داریوش پایسته در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: در بحث تحریم‌ها، چند موضوع میان ایران با اروپا، ایران با آمریکا و ایران با کشورهای منطقه وجود دارد. ایران میان این سه محور بیشتر به دنبال حل مسائل با آمریکا بود و اروپا را دنباله‌رو و هم‌پیمان آمریکا می‌دانست. به گمان ایران اگر مشکلات با آمریکا حل شود، مسائل اروپا هم حل شده است. اما مباحث مختلف پیش‌آمده اعم از جنگ اوکراین که تحریم‌های روسیه انرژی اروپا را تحت تاثیر قرار داده، مسائل منطقه‌ای مانند اسرائیل، عربستان، بحث آذربایجان و ترکیه و همچنین طالبان نیز باز است‌. 

وی اضافه کرد: تمام سیاست‌گذاران و سیاستمداران به دنبال این هستند که مسائل خود را با قدرت جهانی حل کنند، طبیعتا سیاستمداران ما هم اولویت را به آمریکا دادند و به سراغ این کشور رفتند و تبادل زندانیان و مذاکرات غیرعلنی را در پیش گرفتند. از سوی دیگر ایران اقدامات استراتژیک خاص خود مانند نزدیکی به چین و روسیه را در پیش گرفته و پیمان‌های استراتژیکی با این کشورها دارد. همچنین بعضا پیمان‌های منطقه‌ای با سوریه و عراق بسته و با توجه به منافع ملی ایران در حوزه شمال غرب در حال بستن پیمان‌هایی استراتژیک با ارمنستان است.

این تحلیلگر مسائل یین‌الملل با بیان اینکه مشخصا از قبل معلوم بود اروپا به همین راحتی رفع تحریم‌های تسلیحاتی و موشکی ایران را نمی‌پذیرد، افزود: البته برای سیاست خارجی ایران رفع تحریم سلاح‌های جنگی و نظامی چندان اهمیتی ندارد، زیرا ما تولید تسلیحات خود را بومی‌سازی کرده‌ایم و تولیدات نظامی ما از غرب خودکفا شده است. ضمن اینکه ما همین الآن هم با کشورهایی مانند روسیه همکاری‌های تسلیحاتی داریم. 

پایسته با اشاره به فریبکاری غرب در اجرای تعهدات خود، بیان کرد: اروپایی‌ها نشان دادند که در تعهدات خود راستگو نیستند. این را ایرانی‌ها بارها و اخیرا در تصمیم تروئیکا برای ادامه اعمال تحریم‌ها تجربه کردند. غرب خودش بند غروب را در برجام گنجاند، اما حالا به راحتی زیر نوشته‌های خودش می‌زند. رفتار این کشورها نشان داده حتی قراردادهای نوشته شده با آن‌ها نمی‌تواند برای ایران مثمر ثمر باشد مگر اینکه منافع ما به آینده محول نشود و در لحظه تثبیت گردد. 

فرار غرب از تبعات مکانیسم ماشه و توسل آن به سطحی‌ترین کار ممکن

وی در خصوص اینکه چرا تروئیکا به جای فعال کردن مکانیسم ماشه، به قیمت پا گذاشتن بر معاهدات خود دست به اعمال بسته‌های جدید تحریمی علیه ایران زد، گفت: بحث مکانیسم ماشه پیچیده است، زیرا ذیل بند هفتم منشور سازمان ملل قرار می‌گیرد و فعال کردن آن مسئولیتی به مراتب سنگین‌تر از اقدام اخیر اروپا محسوب می‌شود. تصمیم اروپا مبنی بر ادامه تحریم‌های موشکی ایران، موضوعی بسیار سطحی‌تر از فعال کردن مکانیسم ماشه است. اگر پای مکانیسم ماشه به وسط بیاید ورق برمی‌گردد و ایران هم می‌تواند تمام تعهدات برجامی خود را زیر پا بگذارد. 

