مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی گفت: متاسفانه یکی از موانع اقدامات تکمیلی در مجموعه ربع رشیدی مشکل تملک خانه‌های اطراف محوطه و زمین داخل فنس کشی است که نیاز است شهرداری‌، سازمان مسکن و شهرسازی و بسیاری دیگر از دستگاه‌های دولتی مرتبط برای رفع آن اقدام کنند.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، منطقه آذربایجان شرقی‌، تراب محمدی در حاشیه بازدید از مجموعه ربع رشیدی در تبریز در گفت‌وگو با خبرنگاران افزود: ربع رشیدی به عنوان یک شهر دانشگاهی هویت تاریخی و علمی ایرانیان و مردم آذربایجان شرقی محسوب می‌شود و‌ در پنج سال گذشته اقدامات اساسی برای بازیابی شکوه گذشته ربع رشیدی انجام شده است.

وی ادامه داد : انجام سه فصل کاوش‌های باستان شناسی در سال 87 تا 89 و تملک بیش از 35 هزار متر مربع در این مدت از جمله اقدامات زیر بنایی در این حوزه است‌.

‌وی تاکید کرد‌: ربع رشیدی نخستین دانشگاه جهان است که چهارصد سال پیش از دانشگاه آکسفورد ساخته شده و نشان از اهمیت علم آموزی در میان ایرانیان دارد.

مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان، ربع رشیدی را یکی از منحصر بفردترین جاذبه‌های گردشگری استان عنوان کرد و گفت: با تخصیص اعتبارات کافی می توان طی چند سال این مجموعه را به یکی از زیباترین و باشکوه ترین آثار تاریخی به جا مانده در ایران تبدیل کرد.

وی ادامه داد‌: البته کارهای مربوط به حفاظت آثار تاریخی حاصل از حفاری های ربع رشیدی در این مجموعه انجام شده و هم اکنون نیز به صورت مستمر ادامه دارد‌.

محمدی با اشاره به اقدامات مرمتی صورت گرفته در این محوطه تاریخی، اظهار کرد: هم اکنون ساماندهی بخش‌های مختلف مجموعه، استحکام بخشی، انتظام‌بخشی و اجرای خوانا سازی در کنار دور جدید کاوش‌های باستان شناسی در ربع رشیدی در حال انجام است.

وی تشریح کرد: کاوش‌های باستان شناسی این مجموعه تاریخی و باشکوه از سال 87 آغاز شده و کارهای مربوط به حفاظت آثار تاریخی حاصل از حفاری‌های ربع رشیدی در حال اجر‌است.

محمدی با اشاره به قدمت این اثر تاریخی کم نظیر یادآور شد: محوطه تاریخی ربع‌ رشیدی به دوره ایلخانی و صفویه تعلق دارد و بخش‌هایی از آن همچنان پابرجاست.

وی با اشاره به اقدامات مرمتی انجام شده در این محوطه گفت: مرمت استحکامات دفاعی شامل سردرب، بارو، برج های حفاظتی و برج توپخانه در این اثر صورت گرفته و مرمت سایر بخش‌ها در حال انجام است و‌لیکن تامین اعتبار برای تسریع در ادامه کار ضروری است .

محمدی گفت: در پنج سال گذشته به عنوان یک اقدام ماندگار‌، مسیرهای دسترسی گردشگران به محوطه ایجاد شده و ساخت سرویس‌های بهداشتی و تابلوهای راهنمایی اجرا شده است‌.

وی ادامه داد: با پایان بخشی از اقدامات رفاهی و ساخت راه دسترسی، در چهار سال گذشته در‌ این مجموعه به روی گردشگران همواره باز بوده و به وی‍ژه در تعطیلات عید نوروز و تابستان گردشگران توانسته‌اند به راحتی از این مجموعه تاریخی بازدید کنند.

محمدی افزود: با توجه به تاکید معاونت میراث فرهنگی کشور مبنی بر تهیه پرونده ثبت جهانی محوطه تاریخی ربع رشیدی به عنوان یک محوطه کم نظیر، همایشی ملی با محوریت این منطقه برگزار می‌شود.

وی، ربع رشیدی را محوطه ای گویای رویدادهای تاریخی بی نظیر توصیف کرد و گفت: در این نشست تخصصی تلاش می‌شود تا ابعاد و زوایای پنهان این محوطه بیش از پیش مورد بررسی و تحقیق قرار گیرد.

