كميته‌ي ميراث جهاني از ايران خواست تا يك برنامه‌ي مديريتي ويژه براي اصفهان تدوين كند. عبدالرسول وطن‌دوست - نماينده‌ي ايران در مركز ميراث جهاني يونسكو - پس از جلسه‌ي روز گذشته‌ (هفتم مرداد) كميته‌ي ميراث جهاني يونسكو، در گفت‌وگو با خبرنگار اعزامي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) به برزيل، با بيان اين‌كه مصوبه‌اي در كميته‌ي ميراث جهاني درباره‌ي اصفهان تصويب شده است، توضيح داد: در اين مصوبه چند نكته وجود دارد؛ نخست اين‌كه كميته‌ي ميراث جهاني متوجه است كه ايران در جهت كاهش برج جهان‌نما اقدام كرده و از ايران مي‌خواهد ادامه‌ي آن‌چه كه بايد انجام شود، نيز صورت گيرد؛ زيرا طبق قراري كه مشخص شده بود، بايد طبقه‌ي يازدهم برج نيز تخريب شود كه بخشي از آن انجام شده و بخشي ديگر در حال انجام است. او ترافيك اصفهان، حمل و نقل عمومي، موضوع مسكن، توسعه‌ي شهري، مترو و تمام نيازهايي را كه يك شهر احتياج دارد، از جمله نكاتي خواند كه كميته‌ي ميراث جهاني خواستار توجه به آن‌ها شده است و خاطرنشان كرد: هم‌زمان با اين‌كه به برنامه‌ي مديريتي و نيازهاي شهري توجه مي‌شود، به موضوع حفاظت ميدان امام (ره) نيز بايد توجه شود و همه به طور يك‌جا ديده شوند. نماينده‌ي ايران در مركز ميراث جهاني يونسكو افزود: به اين نكته هم بايد توجه شود كه ارتفاع ساختمان‌ها در چه حدي بايد درنظر گرفته شوند. درواقع در يك برنامه‌ي مديريتي بايد ميزان ارتفاع ساختمان‌ها در اصفهان به دليل اهميت منظر تاريخي تعيين شود. وطن‌دوست به موضوع مترو اصفهان اشاره كرد و گفت: طبيعي است مترو يك نياز براي شهر اصفهان است و بايد موضوع مترو و آثار تاريخي با هم ديده شود. وي افزود: كميته‌ي ميراث جهاني خواسته تا كاهش ارتفاع برج جهان‌نما براساس مصوبه‌ي اجلاس اسپانيا و توافقي كه در تهران انجام شده، صورت پذيرد و اين يك اتفاق و موفقيت بزرگ براي ايران و يونسكوست؛ زيرا ايران نخستين كشوري است كه اين‌قدر به ميراث فرهنگي احترام مي‌گذارد و اين كاهش را انجام داده است. يونسكو خواستار اين است تا اين برنامه‌ي مديريتي در يك برنامه‌ي درازمدت براي اصفهان تدوين شود. نماينده‌ي ايران در مركز ميراث جهاني يونسكو تأكيد كرد: اين موضوع كه قرار است اصفهان در فهرست ميراث در خطر قرار بگيرد، مطرح نبوده و هر دو اتفاقي كه براي بم و اصفهان در كميته‌ي ميراث جهاني يونسكو اتفاق افتاد، مثبت است. به گزارش ايسنا، درحالي‌كه در سال 1374، نقشه‌ي ساخت برج جهان‌نما در محل كاروانسراي تاريخي «تحديد» واقع در ابتداي چهارباغ عباسي توسط كارشناسان شهرداري اصفهان طراحي مي‌شد، كميسيون ماده‌ي 5 در همان سال تشكيل و مقرر شد، كاربري محل مشخص‌شده روي نقشه واقع در ميدان امام حسين (ع) در ابتداي چهارباغ عباسي و محل كاروانسراي تحديد به‌عنوان خدمات فرهنگي، تجاري و اداري تصويب شود. البته در سال 1376 مشخص شد كه منظور از اين تغيير كاربري، احداث برجي بلندمرتبه است؛ اما اين‌كه قرار بود، اين برج با چه ارتفاعي باشد، به‌طور دقيق مشخص نبود و اين‌كه چرا بعدها ارتفاع جهان‌نما به 48 متر افزايش يافت، مورد پرسش بسياري از كارشناسان قرار گرفت. اين درحالي است كه شهرداري فقط در صورتي مجوز ساخت صادر مي‌كند كه ارتفاع بنا مشخص باشد كه بنا به گفته‌ي رييس شوراي شهر اصفهان، برج جهان‌نما با همين ارتفاع (48 متر) پروانه‌ي ساخت دارد. در هر صورت، روند ساخت برج جهان‌نما در همان ابتدا با موافقت‌ها و مخالفت‌هايي همراه بود، چراكه اين برج علاوه بر تخريب كاروانسرايي تاريخي، موجب برهم ريختن هم‌گوني بافت تاريخي در مركز شهر اصفهان مي‌شد. در اين