این تحلیلگر مسائل بین‌الملل با بیان اینکه فعال‌سازی مکانیسم ماشه هزینه را برای دو طرف به میزان قابل توجهی بالا می‌برد، خاطرنشان کرد: نه ایران علاقه‌مند است که به سمت مرگ کامل برجام حرکت کند و نه اروپا، تنها قصد تروئیکا از اعمال تحریم‌های موشکی علیه ایران این است که جمهوری اسلامی را مهار و کنترل کرده و ایران را متقاعد کنند در همکاری‌های استراتژیکی که با چین و روسیه در پیش گرفته، تجدید نظر کند. لذا مکانیسم ماشه اجرا نمی‌شود، مگر اینکه عملا و رسما ایران به طور کامل از اجرای مفاد برجام دست بردارد و آن را از معادلات سیاسی خود حذف کند که ایران چنین برنامه‌ای را در دستور کار خود ندارد. 

پایسته با بیان اینکه حفظ و افزایش تحریم‌های تسلیحاتی اثری در روابط ایران با روسیه و چین نخواهد داشت، عنوان کرد: بحث فروش تسلیحات به این صورت است که هر یک از کشورهایی که ارتش دارند، روی برندهای خاصی کار می‌کنند. برای مثال آمریکا می‌خواهد F18 و F16 را به اوکراین بدهد ولی کاربری لازم برای اوکراین ندارد و سالیان سال باید آموزش ببینند تا بتوانند از این هواپیماها استفاده کنند. یا مثلا ایران نمی‌تواند به راحتی سلاحش را به عربستان، عراق یا هر کشور دیگری که مدنظرش هست بفروشد، کشوری که پایه ادوات نظامی خود را بر پایه برند خاصی ساخته به دنبال جذب همان نوع سلاح است. 

وی اضافه کرد: لذا این تحریم‌ها تاثیری در معاملات فروش سلاح کشور نمی‌گذارد، فقط ایران نمی‌تواند در نمایشگاه‌های بین‌المللی نظامی مانند نمایشگاه‌های فروش اسلحه اروپایی شرکت کند. علاوه‌ بر این اساسا ماموریت ایران تولید و فروش سلاح نیست. همواره در حوزه نظامی تاکید ما بر بحث دفاعی بوده است و بر همان اساس دست به تولید و فروش سلاح می‌زنیم و هیچگاه مسائل تجارت سلاح مطرح نبوده، زیرا با آرمان‌های فکری کشور سازگار نیست. 

این تحلیلگر مسائل بین‌الملل ادامه داد: چون غربی‌ها به دنبال این هستند که یک نمایش تبلیغاتی برای افکار عمومی خود داشته باشند، این سیاست‌ها را علیه ایران پیاده می‌کنند و الا همه می‌دانند که خرید و فروش سلاح خارج از بحث‌های روابط بین‌الملل است و مکانیسم خاص خودش را دارد. هر کشوری برای تامین سلاح خودش می‌تواند به کشوری که برند موردنظرش را دارد مراجعه کند. خوشبختانه پایه و برند ساختار نظامی ما بعد از انقلاب به سمت خودکفایی از غرب رفته است. 

پایسته با بیان اینکه هیچگاه تحریم‌های تسلیحاتی غرب بر ایران تاثیرگذار نبوده، گفت: تا به الان تحریم‌های تسلیحاتی مانع از توسعه و تحقق سلاح‌های ما نشده بعد از این هم اهمیتی نخواهد داشت. این تحریم‌ها فقط نمایش تبلیغاتی برای مصرف داخلی خود این کشورهاست. هرچند با توجه به اوضاع و احوال داخلی کشور و نزدیک شدن به زمان اعتراضات سال گذشته ایران، می‌توان گفت تحریم‌ها نوعی ابزار برای غرب است تا به مردم کشورهای خودشان بگویند تاثیرگذاری زیادی بر ایران دارند و در برابر جمهوری اسلامی کوتاه نمی‌آیند، اما عملا اتفاقی در سطح تعاملات بین‌المللی ایران نمی‌افتد، کما اینکه تا به الان هم در توسعه سلاح جلو رفتیم و اتفاقی نیفتاده است. 

