خانه‌ای قدیمی منسوب به "سپهبد تنکابنی" مشهور به "ظهیرالاسلام" داماد ناصرالدین شاه واقع در خیابان ظهیرالاسلام تهران، این روزها حال خوشی ندارد و سال‌هاست به نظاره نشسته که مرمت می‌شود یا تخریب؟

به گزارش سرویس«شهری» خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، خانه‌ی «ظهیرالاسلام» واقع در خیابان شهید قائدی (هدایت)، عمارتی متعلق به اواخر دوره‌ی قاجار است که معماری آن، تلفیقی از معماری ایرانی و فرنگی با گچ‌بری‌های بسیار زیباست که حدود 17 سال پیش، به سازمان تأمین اجتماعی، بخش اداره‌ی املاک و مستغلات فروخته شد و مدت‌ها پیش، بحث‌هایی درباره‌ی ساخت پارکینگ طبقاتی در این مکان مطرح شد.

دیوارهای خانه بعد از مدتی به بهانه ریزش تخریب شد و عمارت ظهیرالاسلام به محل تجمع معتادان بدل شد تا اینکه در مرداد ماه سازمان میزاث فرهنگی بالاخره گوشه چشمی به آن انداخت و خانه را با رأی شورای ثبت سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، بالاخره در فهرست آثار ملی جای گرفت.

اما ثبت ملی شدن، نوشداروی پس از مرگ سهراب بود زیرا سازمان مالک، مجوز تبدیل این خانه به پارکینگ اختصاصی و طبقاتی را در دستور کار برنامه‌های خود قرار داده و از نظر قانونی نیز دارای حق و حقوقی است.

از سوی دیگر شهرداری نیز نسبت به تخریب ددیوارهای در حال فروریختن خانه که مشرف به خیابان است اقدام کرده است. دکتر "محمدباقر خسروی" مدیر بافت و بناهای تاریخی معاونت شهرسازی و معماری شهرداری تهران در مورد بنای ظهیرالاسلام و علت تخریب دیوارهای این بنا توسط شهرداری می‌گوید: این ملک، مالک حقوقی دارد و شهرداری در قبال این خانه تنها بر اساس قانون موجود موظف به رفع خطر است.

وی با بیان اینکه شهرداری باید نسبت به تخریب بناها و دیوارهایی که در معابر برای شهروندان ایجاد خطر می‌کند، اقدام کند، می‌افزاید: بر این اساس هر وقت گزارشی مبنی بر ریزش دیوار یا بنا به شهرداری اعلام شود، شهرداری موظف است نسبت به اخطار به مالک و رفع خطر اقدام کند که در مورد دیوارهای خانه قدیمی مشهور به ظهیرالاسلام نیز چنین اتفاقی رخ داده است.

خسروی همچنین با اشاره به مشکل موجود در ثبت ملی خانه‌های تاریخی می‌گوید: مالک خصوصی بناهای تاریخی به محض ثبت ملی بنا اقدام به رهاکردن آن می‌کند؛ چرا که متوجه می‌شود به محض ثبت ملی نمی‌تواند از مزایای طرح تفصیلی استفاده کند و بر همین اساس اجازه تخریب آن بنا را می‌دهد.

وی با بیان اینکه بارها به سازمان میراث فرهنگی اعلام شده است بر اساس استانداردها و الگوهای معماری و میراثی نسبت به ایمن‌سازی این بناهای در حال تخریب اقدام کند، می‌افزاید: سازمان میراث فرهنگی باید بر اساس پروتکل‌های مرمت، از این بنا حفاظت کند اما به دلیل مشکل بودجه و اعتبارات بعضا نامه زده است که نمی‌تواند این مسئله را پوشش دهد.

سازمان میراث فرهنگی پول ندارد

وی در ادامه با اشاره به حفظ بنای چهارسوق چوبی که به بازار قجری معروف است نیز می‌گوید: در مورد حفظ این بنا شاهد مشکلات زیاد سازه‌ای بوده‌ایم. در مورد این بنا هم به سازمان میراث فرهنگی اعلام شد که بنا در حال تخریب است و حتی برخی گنبدهای راسته مربوطه نیز تخریب شده است. سازمان میراث فرهنگی هم در نامه‌ای اعلام کرد که با وجود واجد ارزش بودن این راسته، اعتبارات لازم را برای مرمت ندارد.

خسروی می‌افزاید: بر همین اساس شهرداری تهران با نظر مثبت سازمان میراث فرهنگی پیمانکاری برای بازسازی چهارسوق چوبی که به بازار قجری معروف است به کار گرفته و پس از مدتی این بنا مرمت می‌شود.

به گزارش ایسنا چهارسوق چوبی بنایی مربوط به دوره قاجار است که در تاریخ 24 اسفندماه 10 سال پیش با شماره ثبت 11465 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده اما حالا با وجود اینکه یکی از معدود بازماندگان تهران قدیم محسوب می‌شود در حال تخریب است.

اما ماجرای خانه ظهیرالاسلام هم به همینجا ختم نمی‌شود. محمدی، مدیربافت تاریخی شهرداری منطقه 12 می‌گوید: خانه ظهیرالاسلام به دلیل همجواری با خیابانی به همین اسم به این نام شهرت یافته و این درحالیست که نام این خانه «سپهبدتنکابنی» است.

وی با بیان اینکه سازمان تامین اجتماعی اعلام کرده است که به این زمین برای ایجاد شعبه‌ای جدید نیاز دارد می‌افزاید: با این حال طی جلسات مختلف با مسئولان سازمان تامین اجتماعی اعلام کرده‌ایم که تملک این خانه ، جزء برنامه‌های اولویت‌دار شهرداری منطقه 12 است اما سازمان تامین اجتماعی نیز اعلام کرده که به این زمین نیاز دارد.

مدیر بافت تاریخی شهرداری منطقه 12 با بیان اینکه " اراده ما بر تملک این خانه است" می‌گوید: حتی سازمان میراث فرهنگی نیز به این موضوع ورود پیدا کرده تا تکلیف این تملک مشخص شود.

با این تفاصیل و در حالی که حتی کبوترهای این خانه آبی برای خوردن ندارند، به نظر نمی‌رسد سرانجام خوبی در انتظار خانه ظهیرالاسلام یا سپهبد تنکانی باشد؛ زیرا تهران می‌خواهد با پاگذاشتن بر روی تاریخش و تخریب تک خانه‌های باقیمانده قد بکشد و مدرن شود و در این میان ظاهرا سازمانهای دولتی و غیردولتی برای تبدیل فرهنگ و تاریخ تهران به ساختمانهای تجاری، مدرن و برجهای سربه فلک کشیده کوتاهی نمی‌کنند؛ از سازمان‌های کوچک گرفته تا وزارتخانه‌های بزرگ؛ عکس‌های "فاطمه شیخ" گواه این مدعاست:

خانه ظهیرالاسلام

خانه ظهیرالاسلام

خانه ظهیرالاسلام

خانه ظهیرالاسلام

خانه ظهیرالاسلام

خانه ظهیرالاسلام

انتهای پیام