در دهه‌ي اخير كه موضوع كشف اشياي تاريخي در حوزه‌ي هليل‌رود، بخصوص در شهرستان جيرفت مسير نويني را در راستاي شناخت اسرار پنهان تمدن‌هاي قديم جهان براي باستان‌شناسان و فعالان اين عرصه مشخص كرد، بسياري مي‌خواستند ابهام‌ها درباره‌ي تمدن كهن جيرفت رفع شود و اين امر، انتظارها را از سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري كشور بيش از گذشته كرد.

به گزارش خبرنگار بخش ميراث فرهنگي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) در جيرفت، با كشف اشياي تاريخي و آثار باقي‌مانده متعلق به هزاره‌ي سوم پيش از ميلاد در شهر قديم دقيانوس و تپه‌هاي كنارصندل، توجه باستان‌شناسان دنيا به اين شهر كه كهن‌ترين تمدن شرق نام گرفته است، جلب و روزنه‌ي اميدي نسبت به كشف اسرارآميز اشياي تاريخي جيرفت كهن ايجاد شد.

البته در سال‌هاي نخست، يعني 1381 و 1382 كه موضوع كشفيات جديد در جيرفت بر سر زبان‌ها افتاده بود، متأسفانه چندهزار قطعه‌ي تاريخي از ميراث و تمدن كهن جيرفت غارت شده بود و مسؤولان وقتي به خود آمدند كه بايد سراغ تعداد زيادي از آثار جيرفت را از موزه‌هاي كشورهاي اروپايي مي‌گرفتند. در آن سال‌ها، قاچاق اشياي تاريخي جيرفت عادي شده بود و گروه‌هاي مختلفي مشغول حفاري غيرمجاز بودند.

با گذشت سال‌ها از غارت محوطه‌هاي تاريخي جيرفت كه در نتيجه‌ي آن، هزاران گودال در بخش گورستاني آن كنده شد، با هدف فرهنگ‌سازي در ميان مردم انتظار مي‌رفت كه موزه‌ي جيرفت به سرعت ساخته شود. با وجود اين‌كه ساخت اين موزه جزو مصوبات دور نخست سفر رييس‌جمهور به استان كرمان بود، اما به‌دليل اجرا نشدن طرح ساخت موزه‌ي جيرفت، اعتبار آن در دوره‌ي مديركل پيشين ميراث فرهنگي و گردشگري استان كرمان برگشت خورد.

هادي ايرانمنش ـ سرپرست اداره كل ميراث فرهنگي و گردشگري استان كرمان ـ درباره‌ي بي‌توجهي متوليان به تمدن و تاريخ بيش از هفت‌هزار ساله‌ي جيرفت كهن، به خبرنگار ايسنا گفت: اكنون تمام فعاليت‌هاي ميراث فرهنگي در قالب باستان‌شناسي انجام مي‌شود و همه‌ي فعاليت‌ها در اين راستا متمركز شده است. در راستاي اهميت دادن به ميراث كهن جيرفت، يك پايگاه باستان‌شناسي را در جيرفت راه‌اندازي كرديم كه تمام فعاليت‌هاي حوزه‌ي ميراث فرهنگي جنوب استان را پوشش خواهد داد.

او ادامه داد: درباره‌ي مرمت و حفاظت از ميراث و كشفيات باستان‌شناسي، اعتبار خاصي متناسب با اهميت موضوع در نظر گرفته شده است. البته دو سه سالي است كه پژوهش‌ها درباره‌ي فعاليت‌هاي باستان‌شناسي جيرفت متوقف شده است و مي‌خواهيم پژوهش‌ها را در آينده‌ي نزديك آغاز كنيم.

وي در پاسخ به پرسش خبرنگار ايسنا مبني بر اين‌كه چرا فعاليت سازمان ميراث فرهنگي در شهر قديم جيرفت و تپه‌هاي كنارصندل متوقف شده است؟ گفت: اين فعاليت‌ها متوقف نشده است، بلكه با توجه به وسعت منطقه، اين اقدامات به‌چشم نمي‌آيد. اين در حالي است كه ما با تكيه بر اعتبارات فعاليت مي‌كنيم.

