به گزارش ایسنا، مگر از علاقهمندان پروپاقرص کتاب یا هر از گاهی پیگیر خبرهای آن باشی تا بدانی این روزها در کتابفروشیها چه میگذرد؛ در غیر این صورت عمدتا نه خبری از اطلاعرسانی همگانی با جامعه هدف طیفهای گوناگون جامعه هست و نه بنر و پوستری در سطح شهر و حتی در حوالی مرکزهای خرید کتاب پیداست!
«بهارانه کتاب» نخستین طرح تخفیف کتاب در سال جاری در حالی برگزار میشود که این روزها نه فرهنگ در مناظرات انتخاباتی جایی داشته است و نه تبلیغات آن در لابهلای بنرهای تبلیغات نامزدهای انتخاباتی در سطح شهر؛ در روزهایی که از اخبار گرفته تا سطح شهر اغلب رنگ انتخابات گرفتهاند، به نظر کتاب کمرنگتر از پیش و بسان گمشدهای در روزهای پایانی بهار به نظر میآید.
با این حال اما چرخی در کتابفروشیهای شهر نشان میدهد که دوستداران کتاب هنوز آن را به فراموشی نسپردهاند؛ حتی اگر یافتن یک کتابفروشی همراه با «بهارانه کتاب» کمی دشوار باشد؛ حتی اگر دانلود کردن یک پیدیاف کتاب از خریدن آن، به ویژه در روزهای کرونایی راحتتر و ارزانتر باشد؛ حتی اگر دستفروشهای دانهای پنج یا دههزارتومانی کتاب، گوشه گوشه خیابان، در جوار کتابفروشیهایی که به سختی سرپا ماندهاند، بساطشان هنوز با وجود دستگیری متعدد باندهای قاچاق کتاب پهن باشد؛ حتی اگر نامزدهای انتخاباتی کلمهای از برنامهای برای نجات فرهنگ، کتاب و وضعیت نشر نگویند؛ حتی اگر ناشر به دنبال کاغذ باشد و مصرف کاغذ برای تبلیغات انتخاباتی صدای او را دربیاورد.
با این همه، نگاهی کنیم به وضعیت فروش «بهارانه کتاب» ۱۴۰۰ نسبت به طرحهای برگزارشده در سال گذشته (تا عصر روز یکشنبه، بیستوسوم خردادماه)؛ مقایسه میزان فروش ۱۱۷,۴۸۸,۷۱۰,۵۷۴ میلیارد ریالی «بهارانه کتاب» در سال ۹۹ با فروش بیش از ۱۷۳,۰۴۵,۷۷۱,۰۹۲ میلیارد ریالی طرح جاری نشان میدهد که «بهارانه کتاب» ۱۴۰۰ نسبت به زمان مشابه سال گذشته افزایشی حدود ۵۵,۵۵۷,۰۶۰,۵۱۸ میلیارد ریالی داشته است.
با این حال البته این طرح هنوز نتوانسته با وجود افزایش قیمت کتاب در ششماهه اخیر، خود را به پای سه طرح دیگر سال گذشته، «تابستانه»، «پاییزه» و «بهارانه» سال ۱۳۹۹ به ترتیب با ارقام ۱۹۵,۳۷۰,۷۴۹,۸۳۲، ۱۹۸,۱۳۷,۵۹۱,۷۳۰ و ۲۱۴,۳۰۰,۱۹۹,۶۷۴ میلیارد ریال برساند و کماکان «زمستانه کتاب» ۹۹ با فروش بیش از ۲۱۴ میلیارد ریال پرچمدار این رقابت است.
اما این در حالی است که جمعآوری مبالغ فروش «بهارانه کتاب» ۱۴۰۰ در زمانهای گوناگون از هفت روز نخست اجرای این طرح و ترسیم نمودار حاصل از آن نشان میدهد که هرچه به روزهای پایانی طرح (تا پیش از اعلام تمدید زمان اجرا) نزدیک میشویم، شیب نمودار و در واقع میزان تغییرات فروش افزایش بیشتری پیدا میکند، البته تاثیرگذاری همزمانی تعطیلات پایان هفته با روزهای پایانی طرح نیز در این نمودار قابل مشاهده است.
بنا بر اطلاعات موجود در سایت طرحهای تخفیف کتاب، در عصر روز یکشنبه که تا پیش از اعلام وقت اضافه و تمدید دوروزه تا روز سهشنبه، بنا بود روز پایانی طرح باشد، از ۸۸۵ کتابفروشی عضو طرح، اعتبار ۲۷ کتابفروشی به پایان رسیده است. البته در خبر تمدید طرح بهارانه ۱۴۰۰ اعلام شد این تمدید با توجه به استقبال عمومی از طرح و مطالبه کتابفروشان از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مبنی بر افزایش اعتبار و مدت زمان اجرای طرح انجام شده است.
اما یکی دیگر از مسائل طرحهای فصلی این است که طرح تخفیف برای برخی کتابها اعمال نمیشود.
اگر از نام بردن مثالهایی در زمینه کتابهای عمومی بگذریم، در میان کتابهای درسی و دانشگاهی اغلب کتابهایی که در این طرحها سراغشان گرفته میشود، از جمله کتابهای تست و کنکور جزء تخفیفها نیستند؛ البته این موضوع طبعا طرفداران زیادی در بین اهل نشر و ناشران کتابهای عمومی و غیردرسی دارد.
هرچند برخی کتابفروشان برای این مساله هم راهی پیدا کردهاند و عناوین دیگری را با مبلغ یکسان بهجای عناوین خریداریشده توسط مشتریان وارد سامانه طرح میکنند تا بتوانند کتابهای ناموجود در طرح را نیز به خریداران عرضه کنند.
از سوی دیگر نه تنها هنوز هم با وجود افزایش قیمت کتاب فکری برای افزایش بیشتر میزان اعتبار کتابفروشان که در مواردی حدود دومیلیون تومان است، نشده که حتی این میزان نیز علیرغم آنچه اعلام شده یعنی حدود یک ماه پس از پایان طرح، بنا به اظهارات برخی از کتابفروشان در مدت زمان طولانیتری پرداخت میشود.
البته این در حالی است که برخیشان میگویند این رقم اصلا چندان تاثیری در کار آنها ندارد که این اختلافِ زمانی بخواهد تاثیرگذار باشد.
حالا «بهارانه کتاب» ۱۴۰۰ در حالی به وقت اضافه کشیده شده است که همچنان صدایش در لابهلای غوغای انتخاباتی این روزها به گوش بسیاری نمیرسد؛ از طرفی عده بسیاری حتی از برگزاری این رویداد خبری ندارند و از طرف دیگر اخبار انتخابات موجب شده تا دغدغه کتاب حتی کمتر از قبل به گوش مسئولان برسد؛ حتی در حالی که وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی مینویسد «در روزگار غربت فرهنگ در تریبونهای سیاست، خبر فروش میلیاردی کتاب در این طرح مسرتبخش است.»
در این هیاهو کاش فریاد کتاب نیز به تریبونی برسد و دست کم وعدهای برای آن داده شود!
انتهای پیام
نظرات