاري كنيم و 200 هزار تومان از اين بودجه فقط براي رفت‌وآمد، بدون تهيه‌ي مواد اوليه صرف مي‌شود.

مليحه فتاحي از ديگر هنرمندان اين جزيره است كه در طرح حفاظت از لاك‌پشت‌هاي پوزه عقابي با توليد صنايع دستي مشاركت دارد.

او به خبرنگار ايسنا گفت: ما منتظر نمايندگان مجلس،‌ رسانه‌ها و افراد مسؤول هستيم تا صنايع دستي قشم را در داخل و خارج معرفي كنند.

وي از رسانه‌ها بيشتر انتظار دارد تا اين صنايع دستي را معرفي كنند و با گله از اين‌كه صداوسيما بارها از اين جزيره ديدن داشته‌ و از جاذبه‌هاي قشم فيلم تهيه كرده، اما يك‌بار هم از صنايع دستي منطقه سراغ نگرفته‌ است، اظهار داشت: ما منتظر اين افراد و سازمان‌ها هستيم تا صنايع دستي قشم را معرفي كنند.

اين هنرمند تأكيد كرد: اگر مي‌خواهيم براي كشور كاري انجام دهيم، بايد ارزش صنايع دستي را بدانيم و تلاش كنيم، هنرهاي بومي و سنتي رونق يابند، نه اين‌كه بنشينيم و بگوييم كاري انجام مي‌دهيم؛ اما هيچ كاري نشود.

فتاحي با اشاره به وضعيت سفارش‌ها، بازار صنايع دستي و سوزن‌دوزي‌هاي قشم،‌ افزود: در اين مدتي كه كار مي‌كنيم، هيچ سفارش كاري دريافت نكرده‌ايم و اعضاي گروه اين شرايط را درك نمي‌كنند كه هيچ سفارشي داده نمي‌شود و تبليغ نيست. بنابراين بسياري از اعضاي گروه نااميد شده‌اند و معتقدند كه همه‌ي اين كارها در حد يك حرف است؛ اما اگر حمايتي باشد، اعضا اميدوار مي‌شوند.

انتهاي پيام