به گزارش ایسنا، امروز ۱۷ فروردین ۱۴۰۴ خورشیدی به اهم مناسبت‌ها و اتفاقات تاریخی این روز می‌پردازیم.

قیام شیخ محمد خیابانی در تبریز- ۱۲۹۹

شیخ محمد خیابانی از جوانی به فراگیری علوم دینی روی آورد و به سرعت مدارج علمی را طی کرد. پس از نهضت مشروطه، زندگی او وارد مرحله جدیدی شد و با تشکیل جمعیتی مبارز، در راه پیروزی مشروطه، گام‌های مهمی در تبریز برداشت.

روزنامه «تجدد» توسط او و دوستانش چاپ و منتشر شد. در مقالاتی که در این روزنامه چاپ کرد خواستار احیاء و اجرای قانون مشروطه شد. خیابانی به عنوان رهبر فرقه دموکرات آذربایجان انتخاب شد و نقش حساسی پس از محاصره تبریز توسط قشون دولت مرکزی پیدا کرد.

شیخ محمد خیابانی و پنج نفر از دوستانش به نمایندگی از مردم تبریز به دومین دوره مجلس شورای ملی رفت. به دلیل نطق‌های آتشین در مخالفت با دولت‌ وقت، احمد وثوق‌الدوله صدراعظم وقت قاجار تصمیم گرفت شیخ را از میدان به در کند به همین دلیل عده‌ای از صاحب منصبان نظامی را با افراد تعلیم دیده به تبریز فرستاد.

با ورود آنان به تبریز، خیابانی بر ضد دولت مرکزی قیام کرد و کمتر از دو روز بعد اکثر ادارات شهر را به تصرف خود درآورد. این پیروزی و نهضتِ خیابانی، بیش از پنج ماه ادامه داشت. شیخ در حیاط ساختمان روزنامه تجدد برای مردم به ترکی سخنرانی می‌کرد.

در این پنج ماه، خیابانی و جنبش او با خطرهای فراوانی مواجه شد اما به همه آنها فائق آمد و آتش توطئه‌ها را خاموش کرد.

شیخ محمد خیابانی در دوره قیامش بر ارشاد افکار عمومی و ارتقای میزان آگاهی آنان به منظور نیل به اهدافش تأکید کرد به همین دلیل در صدد تجهیز قوای مسلح خویش برای دفاع از نهضت برنیامد.

وی همچنین در جریان جنگ جهانی اول، در برابر فشار روس‌ها مقاومت کرد و از نفوذ کمونیسم جلوگیری کرد.

عاقبت با ورود مخبرالسلطنه والی جدید تبریز و شکستن محاصره این مبارز انقلابی در ۲۱ شهریور ۱۲۹۹ به دست نیروهای دولتی بازداشت شد و به شهادت رسید.

در تقویم شمسی مناسبت‌های دیگری چون حرکت قشون نظامی عبدالحسین میرزا فرمانفرما والی کرمانشاه از تهران به سمت کرمانشاه در سال ۱۲۹۱، تشییع جنازه محمدعلی شاه در پاریس با حضور احمد شاه قاجار و سلطان عبدالحمید پادشاه مستعفی عثمانی و جمعی از شاهزادگان و سران کشورهای اروپائی در سال ۱۳۰۳، رحلت فقیه برجسته آیت ‌اللَّه مهدی خالصی در سال ۱۳۰۴، انتصاب محمدعلی فروغی به سمت وزارت اقتصاد در سال ۱۳۰۹، انتصاب خلیل فهیمی استاندار آذربایجان به سمت سفارت کبرای ایران در ترکیه در سال ۱۳۱۵،   انتصاب انوشیروان سپهبدی به سفیرکبیری ایران در مسکو  در سال ۱۳۱۵، زلزله شدید گرگان در سال ۱۳۲۳، درگذشت دکتر خلیل ثقفی مقلب به اعلم‌الدوله مؤسس و رئیس انجمن معرفت‌الروح در ۸۴ سالگی در سال ۱۳۲۳، تاسیس بانک صنعتی و معدنی ایران با تصویب هیات وزیران برای اداره و بهره‌برداری از کارخانجات و مؤسسات صنعتی و معدنی در سال ۱۳۲۵، برنده شدن شرکت آنترپوز فرانسوی در مناقصه لوله‌کشی نفت ازنا به تهران در سال ۱۳۳۴، افتتاح دانشکده علوم دانشگاه مشهد در سال ۱۳۴۴، ورود محمود ریاض معاون نخست وزیر و وزیر امور خارجه جمهوری عربی متحده به تهران در سال ۱۳۵۰، سفر امیرعباس هویدا نخست‌وزیر وقت پهلوی به دعوت فهد ولیعهد وقت عربستان سعودی به این کشور در سال ۱۳۵۵ و بازتاب بین‌المللی اعتصاب غذای زندانیان سیاسی ایران در محافل سیاسی و مطبوعاتی جهان در سال ۱۳۵۷ به ثبت رسیده است.

