«نفرین ابدی کرده‌اند بر کسانی‌که قصد تخریب این زیگورات را دارند، شاید به همین دلیل است که از پس از کشف محوطه، «رومن گیرشمن» کار مرمت و ساماندهی اضطراری معبد را آغاز کرد و آجر روی آجرهای نیمه‌شکسته گذاشت.»
به گزارش خبرنگار میراث فرهنگی ایسنا، حدود 3 هزار و 260 سال پیش «اونتاش نپیریشا» پادشاه ایلامی، شهر باستانی «دورانتاش» یا محوطه تاریخی «چغازنبیل» را ساخت. شهری که در سه حصار متحدالمرکز تفکیک و در مرکز آن یک «معبد مطبق» یا همان «زیگورات» قرار دارد. شاید نفرین این معبد در 640 پیش از میلاد بود که گریبان «آشوربانی پال»، پادشاه آشور که آن را تصرف و ویران کرد را گرفت.
از سال 1377 و با آغاز کار پایگاه حفاظت و مرمت «چغازنبیل»، دور جدیدی از کاوش، مرمت و حفاظت در این محوطه جهانی آغاز شد.
احمد خنیفر، سرپرست کارگاه مرمت پایگاه میراث جهانی چغازنبیل درباره اقدامات در دست انجام در این محوطه جهانی به خبرنگاران میراث فرهنگی که از نخستین محوطه جهانی شده ایران در سال 1357 شمسی بازدید کردند، توضیح داد.
او گفت: از زمان ایجاد پایگاه حفاظت و مرمت چغازنبیل از سال 1377 با هدف مرمت و حفاظت این بنای تاریخی، گرو‌های مختلف معماری، باستان‌شناسی، زمین‌شناسی، آزمایشگاه و سایت مجهز کامپیوتر، اقدامات حفاظت و مرمت محوطه را آغاز کرده‌اند.
وی با بیان این‌که مدتی است کار کاوش در این محوطه انجام نمی‌شود، ادامه داد: اقدامات در حال انجام در محوطه بیشتر جنبه حفاظت از بنا را دارد، تا این محوطه بیش از این تخریب نشود، بنابراین در حال حاضر حفاظت حجم‌های خشتی، مرمت نماهای آجری، نقاطی که در اثر بارندگی‌ها و عوامل جوی در حال تخریب و فروریختگی هستند در دستور کار قرار دارد.
او انجام اقداماتی که مربوط به راهنمایی و هدایت بازدیدکنندگان به گونه‌ای که به آثار آسیب نرسد را نیز جزو این اقدامات بیان کرد و افزود: طراحی مسیر بازدید، ساماندهی محوطه و انجام کارهای تحقیقاتی در زمینه اندود، ملات، آجر، خشت و سایر موارد در محوطه نیز در دستور کار است.
خنیفر با تاکید بر این‌که فعالیت کارگاه مرمت در محوطه جهانی «چغازنبیل» از سه ماه پیش شدت بیشتری گرفته است، ادامه داد: با توجه به این‌که به نوروز و ایام پیک سفر نزدیک می‌شویم، یک‌سری اعتبار از سازمان مرکزی گرفته‌ایم و کارهای اندود طبقات تا کنون به پایان رسیده و اکنون دیوارها در دستور کار است که اگر زمان اجازه دهد، امیدواریم قبل از آغاز نوروز این پروژه نیز به پایان برسد.
او با تاکید بر لزوم آماده‌سازی محوطه تا قبل از نوروز امسال، درباره‌ی اقدامات قابل انجام در این محوطه برای استفاده مناسب گردشگران تاکید کرد: تا قبل از پایان سال باید ساماندهی مسیر بازدید، نظافت محوطه و مسیر، معابد و صحن‌ها، آماده‌سازی بوفه و بلیط فروشی در کنار پارکینگ انجام شود.
ساماندهی تابلوهای هدایت گردشگران در مسیر چغازنبیل
وی بر لزوم ساماندهی تابلوهای راهنما برای استفاده گردشگران نیز تاکید کرد و گفت: همه تابلوهای جدید طراحی شده‌اند. شکل، طرح، ابعاد و رنگ آنها تائید شده‌اند، فقط در حال حاضر منتظر اعتباری جداگانه برای این اقدام هستیم. زمانی که اعتبار رسید، کار به سرعت انجام می‌شود.
سرپرست کارگاه مرمت محوطه جهانی «چغازنبیل» ساخت یک‌سری سرویس بهداشتی در این محوطه را از دیگر موارد مورد نیاز برای رفاه حال بازدیدکنندگان در این محوطه جهانی دانست و افزود: در حال حاضر یک سرویس بهداشتی با شش چشمه در محوطه قرار دارد که در طول سال با توجه به میزان حضور گردشگران جوابگوی محوطه است، اما در 15 روز عید در حال نصب یک چشمه سرویس بهداشتی دیگر که قابلیت برگشت‌پذیری و جابجایی را دارد هستیم. با توجه به این‌که «شناز» آن روی کف قرار دارد، می‌توان آن را جابجا کرد.