وی در خصوص تاثیر اقدام اخیر تروئیکا و حمایت آمریکا از آن بر آینده روابط ایران و ایالات متحده، اظهار کرد: بحث تعامل ایران با جهان دو سویه است. ما همواره باید کشوری صلح‌طلب و پیرو حقوق بشر در دنیا شناخته شویم. لذا قسمتی از تعاملات و مذاکرات ما بایستی با غرب وجود داشته باشد تا بتوانیم این موضوع را پوشش دهیم. کمااینکه حتی چین و روسیه هم در بسیاری از مسائل با آمریکا همکاری‌هایی دارند. 

این تحلیلگر مسائل بین‌الملل موضات اقتصادی را عامل مهم دیگری برای داشتن تعامل با آمریکا دانست و عنوان کرد: به نظر من بهتر است نهایت واکنش ما در برابر این تصمیم ضد ایرانی تروئیکا، همین باشد که مجوز چند نفر از بازرسان آژانس را لغو کنیم. سپس دوباره وارد عرصه امتیازگیری از هم شویم و به سمت آرامش در روابط حرکت کنیم. 

پایسته ادامه داد: اختلافات اخیر سطحی و ادامه روند گذشته می‌باشد. یعنی روند جدیدی به حوزه روابط خارجی‌مان اضافه نشده است. اروپایی‌ها گفتند ما تحریم‌ها را ادامه می‌دهیم و مقامات ایران هم گفته‌اند ما هم مجوز تعدادی از بازرس‌ها را لغو می‌کنیم. لذا موضوع وارد مسائل کلان‌تر نخواهد شد. 

این تحلیلگر مسائل بین‌الملل در خصوص اینکه با توجه به این اتفاق، از حالا به بعد بحث توافق نانوشته به چه سمت و سویی کشیده خواهد شد، گفت: در حالت توافق نانوشته هر دو طرف به دنبال توافقی موقت بودند، چون مصرف داخلی برای کشورهایشان داشت و می‌خواستند حل اصلی مشکلات را به آینده موکول کنند تا بتوانند بهتر تصمیم بگیرند. بر این پایه از طرفی زندانیان و از سویی دیگر پول‌های بلوکه‌شده‌ای آزاد شد، اما دوباره شاهدیم بر اساس موقعیت جدید صحبت‌های جدیدی مبنی بر ادامه‌دار بودن تحریم‌ها زده شد. 

پایسته با بیان اینکه نباید خیلی به توافق نانوشته خوش‌بین بود، افزود: دولتمردان به دنبال حل مسائل با دنیا هستند ولی نه به هر نحوه و قیمتی. منفعت ملی و منافع استراتژیک ما تعریفی دارد که دولتمردان بر پایه همان می‌سنجند کی، کجا، با کدام کشور و چگونه مذاکره و مسائل را حل کنند. مشکلات روابط بین‌الملل نه با یکی دو تحریم رو به وخامت می‌رود و نه با توافق نانوشته حل می‌شود، کما اینکه این مسائل سنوات گذشته هم وجود داشته و در آینده هم خواهد بود. 

وی خاطرنشان کرد: در سالی که وارد انتخابات می‌شویم برای اینکه یک آرام‌سازی داخلی و اجتماعی داشته باشیم، ایران به دنبال گسترش تعاملات با غرب خواهد رفت و از آن طرف چون اروپا مجددا وارد زمستان می‌شود، احتیاج بیشتری به غلات و انرژی دارد و چون به دنبال کاهش حداقلی زیان‌هاست نمی‌خواهند بحران جدیدی باز شود. پس به همین میزان درگیری بسنده می‌کنند تا مباحث به آینده یعنی پس از اردیبهشت و خردادماه محول شود. 

این تحلیلگر مسائل بین‌الملل بهترین و عاقلانه‌ترین راه برای ایران را باز گذاشتن مسیر گفت‌وگو با غرب دانست و اظهار کرد: ایران به دنبال رفتن به سمت جنگ نیست پس باید همچنان مسیر مذاکره و تعامل باز بماند. به نظر همه چیز فقط در حد ادامه تحریم‌های تسلیحاتی غرب و لغو مجوز برخی بازرسان آژانس از سوی ایران باقی می‌ماند و به مسائل کلان سرایت نخواهد کرد. 

انتهای پیام