سرپرست اداره كل ميراث فرهنگي و گردشگري استان كرمان در پاسخ به پرسشي ديگر مبني بر اين‌كه چرا مكان‌هايي مانند مسجد شهر قديم، خود شهر قديم جيرفت (دقيانوس) و تپه‌هاي باستاني كنارصندل در حال تخريب هستند؟ اظهار كرد: وقتي موضوع شناسايي و كشفيات و تحقيقات باستان‌شناسي مطرح مي‌شود، بايد گمانه‌زني‌هايي نيز براي حفظ اين ميراث انجام شود كه متأسفانه تا كنون چنين امري انجام نشده و اين دليلي شده است كه اكنون تمدن بيش از هفت‌هزار ساله‌ي جيرفت كهن تخريب شود.

او بيان كرد: دليل اصلي فعاليت نكردن ميراث فرهنگي در حوزه‌ي هليل‌رود و جيرفت، نبود اعتبار است كه به همين دليل، قادر به فعاليت در زمينه‌هاي باستان‌شناسي و كاوش در مناطق باستاني نيستيم.

ايرانمنش درباره‌ي اجرايي نشدن پروژه‌هاي ميراث فرهنگي در جيرفت، گفت: اين اتفاق‌ها در گذشته افتاده است و به ما ربطي ندارد. بودجه‌ي 600ميليون توماني ساخت موزه‌ي جيرفت در زمان رييس پيشين اداره كل ميراث فرهنگي كرمان برگشت خورد و ما اكنون پيگير هستيم تا اين اعتبار را دريافت كنيم.

نادر عليدادي سليماني ـ رييس پايگاه باستان‌شناسي جنوب كرمان ـ نيز درباره‌ي فعاليت نكردن ميراث فرهنگي در جيرفت در گفت‌وگو با خبرنگار ايسنا اظهار كرد: فعاليت‌هاي ميراث فرهنگي در جيرفت متوقف نشده و پايگاه باستان‌شناسي با هدف در سامان دادن به حوزه‌ي فعاليت‌هاي ميراث فرهگي در جيرفت و جنوب كرمان راه‌اندازي شده است. اكنون بزرگ‌ترين سايت باستان‌شناسي كشور در جيرفت است و فعاليت‌ها در آن ادامه دارد.

او درباره‌ي تخريب ميراث كهن و تمدن بيش از هفت‌هزار ساله‌ي جيرفت، گفت: متأسفانه نبود اعتبارات كافي براي حفظ و احياي اين ميراث فرهنگي، مشكلاتي را در راستاي حفاظت از اين تمدن به‌وجود آورده است.

وي ادامه داد: امسال براي حفاظت از شهر قديم جيرفت و تپه‌هاي باستاني كنارصندل، هر كدام 30ميليون تومان در نظر گرفته شده است و حفاظت از اين مناطق در آينده‌ي نزديك آغاز خواهد شد.

عليدادي سليماني بيان كرد: به‌دليل وسعت منطقه و اهميت فعاليت‌هاي باستان‌شناسي، متأسفانه اعتبار كافي براي باستان‌شناسي و كاوش‌هاي جديد وجود ندارد و اين، از جمله معضلات تلخ درباره‌ي تاريخ كهن جيرفت است.

وي گفت: تمام فعاليت‌هاي باستان‌شناسي و ديگر فعاليت‌هاي ميراث فرهنگي براساس ظرفيت‌ها و اعتبارات استان كرمان انجام مي‌شود و متأسفانه در اين زمينه، اعتبار خاصي براي جيرفت در نظر گرفته نشده است.

رييس پايگاه باستان‌شناسي جنوب كرمان با اشاره به قدمت اشياي تاريخي و تمدن بيش از هفت‌هزار ساله‌ي جيرفت كهن، اضافه كرد: اشياي به‌دست آمده از هزاره‌ي سوم پيش از ميلاد و ديگر اشيا كه حاصل كاوش‌هاي جيرفت است، بايد اهميت موضوع را چند برابر كند و مي‌طلبد تا در اين‌باره اقداماتي انجام شود.

