دکتر قاسم دستجردی متخصص روانپزشکی و عضو هیات علمی دانشگاه در گفت‌وگو با ایسنا در این خصوص با بیان این که قرار گرفتن در معرض دود دست دوم در دوران سیگار، بارداری یکی از عوامل مهم تهدیدکننده سلامت مادر و جنین محسوب می‌شود، گفت:  دود دست دوم، ترکیبی از دود حاصل از انتهای سوزان سیگار و دود بازدم فرد سیگاری است که حاوی بیش از هفت‌هزار ماده شیمیایی مختلف است.

وی با بیان این که حداقل ۷۰ مورد از ایبنت مواد دارای خاصیت سرطان‌زایی هستند، گفت: نیکوتین، مونواکسید کربن، فرمالدهید، آرسنیک و هیدروکربن‌های معطر چندحلقه‌ای از جمله این ترکیبات مضر به شمار می‌روند که این مواد سمی می‌توانند از طریق جفت وارد گردش خون جنین شده و بر روند طبیعی رشد و تکامل او تأثیر منفی بگذارند.

این متخصص روانپزشکی با اشاره به این که بر اساس شواهد علمی، مواجهه با دود دست دوم در دوران بارداری با افزایش قابل توجه خطر مرده‌زایی، بروز ناهنجاری‌های مادرزادی، زایمان زودرس، وزن پایین هنگام تولد و حتی سقط جنین همراه است، تصریح کرد: در حقیقت، قرار گرفتن در معرض این دود، خطر مرده‌زایی را تا ۲۳ درصد و احتمال بروز ناهنجاری‌های مادرزادی را تا ۱۳ درصد افزایش می‌دهد.

وی با تاکید بر این که هیچ سطحی از مواجهه با دود دست دوم ایمن تلقی نمی‌شود، گفت: حتی تماس‌های کوتاه‌مدت نیز می‌توانند با پیامدهای ناگوار برای سلامت مادر و جنین همراه باشند و افزایش مدت‌زمان و شدت مواجهه نیز رابطه مستقیمی با افزایش میزان آسیب‌های احتمالی دارد.

دستجردی با اشاره به این که تمام مراحل بارداری نسبت به دود دست دوم حساس هستند، گفت: برخی از دوره‌ها، از جمله سه‌ماهه اول، از حساسیت بیشتری برخوردارند و در این بازه، خطر بروز ناهنجاری‌های ساختاری و نقص‌های لوله عصبی افزایش می‌یابد.

این متخصص روانپزشکی با بیان این که در سه‌ماهه دوم و سوم نیز مواجهه با دود می‌تواند باعث رشد ناکافی جنین، بروز مشکلات عملکردی و افزایش احتمال زایمان زودرس شود، گفت: این تأثیرات، تنها به زمان جنینی محدود نمی‌شوند؛ بلکه شواهد نشان می‌دهند قرار گرفتن جنین در معرض دود دست دوم می‌تواند منجر به بروز اختلالات شناختی، کاهش توانایی‌های یادگیری، تأخیر در رشد عصبی، بروز نقایص مادرزادی نظیر شکاف کام و همچنین افزایش خطر ابتلا به سندرم مرگ ناگهانی نوزاد شود.

وی با بیان این که دود دست دوم همچنین تأثیرات عمیقی بر سیستم عصبی مرکزی و سیستم قلبی-عروقی جنین دارد، اظهار کرد: مطالعات نشان می‌دهند که تماس با این دود در دوران بارداری می‌تواند زمینه‌ساز اختلالات ماندگار در عملکرد مغز و قلب کودک در آینده شود.

دستجردی اظهار کرد: این آثار گاه به‌صورت مشکلات شناختی، فشار خون بالا و ناهنجاری‌های قلبی در سال‌های بعد از تولد بروز می‌کنند.

وی با بیان این که برای محافظت از مادر و جنین در برابر این تهدید، ایجاد محیط‌های عاری از دود، به‌ویژه در منزل و محل کار، اهمیت بسزایی دارد، گفت: همسران سیگاری به عنوان یکی از منابع اصلی دود دست دوم در محیط خانواده شناخته می‌شوند و ترک سیگار توسط آن‌ها می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای در کاهش این خطرات ایفا کند.

دستجردی اضافه کرد: مداخلات مبتنی بر آموزش و مشاوره در سطح خانواده، ابزاری مؤثر برای کاهش میزان مواجهه زنان باردار با دود سیگار به شمار می‌روند.

وی با بیان این که باید به پدیده‌ای دیگر با عنوان «دود دست سوم» نیز توجه داشت، تصریح کرد: این نوع دود در واقع شامل ذرات سمی باقی‌مانده از سیگار است که پس از خاموش شدن آن بر روی لباس، پوست، مو و سطوح مختلف می‌نشیند.

این متخصص روانپزشکی در پایان با بیان این که این ذرات، به علت این که از طریق تماس پوستی یا تنفسی جذب بدن شده و عوارضی مشابه با دود دست دوم ایجاد می‌کنند، برای نوزادان و مادران باردار، می‌توانند بسیار خطرناک باشند، گفت: از این‌رو حفظ محیط زندگی از هرگونه آثار دخانیات، نه‌تنها در لحظه استعمال بلکه پس از آن نیز اهمیت ویژه‌ای دارد.

انتهای پیام