وی خاطرنشان کرد: در همایش ملی ربع رشیدی همچنین صاحبنظران با ارائه مقالات و سخنرانی داشته‌های ناشناخته این منطقه را بررسی خواهند کرد.

محمدی گفت : وقف نامه ربع رشیدی ‪ ‪ به همراه شاهنامه بایسنقری در فهرست میراث مستند سازمان بین المللی یونسکو ثبت شده است‌

وی ادامه داد‌: این مجموعه با توجه به اینکه وقف نامه ربع رشیدی به عنوان نخستین میراث معنوی در فهرست آثار جهانی ثبت شده از اهمیت ویژه‌ای در گردشگری برخوردار است.

وی خاطرنشان کرد‌: بی‌تردید آگاه سازی، بی‌مهری مردم به آثار تاریخی مانند ربع رشیدی را کاهش می‌دهد.

‌مجموعه ارزشمند ربع رشیدی در سال 1354 و با شماره 943 به ثبت آثار ملی رسیده است.

این مجموعه عظیم شامل 24 کاروانسرای بزرگ، یکهزارو 500 دکان، 30 هزار واحد مسکونی، باغ‌های با صفا، کتابخانه، مدرسه، مسجد، دارالایتام، حمام، مهمانسرا، بیمارستان، مدارس عالی و کارگاه‌های صنعتی بوده است که با درایت فضل الله همدانی برای تامین هزینه‌های این مراکز املاک فراوانی در نقاط مختلف اعم از ایران قدیم، بخش‌هایی ازعراق، افغانستان، گرجستان، ولایت روم، آذربایجان و سوریه وقف این مرکز شد. این مجموعه عظیم در سال 718 هجری قمری در ادامه دسیسه های دربار ایلخانی و کشته شدن خواجه رشیدالدین فضل الله همدانی، دانشمند بزرگ ایرانی، غارت و ویران شد.

خرابه‌های ربع رشیدی باقیمانده شهر علمی و دانشگاهی از زمان غازان خان است که توسط وزیر نامی ایران «خواجه رشیدالدین فضل‌الله همدانی» در سال 700 هجری - قمری در شمال شرق شهر تبریز در محله رشیدیه‌(عباسی) ساخته شد. این دانشگاه شامل چهار دانشکده در چهار طرف بود‌.

این شهر در دوران اوج حیات خود، مورد مراجعه مستقیم دانشمندان معروف جهان و از جمله پزشکان و محققین یونان، روم، مصر، چین ودیگر ممالک آن روز آسیا و اروپایی‌ قرار می‌گرفت.

حفاری‌های صورت گرفته در منطقه، باستان شناسان را به نشانه‌های اصلی مرکز ربع رشیدی کشانده است، به طوری که گمانه‌زنی‌ها و سه فصل کاوش در این منطقه نشان می‌دهد که ربع رشیدی و نشانه‌هایش سه متر پایین تر از سطح کنونی، قرار دارد.

محله رشیدیه دارای سه بخش ربع‌رشیدی، ربظ و شهرستان بوده است، شهرستان شامل باغات و نهرهای شهر، ربظ محله مسکونی و بناهای عام‌المنفعه مثل مسجد، حمام، بازار و ربع‌رشیدی محل بناهای دانشگاهی، مسجد زمستانه و تابستانه و حوزه‌های علوم اسلامی بوده است. خواجه رشیدالدین در سال ‪ ۷۱۸هجری و در زمان سلطان ابوسعید ایلخانی کشته و جنازه وی در مقبره‌اش دفن می‌شود، پس از وی ربع‌رشیدی رو به ویرانی می‌رود

در دوران صفویه و در سال ‪ ۱۰۱۹هجری قمری در دوره شاه عباس بزرگ برای جلوگیری از حمله عثمانی یک قلعه از مصالح شنب غازان خان (مقبره غازان خان) و گورستان‌های تاریخی تبریز و مصالح ربع‌رشیدی یک قلعه برای حاکم تبریز ساخته می‌شود. بنایی که امروزه از آن به قلعه رشیدی یاد می‌شود‌، همین قلعه دوران صفوی است و تا پیش از کاوش‌های امسال باستان‌شناسان هیچ نشانی از معماری دوره ایلخانی در این محوطه کشف نشده بود‌

‌

انتهای پیام