پس از گذشت 9 سال از آغاز مذاکرات پرفراز و نشيب شرکت ملي نفت ايران و شركت‌هاي انگليسي - هلندي شل و رپسول اسپانيا براي توسعه فازهاي 13 و 14 ميدان پارس كه قرار بود در قالب پروژه پرشين ال.ان.جي فعاليت كنند، سرانجام اين دو شركت با عذرخواهي رسمي و به‌دليل آنچه مشكلات اقتصادي عنوان شده بود از حضور در اين پروژه كناره‌گيري كردند.

به گزارش خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، توسعه فازهاي ميدان مشترك پارس‌جنوبي به‌دليل تعجيل قطر در توليد و بهره‌برداري از گاز اين ميدان، طي دهه گذشته يكي از اصلي‌ترين دغدغه‌هاي وزارت نفت بوده است.

در اين راستا از سال هاي گذشته طرح توسعه ميدان مشترك پارس‌جنوبي تعريف شد كه در آن سه طرح مهم ال.ان.جي شامل طرح‌هاي پارس‌ال.ان.جي در فاز 11، ايران ال.ان.جي در فاز 12 و پرشين ال.ان.جي در فازهاي 13 و 14 پارس‌جنوبي به چشم مي‌خورد. براين اساس مذاكره با شركت‌هاي شل و رپسول براي توسعه بالادست فازهاي 13 و 14 و كاربرد گاز توليدي آن براي توليد ال.ان.جي از سال‌هاي دور آغاز شده بود.

اگر از تصميم‌هاي ضد و نقيض اين دو شركت‌ در حضور در پروژه پرشين ال.ان.جي در مقاطع مختلف زماني و به‌دليل فشارهاي سياسي موجود بگذريم، طرح توسعه اين دو فاز نيز در طول دوره‌هاي مختلف از تغييرات جدي برخوردار بوده است.

در سال‌هاي اوليه مذاكرات موافقت‌نامه همكاري شركت هاي شل و رپسول‌ براي فازهاي 13 و 13A پارس‌جنوبي امضا شده بود و طرح جامع توسعه ميدان نيز بر همين اساس تهيه شد كه سرانجام منجر به امضاي قرارداد شد. برآورد اوليه‌ي توسعه‌ فازهاي ‌13 و ‌14 پارس جنوبي حدود ‌10 ميليارد دلار بود كه نزديك به 4.3 ميليارد دلار آن مربوط به بخش بالادستي و ‌5.5 تا شش ميليارد دلار آن مربوط به واحد ال.ان.جي مي‌شد؛ هدف از توسعه اين دو فاز نيز توليد سالانه 16 ميليون تن ال.ان.جي تعيين شده بود.

** سناريو اول؛ تغيير مشاركت شل و رپسول از فاز 13 به فازهاي 20 يا 21

پس از گذشت يك سال از امضاي اين قرارداد، ابتدا زمزمه‌ها براي تغيير مشاركت شل و رپسول از فاز 13 به مشاركت در فازهاي 20 يا 21 ازسوي مديران اين دو شركت عنوان شد.

** سناريوي دوم؛ جايگزيني فاز مرزي 13 با فازهاي ديگر

سپس مديرعامل وقت شركت ملي صادرات گاز ايران از تغييرات ايجاد شده در جانمايي فازهاي مرزي 11 و 13 پارس جنوبي خبر داد و گفت كه هنگام تنظيم و امضاي تفاهم‌نامه پروژه‌ پرشين ال.ان.جي قرار شد فازهاي 13 و 14 به عنوان بالادست و تامين‌كننده خوراك آن باشند، زيرا پرشين ال.ان.جي پروژه‌ خيلي بزرگي است كه اگر موقع اجرا خوراك نداشته باشد، ضرر بزرگي به همراه خواهد داشت.

در اين زمينه ابتدا با پيمانكاران اين دو فاز (شل و رپسول) مذاكره شد تا پيش از تصميم‌گيري نهايي براي سرمايه گذاري (F‌ID) پرشين ال.ان.جي عمليات اجرايي بالا دستي فازها آغاز شود كه اين دو شرکت به دليل مسائل فني و حقوقي امكان انجام اين كار را پيدا نكردند. بنابراين در مرحله بعد قرار شد که به جاي فاز 13 كه مرزي است و بايد هر چه سريع‌تر اجرايي شود، فاز ديگري كانديداي تامين خوراك پرشين ال.ان.جي شود كه مقبول دو طرف بود.

در نتيجه قرار شد اين موضوع در شركت ملي نفت نهايي شده، پس از آن موضوع به وزير و مدير عامل شركت ملي نفت اعلام و نتايج تغيير بلوك پس از تجزيه و تحليل به شركت‌هاي شل و رپسول ابلاغ شود.

اين درحاليست كه كمتر از چند روز وزير وقت نفت از جايگزيني فازهاي 15و16 با فاز 13 پارس‌جنوبي كه مرزي است، خبر داد و افزود كه به‌اين ترتيب بخش خشكي فازهاي 15و16 در محل فعلي باقي‌ مي‌ماند و بخش دريا شامل عمليات برداشت گاز از چاه‌ها از محل درياي فاز 13 فعلي انجام خواهد شد.