به گزارش ايسنا، خبرهاي مردمي حاكي از اين است كه تپه‌هاي باستاني كنارصندل در مسير عبور دام‌ها هستند. همچنين مسجد شهر قديم جيرفت و خود شهر قديم به‌دليل بارش باران‌هاي تند و سيل‌آسا در سال گذشته و امسال، دچار آب‌گرفتگي و تخريب شده‌اند. به علاوه، تپه‌هاي باستاني كنارصندل و شهر قديم جيرفت (دقيانوس) و مسجدجامع شهر قديم كه قدمتي 1200 ساله دارد و سال گذشته از آن رونمايي شد، به‌دليل اين‌كه هيچ مانعي براي جلوگيري از بروز حوادث ندارد، به‌شدت در معرض تخريب است.

ابراهيم غنچه‌پور ـ فرماندار جيرفت ـ در اين‌باره با انتقاد از عملكرد ميراث فرهنگي در اين شهرستان، گفت: اي كاش تمدن و تاريخ چندهزار ساله‌ي جيرفت هرگز از دل زمين بيرون نمي‌آمد تا امروزه با چشمان خود شاهد تخريب اين ميراث ارزشمند نبوديم.

او ادامه داد: فعاليت‌هاي اداره كل ميراث فرهنگي استان كرمان در حوزه‌ي تمدن هفت‌هزار ساله‌ي جيرفت هرگز ديده نمي‌شود و اين امر سبب نارضايتي مردم شده است.

نماينده‌ي عالي دولت در شهرستان جيرفت بيان كرد: ساخت موزه‌ي بزرگ جيرفت تا مرحله‌ي تخصيص اعتبار و تعيين پيمانكار پيش رفت، ولي متأسفانه اعتبار 600ميليون توماني آن به‌دليل مشكلاتي در اداره كل ميراث فرهنگي استان كرمان از دست رفت.

او اظهار كرد: سازمان ميراث فرهنگي ضعيف‌ترين عملكرد را در دولت‌هاي نهم و دهم در شهرستان جيرفت داشته است و حتا مي‌توانيم اعلام كنيم كه نمره‌ي ارزشيابي عملكرد ميراث فرهنگي در جيرفت به رقم دو هم نمي‌رسد.

فرماندار جيرفت در ادامه، با انتقاد از عملكرد ميراث فرهنگي و متوليان امر در استان كرمان، گفت: ديگر سكوت نخواهيم كرد و آنچه را كه حق مردم و درخور شأن تمدن كهن تاريخي جيرفت است، پس مي‌گيريم.

او معتقد است: سرپرست كنوني اداره كل ميراث فرهنگي استان كرمان در طول مديريت خود، اقدامي قانع‌كننده انجام نداده و اين در حالي است كه در روزهاي آغاز سرپرستي‌اش از گسترش فعاليت‌هاي ميراث فرهنگي در جنوب استان سخن مي‌گفت.

نماينده‌ي عالي دولت در جيرفت تأكيد كرد: نمره‌ي ميراث فرهنگي در جنوب استان كرمان و جيرفت بسيار ضعيف است و سرپرست كنوني بايد با خود را در حوزه‌هاي ميراث فرهنگي و گردشگري نشان دهد.

به گزارش ايسنا، فرماندار جيرفت در حالي از وضعيت ميراث فرهنگي در شهرستان جيرفت انتقاد كرد كه اين پرسش در ميان مردم و دوست‌داران ميراث فرهنگي مطرح است كه چرا در دو سال گذشته، كاوش‌ها و تحقيقات پژوهشي باستان‌شناسي در تپه‌هاي كنارصندل تعطيل بوده است. همچنين اين انتظار وجود دارد كه سازمان ميراث فرهنگي به انتقادهاي مطرح‌شده از سوي مسؤولان منطقه پاسخ دهد.

انتهاي پيام