ميان، جهان‌نما ساخته شد تا اين‌كه كارشناسان يونسكو در سال 1382 در سفري به اصفهان و بازديد از برج جهان‌نما، اعلام كردند كه اين برج بايد كوتاه شود، چون حريم منظري ميدان نقش جهان را مخدوش كرده بود. آن‌ها در گزارشي به كميته‌ي ميراث جهاني، كوتاه شدن برج جهان‌نما را خواستند و تهديد كردند كه در غير اين صورت، ميدان نقش جهان در فهرست ميراث جهاني در خطر قرار مي‌گيرد. در اين جريان، كشمكش‌هاي فراواني ميان مديران شهري و سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري درباره‌ي كوتاه كردن برج جهان‌نما تا مهلتي كه يونسكو تا 13 بهمن 1384 به ايران داده بود، ايجاد شد؛ اما سرانجام يك كميته‌ي پي‌گير براي تعديل جهان‌نما با عضويت سازمان ميراث فرهنگي، شهرداري و استانداري تشكيل شد و سرانجام بنا به گفته‌ي رييس شوراي شهر اصفهان، رأي به كوتاه كردن برج تا ارتفاع شش متر (دو طبقه) صادر شد. يونسكو در سال 1384 در دوربان آفريقاي جنوبي، از اين‌كه ايران تعديل برج جهان‌نما را پذيرفته است، تقدير كرد؛ اما ميزان تعديل جهان‌نما را در بخش شرقي تا 12 متر و در بخش غربي 24 متر قابل قبول دانست و به‌صورت مصوبه‌اي به تصويب رساند و از ايران خواست كه تا اجلاس بعدي در ليتواني، جدول زمان‌بندي اين ميزان تعديل را در اختيار يونسكو قرار دهد. اين‌بار كه بيش‌تر مسؤولان براي تعديل برج جهان‌نما متقاعد شده بودند، كشمكش‌ها بر سر ميزان ارتفاع تعديل ادامه يافت. در اين راستا بود كه هيأت دولت با تشكيل جلسه‌اي در تاريخ 11 تيرماه 1385 با تأكيد بر تأمين نظر يونسكو درباره‌ي تعديل برج جهان‌نما، 500ميليون تومان را براي تعديل طبقه‌هاي فوقاني جهان‌نما به شهرداري اصفهان داد. هم‌چنين رييس سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري در نامه‌اي به رييس كميته‌ي ميراث جهاني يونسكو، درخواست تمديد زمان را براي انجام تعهد ايران در راستاي تعديل برج جهان‌نما مطرح كرد. بالاخره اجلاس ليتواني در تيرماه 1385 تشكيل شد، ولي ايران تا اين زمان فقط يك طبقه از برج را كوتاه كرده بود. در آن اجلاس، كارشناسان يونسكو از اين‌كه ايران تعديل جهان‌نما را آغاز و بخشي از اين برج را كوتاه كرده است، اظهار رضايت كردند؛ اما هم‌چنان بر مصوبه‌ي دوربان مبني بر تعديل 12 متر در بخش شرقي و 24 متر در بخش غربي تأكيد كردند و پرونده‌ي نقش جهان را نبستند تا ايران متعهد شود، اين ميزان از برج را كوتاه كند. يونسكو حتا ايران را تشويق كرد تا مقدماتي را فراهم كند و محور الحاقي فرهنگي ـ تاريخي اصفهان را به پرونده‌ي نقش جهان در فهرست آثار جهاني اضافه كند. در اجلاس سي‌و‌دوم نيز كه در كانادا برگزار شد از ايران خواسته شد كه به تلاش‌هاي خود براي اجراي مصوبه‌هاي پيشين با هدف تعديل برج جهان‌نما و كاهش اثرهاي منفي اين برج در منظر فرهنگي اصفهان ادامه دهد. هم‌چنين از ايران خواسته شد كه تمهيداتي را براي فراهم شدن ساز و كارهايي مناسب بيانديشد كه هر زمان قرار بود، طرحي اجرا شود، ساز و كارهاي لازم براي كاهش اثرهاي منفي احتمالي بر ميراث فرهنگي درنظر گرفته شوند. در ادامه‌ي اين روند، اسفندماه سال گذشته سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري اعلام كرد كه هيأت كارشناسي يونسكو پيرو تصميم‌هاي گرفته‌شده در اجلاس كميته‌ي ميراث جهاني در سال 2009 از هشتم اسفند‌ماه (1388) در ايران حضور يافت و پس از يك‌هفته بررسي و برگزاري جلسات كارشناسي درباره‌ي وضعيت تعديل برج جهان‌نما و موقعيت ميدان نقش جهان، در آخرين جلسه كه روز 16 اسفند برگزار شد، نظر نهايي خود را اعلام و روند تعديل را مطلوب توصيف كرد. انتهاي پيام