رویدادهای مهم این روز در تقویم قمری

غزوه‌ احد- ۳

در پی شکست مشرکان در جنگ بدر در سال دوم هجرت، لشکری ۳۰۰۰ نفری مهیا شد و  به سمت مدینه حرکت کرد. ۱۰۰۰ نفر از مسلمانان به رهبری پیامبر اسلام(ص) در هفتم شوال سومین سال هجرت از مدینه خارج شد و به سمت اُحُد راه افتادند.

منافقانی که با جنگ در خارج از مدینه مخالف بودند با تحریک ۳۰۰ نفر را از همراهی با لشکر مسلمانان منصرف کردند و سپاه اسلام با ۷۰۰ نفر به جنگ مشرکان رفت.

در ابتدای جنگ پیروزی برتری با مسلمانان بود اما با سرپیچی عده‌ای از فرمان اکید پیامبر مبنی بر حراست از موضع استراتژیک اُحد، سپاهیان قریش با عبور از تنگه احد  پشت سَرِ قوای اسلام قرار گرفتند و آنان را محاصره کردند و تعداد زیادی از مسلمانان را به شهادت رساندند.

در این جنگ، حمزه عموی پیامبر و ۷۰ نفر از یاران حضرت رسول شهید شدند.

در تقویم قمری مناسبت‌های دیگری چون وفات "احمد بن جیهانی" دانشمند ایرانی در سال ۳۰۶، درگذشت حکیم متاله میرزا رفیعا نائینی در سال ۱۰۸۰ و رحلت "علامه میرزا ابوالحسن شعرانی" فقیه، مفسر و عارف نامی در سال ۱۳۹۳ ثبت شده است.

رویدادهای مهم این روز در تقویم میلادی

هواپیماهای ژاپنی علیه ناوهای متفقین- ۱۹۴۵

هنگامی که قوبیلای خان امپراتور چین با سه هزار کشتی پر از مردان جنگی به طرف ژاپن هجوم برده بود. یکی از هولناک‌ترین توفان‌های اقیانوس آرام و سواحل ژاپن، در ۱۷ ژوئیه ۱۲۸۱م به وقوع پیوست. به این ترتیب، این توفان گرچه سواحل ژاپن را درنوردید، اما باعث نجات ژاپن شد؛ چرا که توفان اکثر کشتی‌های امپراتور چین را غرق کرد و مابقی آن‌ها را پراکنده ساخت. این توفان نجات بخش از سوی ژاپنی‌ها "کامیکازه" نام گرفت. بیش از ۶۰۰ سال بعد از واقعه فوق، در جریان جنگ جهانی دوم، نبرد میان نیروهای ژاپنی و امریکایی گسترش یافت. در این زمان به پیشنهاد ژنرال هیدکی تویو، نخست‌وزیر وقت ژاپن، نیروهای ضربتی این کشور که به کامیکازه موسوم شده بودند، علیه نیروهای آمریکا وارد عمل شدند. در این نوع از برخورد که در جریان تهاجم نیروهای آمریکایی برای تصرف جزیره اوکیناوا به عنوان مهمترین پایگاه دریایی ژاپن، در ششم آوریل ۱۹۴۵م به وقوع پیوست، خلبانان از جان گذشته ژاپنی، هواپیماهای خود را به کشتی‌های امریکایی می‌زدند و ضمن وارد ساختن خسارات و تلفاتِ فراوان که به کشته شدن خود آنها نیز می‌انجامید، بعضاً باعث غرق کشتی‌های امریکایی می‌شدند. در جریان حمله نیروهای آمریکایی به ژاپن، ۱۳۰۰ کشتی، ده هزار هواپیما و ۴۵۰ هزار سرباز آمریکایی شرکت داشتند که در جریان حمله کامیکازه‌ها و حملات ژاپنی‌ها، بیش از ۷۶۰ هواپیما و ۴۰۰ کشتی امریکا از بین رفت و یا به شدت آسیب دید.

درتقویم میلادی مناسبت‌های دیگری چون الحاق سرزمین پرتغال به استعمار اسپانیا در سال ۱۵۸۰، کشف قطب شمال توسط "رابرت پیری" دریاسالار امریکایی در سال ۱۹۰۹،   ورود امریکا به جنگ جهانی اوّل و اعلان جنگ به آلمان در سال ۱۹۱۷، حمله ارتش آلمان نازی به یوگسلاوی و یونان در جریان جنگ جهانی دوم در سال ۱۹۴۱، درگذشت "چیان‌کایچک" سیاست‌مدار چینی و رئیس جمهور سابق چین ملی در سال ۱۹۷۵، وقوع کودتا در سودان و سقوط "جعفر نُمیری" رئیس جمهور پیشین سودان در سال ۱۹۸۵، یورش وحشیانه رژیم بعث عراق به اماکن مقدسه نجف و کربلا در سال ۱۹۹۱ و آغاز جنگ داخلی و قبیله‌ای در کشور افریقایی رواندا در سال ۱۹۹۴ به ثبت رسیده است.

انتهای پیام