وی با اشاره به این‌که از مبلغ اعتبارات اختصاص یافته و پیشنهادی برای آینده برای این محوطه جهانی اطلاعی ندارد، ادامه داد: پیش از این مشکل بودجه داشتیم، اما با تغییر مدیر پایگاه جهانی خوشبختانه تا کنون مشکلات اعتباری و حتی حقوق کارکنان برطرف شده است.
او همچنین درباره قرارگیری دو «موضیف» در خارج از حصار داخلی چغازنبیل نیز بیان کرد: این موضیف‌ها پیش از این راه‌اندازی شده‌اند تا در تعطیلات عید از آنها برای فروش محصولات فرهنگی و آثار صنایع دستی و همچنین نمایش فیلم و معرفی محوطه استفاده کنیم.
کارگران مرمت، راهنمای چغازنبیل‌اند
به گزارش خبرنگار ایسنا، از سه ماه پیش کارگران مرمت در این محوطه تاریخی در حال مرمت و ساماندهی دیواره‌های آجری چغازنبیل هستند، کسانی که به گفته «خنیفر» قرار است در نوروز راهنمای این محوطه‌ی جهانی باشند.
او درباره‌ی این تصمیم تاکید می‌کند: از پرسنلی که در محوطه در ساماندهی فضا کمک می‌کنند، در نوروز به عنوان راهنما استفاده می‌کنیم، چون آنها از سال‌های اولیه آغاز کارگاه مرمت در این منطقه هستند، محوطه را کاملا می‌شناسند و حتی آموزش دیده‌اند.
به اعتقاد وی برای رسیدن به یک طرح نسبی باید دست‌کم یک سال مرمت به صورت مداوم در این محوطه انجام شود، اما ادامه‌ی کاوش در این محوطه بستگی به نتیجه‌ی اقدامات دیگر دارد.
«چغازنبیل» را شبیه زنبیلی وارونه کشف کردند
به گزارش خبرنگار میراث فرهنگی ایسنا، محوطه جهانی «چغازنبیل»، بین سال‌هاس 1930 تا 1940 که شرکت‌های نفتی خارجی در محوطه به دنبال نفت بودند، آجر کتیبه‌ای کشف می‌کنند که پس از انتقال به شوش، توسط هیات باستان‌شناسی فرانسوی ترجمه و سرانجام این شهر باستانی کشف می‌شود. به دنبال آن رومن گیرشمن - باستان‌شناس فرانسوی و مسئول کاوش‌های شوش - در 11 فصل بین سال‌های 1951 تا 1962 کار کاوش در این محوطه را انجام داد و معبد و سه حصار شهر، مجموعه‌ی کاخ‌ها در قسمت شرقی شهر، مجموعه معابد در محوطه مقدس، مخزن آبی روی حصار سوم و در گوشه غربی شهر کاوش و آزادسازی شدند.
ارتفاع اولیه معبد این محوطه جهانی 52 متر بود، اما متاسفانه در حال حاضر 25 متر از آن باقیمانده است. از سوی دیگر چون در زمان حفاری معبد زیرآوار به صورت یک زنبیل وارونه درآمده و تداعی کننده «زنبیل» بود و از سوی دیگر در آن منطقه به «تپه»، «چغا» می‌گویند این اثر کشف شده در ابعاد 105 در 105 «چغازنبیل» نامیده می‌شود.
«گیرشمن» اکثر نماهای آجری را مرمت می‌کند و با آجرهایی که در آوارها پیدا و جدا کرد بود، رد دیوارها را مرمت می‌کند، اما به یک اصل توجه نمی‌کند و آن این‌که در زمان ساخت نماهای آجری بنا، در هر ده رج، یک رج کامل کتیبه بوده است که توضیحات در خصوص بنا، سازنده‌اش و یک نفرین نامه داشته که هر کس قصد تخریب این بنا را داشته، نفرین می‌کند؛ که گیرشمن در مرمت‌هایش اصل هر ده رج یک رج کتیبه را رعایت نمی‌کند.
حتی مرمت دیوارها نیز هم به شکلی بوده که ارتفاع دیوارهای آجری را در حدی که همسطح با حجم خشتی باشد، بالا آورده، اما طبقات دیگر کامل نمی‌کند و فقط در حد حفاظت حجم اصلی بنا این کار را انجام می‌دهد.
به گفته‌ی خنیفر، مسئول کارگاه مرمت چغازنبیل؛ «در زمان بررسی و کاوش‌ها حدود 6 هزار کتیبه در این محوطه کشف شده، که بخشی از آنها در بنا و بخشی‌ها به صور آجر شکسته بوده است. آجرهایی که سرجای خود مانده‌اند، حفاظت شده و آن‌هایی که در آوارها پیدا شده به انبارها منتقل شده‌اند.
محوطه جهانی «چغازنبیل» 1 دی 1348 در فهرست آثار ملی به ثبت رسید و در 1979 میلادی (1357شمسی) با شماره 113 در فهرست جهانی یونسکو ثبت شد.
گزارش از خبرنگار ایسنا: سمیه ایمانیان
انتهای پیام
نظرات