** سناريو سوم؛ توسعه مقدماتي و توليد زودهنگام از فاز 13

به گزارش ايسنا، پس از پر رنگ‌تر شدن فشارهاي سياسي به ويژه از سوي آمريکا بر شركت‌هاي شل و رپسول براي خروج از پروژه‌هاي ايراني، اگرچه هربار اين شركت‌ها بر علاقه خود براي حضور در ايران تاكيد مي‌كردند ولي از طرف ديگر با تعلل در تصميم‌گيري‌ها عملا موجب توقف طرح توسعه فازهاي 13 و 14 پارس‌جنوبي مي شدند تا آنجا كه در پاييز 1388 معاون امور سرمايه‌گذاري شرکت ملي نفت ايران تاكيد كرد كه به‌نظر مي‌رسد امکان توليد ال.ان.جي از فازهاي 13 و 14 پارس جنوبي به دوره فعاليت‌هاي دولت بعدي موکول شود؛ اگرچه اقدامات اوليه و زيرساخت‌هاي آن در دولت فعلي فراهم شده است.

در اين زمينه توضيح داده شد كه درپي مذاكره با شركت‌هاي شل و رپسول به‌تازگي تعريف جديدي براي توسعه مقدماتي و توليد زودهنگام از فاز 13 پارس جنوبي تهيه و مورد توافق شركت نفت قرار گرفته است. تاكنون توافق شده که توسعه فاز 13 پارس جنوبي در قالب يک طرح مشترک و ترکيبي آغاز شود كه به‌اين ترتيب پس از آغاز توسعه زودهنگام، طرح توسعه بلندمدت اين فاز شروع خواهد شد تا خوراک مورد نياز براي کارخانه پرشين ال.ان.جي تامين شود.

به گفته او باتوجه به تاخيرهاي حدود پنج ساله در آغاز اجراي طرح پرشين ال.ان.جي هم‌اکنون چند ماه از به پايان رسيدن قرارداد قبلي امضا شده با اين دو شرکت اروپايي باقي مانده است.

** خداحافظي شل و رپسول از ايران

سرانجام نيز شركت‌هاي شل و رپسول به‌طور رسمي از حضور در ايران عذرخواهي كردند كه به همراه رفتن آنها، روياي پروژه پرشين ال.ان.جي نيز به‌دليل نداشتن تكنولوژي مايع‌سازي گاز در ايران به فراموشي سپرده شد؛ تا اينكه براساس سياست جديد وزارت نفت قرار شد بدون اتكا به توان خارجي، از شركت‌هاي پيمانكاري داخلي براي توسعه اين دو فاز استفاده شود كه به‌تبع آن طرح توليد ال.ان.جي به گاز طبيعي تغيير كرد.

** خاتم‌الاوصيا(ص)؛ كانديداي گرفتن طرح توسعه فازهاي 13 و 14

اما درحالي كه برخي اخبار مبني بر سپردن فاز 14 پارس‌جنوبي به ايدرو شكل گرفته بود، معاون وزير نفت در امور برنامه‌ريزي و نظارت بر منابع هيدروكربوري از مذاكراتي براي واگذاري فازهاي 13 و 14 به خاتم‌الاوصيا(ص) خبر داد و گفت كه خاتم‌الاوصيا (ص) مانند خاتم‌الانبيا (ص)، كنسرسيومي متشكل از چند شركت پيمانكاري بزرگ است.

وي در پاسخ به سوالي مبني بر اين‌كه آيا مگر قرار نيست فاز 13 پارس جنوبي به ايدرو سپرده شود و فاز 14 به خاتم‌الاوصيا (ص) واگذار شود؟ جواب منفي داده و گفته بود که البته در اين زمينه برنامه‌ريزي شده كل فازهاي باقي‌مانده پارس جنوبي به پيمانكاران داخلي سپرده شود.

سپس اطلاعاتي به‌دست آمد كه کنسرسيوم خاتم‌الاوصيا (ص) متشکل از پنج پيمانکار بزرگ طرح‌هاي نفت و گازي ايران همچون قرارگاه سازندگي خاتم الانبيا(ص)، شرکت ساختمان صنايع نفت (اويک)، شرکت مهندسي و ساخت تاسيسات دريايي، ايزوايکو و صدرا تشکيل شده است.

** سرانجام متفاوت فاز هاي 13 و 14 پارس جنوبي

با اين حال سرانجام طرح توسعه فاز 13 پارس جنوبي به مشاركت شركت‌هاي پترو پايدار ايرانيان، مپنا و صدرا (شركت صنعتي دريايي ايران) و توسعه فاز 14 به مشاركت سازمان گسترش ونوسازي صنايع ايرا ن (ايدرو)، شركت ملي حفاري و شركت مهندسي و ساخت تأسيسات دريايي ايران سپرده شد كه در اين خصوص هر دو فاز وظيفه توليد روزانه 50 ميليون متر مكعب گاز طبيعي را دارند كه براي مصرف داخل، تزريق يا صادرات مصرف خواهد شد.

انتهاي پيام