بافت تاریخی یزد به وسعت 700 هکتار در حالی مراحل ثبت جهانی خود را دنبال میکند که در اذهان بسیاری از شهروندان به خصوص ساکنان آن این سئوال بزرگ مطرح است که آیا این بافت خشت و گلی زنده و پویای شهر یزد در زمان بحرانها حافظ جان ساکنانش خواهد بود یا خیر.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، منطقه یزد، بافت تاریخی یزد نمادی منحصر بفرد از معماری بهم پیوسته از دوران مختلف تاریخی است و به نحوی این شهر را به عنوان دومین شهر تاریخی و اولین شهر خشتی جهان مطرح کرده و قرار است که در سال 2016 میلادی به عنوان اولین شهر در کشورمان از سوی سازمان یونسکو به ثبت جهانی برسد.
مهمترین ویژگی بافت تاریخی شهر یزد به وسعت 740 هکتار، پویایی و زنده بودن آن با سکونت و زندگی تعداد زیادی از شهروندان در آن است، هر چند که در سالهای اخیر برخی از ساکنان نیز به دلیل محدودیتهای رفاهی به ویژه دسترسی نامناسب به دلیل وجود کوچههای باریک آن که ناشی از نوع معماری کویری است، به دیگر نقاط شهر مهاجرت کردهاند و به جای آنها برخی از اتباع بیگانه مجاز و غیرمجاز در این بافت ساکن شدهاند.
با این حال یکی از دغدغههای مهم ساکنان این بافت و مجموعههای تحت پوشش آن مانند بازارهای تاریخی این ناحیه، موضوع ایمنی در برابر خطرات حوادث طبیعی مانند زلزله و سیل یا خطرات غیرطبیعی مانند آتش سوزی و غیره است.
بافت تاریخی، ایمنتر از بافت جدید شهر
البته "مجتبی فرهمند" مدیر پایگاه پژوهشی بافت تاریخی یزد میگوید: 80 درصد سازههای بافت تاریخی یزد به علت ساختاری درون زمین است که این موضوع باعث پیوستگی و انعطاف پذیری مصالح شده به نوعی که در برابر زلزله تا حد زیادی ایمن و مقاوم است و اگر کار تحلیلی در این زمینه انجام شود، شاید امنتر از بافت جدید شهر باشد.
وی همچنین با اشاره به اجرای طرح دوام از سوی شهرداری به منظور آموزش شهروندان برای آمادگی در برابر بحرانها، از مشارکت جدی مردم بافت تاریخی در این طرح خبر میدهد.
امکانات ویژه اطفای حریق در بافت تاریخی
"محمد مهدی شرافت" مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان نیز در گفتوگو با خبرنگار ایسنا، منطقه یزد، در مورد امکان محدود دسترسی خودروهای امدادرسان در مواقع بحرانی مانند آتش سوزی به درون بافت تاریخی و حتی بازارهای تاریخی متعدد واقع در این منطقه، اظهار میکند: خوشبختانه در این مواقع علاوه بر امکانات انفرادی مانند کوله پشتیهای اطفای حریق، خودروهای کوچکی که امکان ورود به معابر بافت را دارند، تهیه شده و در مواقع حریق، خدمات ارائه میکنند.
ایمنی بافت تاریخی کمتر از صفر است
این اظهارنظرها در حالی مطرح میشود که رییس سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری یزد معتقد است که ایمنی در بافت تاریخی شهر یزد صفر و حتی کمتر از صفر است.
"سید عباس میرشمسی" در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، منطقه یزد، تصریح میکند: ایمنی یکی از معضلات بافت تاریخی شهر یزد است به طوری که با کمترین بارندگی در این منطقه علاوه بر بروز مشکل آبگرفتگی معابر، شاهد افزایش احتمال ریزش خانهها و دیوارهای خشت و گلی این بافت تاریخی خواهیم بود.
وی همچنین با اشاره به وجود بازارهای متعدد واقع در این بافت مانند بازار زرگری، بازار مسگری، بازار خان و بازار شاهزاده فاضل(ع) و غیره، عنوان میکند: هر لحظه احتمال وقوع آتشسوزی در این بازارها وجود دارد ولی راههای دسترسی به آنها محدود است و باید برای مهار حریق در آنها از نزدیکترین معبر به محل با استفاده از شلنگهای طولانی اقدام به اطفای حریق کنیم که زمانبر است و خسارت بیشتری را در محل حریق به دنبال خواهد داشت.
این مسئول شهری کمبود شیرهای هیدرانت آتش نشانی را در شهر یزد یادآور میشود و اظهار میکند: متاسفانه معابر بافت برای تردد خودورهای امدادرسانی نیمه سنگین و سنگین آتش نشانی مناسب نیست لذا یکسری خودورهای کوچک برای اطفای حریقهای کوچک در بافت تاریخی با چند عدد کپسول تجهیز شده که قطعاً جوابگوی حریقهای بزرگ نخواهد بود.
وجود یک ایستگاه آتش نشانی در بافت تاریخی
میرشمسی با اشاره به وجود 9 ایستگاه آتش نشانی در شهر یزد، از استقرار یک ایستگاه (ایستگاه شماره 6) در محله لرد کیوان در بافت تاریخی خبر میدهد.
وی وجود هتلها، رستورانهای سنتی و سایر کاربریهای جدید ایجاد شده در این منطقه شهر را نیز از عوامل بروز حریق احتمالی میداند که باید تدابیر لازم برای آنها اندیشیده شود.
رییس سازمان آتش نشانی یزد در پایان نیز گریزی به ایمنی مسجد تاریخی ملااسماعیل، محل برگزاری نماز جمعه شهر یزد، میزند و میگوید: متاسفانه این مکان نیز فاقد ایمنی لازم در برابر حریق است وعلی رغم ارائه طرح پیشنهادی و راهکار به ستاد اقامه نماز جمعه، نسبت به موضوع بیتوجهی شده است.
انتهای پیام
نظرات