قصه، تکراری است؛ ماجرای ساخت هتل در حریم درجه‌ی یک بنایی تاریخی و مخدوش شدن حریم بصری اثر.

به گزارش خبرنگار سرویس میراث فرهنگی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، هنوز زمان زیادی از انتشار خبر بریده شدن درختان محوطه‌ی آرامگاه «باباطاهر» توسط افرادی که آن‌ها را منسوب به اداره‌ی میراث فرهنگی همدان می‌دانستند، آن‌ هم به‌دلیل مزاحم بودن درختان برای گرفتن عکس یادگاری توسط گردشگران نگذشته است و شهرداری همدان همچنان به تخریب گاه و بی‌گاه بناهای تاریخی این شهر مانند خانه‌ی «جواهری» و باغ «بدیع‌الحکما» ادامه می‌دهد که خبر جدیدی از افتادن سایه‌ی یک هتل بر آرامگاه «باباطاهر» به گوش می‌رسد.

هتل باباطاهر در ضلع شمالی میدان باباطاهر و حریم اصلی آرامگاه این شاعر ساخته شده و براساس آنچه در پرونده‌ی ثبتی‌اش آمده است: «هیچ بنایی نمی‌تواند در اطراف این اثر تاریخی بلندتر از ساختمان آرامگاه ساخته شود.» این در حالی است که در دو سال گذشته یک‌ونیم طبقه به ارتفاع هتل باباطاهر اضافه شده است.

براساس اسناد موجود، «اثر تاریخی آرامگاه باباطاهر عریان در شهرستان همدان، میدان باباطاهر واقع شده، پس از طی مراحل و تشریفات قانونی لازم در تاریخ 21 / 2 / 1376 به شماره‌ی 1870 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید و از تاریخ ثبت تحت حفاظت این سازمان بوده و هرگونه تخریب و دخل و تصرف در اثر مذکور برابر مواد 558 لغایت 569 از کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی «تعزیرات و مجازات‌های بازدارنده» جرم محسوب و مرتکب مشمول مجازات‌های قانونی خواهد بود. حریم موجود آرامگاه با توجه به وسعت اطراف بنا در مرحله‌ی اول مناسب است، اما به‌لحاظ حریم، دید و منظره‌ی این آرامگاه، لازم است حریم موجود گسترش پیدا کند.»

یک فعال حوزه‌ی میراث فرهنگی در شهر همدان درباره‌ی اقدامات انجام‌شده در محدوده‌ی آرامگاه باباطاهر به خبرنگار ایسنا گفت: به‌نظر می‌رسد نه‌تنها حریم موجود در این آرامگاه گسترش نیافته است، بلکه ساخت‌وسازها در اطراف این اثر ملی ادامه دارد.

حسین زندی ادامه داد: براساس آنچه از مقابل آرامگاه باباطاهر می‌توان وضعیت این هتل را دید، هتلی که حدود هشت سال پیش ساخته شده، در طول دو سال گذشته، یک‌ونیم طبقه افزایش ارتفاع داشته و اکنون ارتفاع آن به 16 متر می‌رسد. این در حالی است که در طول شش سال گذشته، این هتل سه طبقه داشت.

او با اشاره به بی‌توجهی مسوولان میراث فرهنگی استان نسبت به اعتراض‌ها و واکنش‌هایی که دوستداران میراث فرهنگی در طول دو سال گذشته به این اتفاق داشته‌اند، گفت: علاوه بر ساخت‌وساز انجام‌شده که دید آرامگاه باباطاهر را گرفته، نصب تابلو در اطراف آرامگاه نیز باعث بیشتر مخدوش شدن حریم منظری این بنای تاریخی شده است.

وی با بیان این‌که در ماه‌های گذشته، در حریم آرامگاه ابوعلی سینا نیز برج‌ها و پارکینگ‌هایی ساخته و به منظر این آرامگاه نیز خدشه وارد شده است، اظهار کرد: با این وجود، مسوولان در این زمینه سکوت کرده‌اند. سکوت معنادار مدیران میراث فرهنگی وقتی پرسش‌برانگیز می‌شود که در یک سال گذشته، محل برگزاری بیشتر مراسم و مهمانی‌های اداره‌ی میراث همدان «هتل باباطاهر» بوده است.

او ادامه داد: نگرانی فعالان مدنی و دوست‌داران میراث فرهنگی همدان این است که آیا آنچه در میدان نقش جهان اصفهان اتفاق افتاد، در کنار آرامگاه «باباطاهر» نیز تکرار خواهد شد؟ آیا پس از ساخته شدن هتل باباطاهر، مدیران شهری می‌توانند رأی تخریب طبقات اضافه را از مقامات بگیرند؟ آیا در این زمینه پیشگیری بهتر از درمان نیست؟

زندی شهرداری را نیز در این میان مسوول دانست و افزود: این نهاد در چنین مواردی معمولا فقط با یک جریمه‌ی نقدی از موضوع چشم‌پوشی می‌کند؛ اما در اینجا متولی اصلی آرامگاه باباطاهر اداره‌ی میراث فرهنگی است و سکوت مدیران آن، نابخشودنی است. مدیران میراث باید توجه داشته باشند که گردشگر برای دیدن آثار تاریخی و طبیعی به همدان می‌آید، نه برای دیدن هتلی پنج طبقه.

یک کارشناس معماری نیز درباره‌ی وضعیت حریم منظری این آرامگاه به خبرنگار ایسنا گفت: در گذشته، وقتی از سمت تهران به همدان وارد می‌شدیم، با نمای آرامگاه باباطاهر روبه‌رو بودیم، اما امروز تابلو و بنای یک هتل را می‌بینیم که منظر آرامگاه را کاملا کور کرده است.

بابک یاریاب ادامه داد: مهم‌ترین مسأله در این محوطه، این است که «خط آسمان» اطراف مقبره شکسته شده و ارتفاع مناسب از بین رفته و یک ارتفاع جدید شکل گرفته است. این اتفاق روی منظر بصری مقبره تأثیر گذاشته است. در حالی‌ که در شهرهایی که بافت تاریخی دارند، اجازه داده نمی‌شود «خط آسمان» شکسته شود؛ اما در اینجا این اتفاق افتاده و ارتفاع بناهای جدید با بناهای تاریخی یکی نیست.

وی اظهار کرد: باید توجه داشت که این مسائل براساس منفعت شخصی، شکل می‌گیرند، مانند آنچه در ارتباط با برج جهان‌نما و میدان نقش جهان اتفاق افتاد.

او استفاده از مصالح نامتناسب در این هتل در دست بازسازی را از دیگر مشکلاتی دانست که به حریم آرامگاه باباطاهر آسیب می‌زند و گفت:‌ در نمای بیرونی این هتل، از نمای آلومینیومی و مدرن استفاده شده است که با فضا همخوانی ندارد.

وی اضافه کرد: در این محوطه علاوه بر بنای آرامگاه «باباطاهر» بنای تاریخی «امامزاده فرزندعلی» هم قرار گرفته که گنبد دوپوش منحصربه‌فرد و بسیار زیبایی دارد و برای حفظ معماری کهن آن بهتر است از دست‌کاری مصون بماند.

انتهای پیام

هتل در حریم آرامگاه باباطاهر