دکتر سیدمحمد جزایری در گفتوگو با ایسنا در خصوص اینکه چرا ویروس پاپیلوما مهم است، اظهار کرد: این ویروس به عنوان یک عامل سرطانزا شناخته شده در خانمها مطرح شد، اما به مرور زمان مشخص شد که این ویروس در آقایان نیز میتواند موجب بروز بیماریهایی شود.
HPV عامل ۶ نوع سرطان مهم در مردان و زنان
وی افزود: از آنجایی که پاپیلوما تنها علت ایجاد زگیلهای تناسلی است، مشکلات جسمی و خصوصا روحی ناشی از این بیماری نیز مورد بررسی قرار میگیرد، همچنین عوارض ناشی از بیماری میتواند به سمت سرطان پیش برود و به همین دلیل بسیار حائز اهمیت است که توجه خاصی به آن شود؛ حداقل ۶ نوع سرطان مهم ناشی از این بیماری وجود دارد.
دکتر جزایری ادامه داد: در سالهای اخیر یک تغییر اساسی در نحوه نگریستن به سلامت جنسی و جسمی ایجاد شده است. حساسیتهای روحی و روانی ناشی از ابتلا به این ویروس به شدت به کاهش کیفیت زندگی افراد منجر میشود. وقتی بیمار دچار تغییرات سلولی ناشی از این ویروس میشود، احساسات منفی بسیاری با او همراه است و مسئلهای که جنبههای روحی و روانی را تحت تأثیر قرار میدهد، حتی میتواند ارتباطات خانوادگی را دچار چالش کند.
رئیس شبکه بیماریهای ویروسی ایران اعلام کرد: از آنجا که زگیل تناسلی ممکن است بین زوجین ظاهر شود، این موضوع به معضلی اجتماعی تبدیل میشود، زیرا به راحتی ممکن است فرد متهم به روابط خارج از منزل شود؛ فضای مجازی نیز به گسترش این ذهنیت کمک میکند، چراکه ممکن است به رفتارهای غیرمتعارف و پرخطر دامن بزند. در کشور ما به دلیل عدم وجود آموزش مناسب و واکسیناسیون کافی، تعداد مبتلایان به این ویروس بیشتر است و جامعه آسیبپذیرتر میشود. بهخصوص پیامدهای منفی زگیل تناسلی بر روی نظام خانواده و افزایش آمار طلاق به شدت قابل توجه است.
پیامدهای روحی و اجتماعی ویروس HPV به مراتب بیشتر از پیامدهای جسمی آن است
جزایری خاطرنشان کرد: تحقیقات زیادی در این زمینه انجام شده و مطالعات نشان میدهند که این بیماری میتواند به سردی روابط بین زوجین منجر شود، به گونهای که برخی از زوجها به مدت سالها در روابط عاطفی خود دچار مشکلات جدی میشوند. این موضوع حاکی از آن است که پیامدهای روحی و اجتماعی این بیماری به مراتب بیشتر از پیامدهای جسمی آن است؛ مواردی همچون افکار پریشان و اضطراب شدید میتواند به وضوح در رفتار فرد متجلی شوند و نشاندهنده یک آتش زیر خاکستر باشد.
وی با بیان اینکه ۹۰ درصد انتقال ویروس از طریق روابط جنسی انجام میشود و تنها ۱۰ درصد از طرق غیرجنسی اتفاق میافتد، گفت: مطالعات متعددی در سطح جهانی به ویژه در ایالات متحده نشان میدهند که زوجهایی که هیچگونه ارتباطی خارج از منزل ندارند، در معرض ابتلا به این ویروس قرار دارند. این پدیده به عنوان یک سؤال باز باقی مانده است که هنوز به طور کامل پاسخ داده نشده است. در کلینیکهای پاپیلوما شاهد این هستیم که میزان ابتلا در افرادی که مقید به چهارچوب روابط خانواده هستند، به هیچ عنوان با کسانی که رفتارهای پرخطر دارند قابل مقایسه نیست، با این حال ضروری است که زوجها از این نکته آگاه باشند که بیماری زگیل تناسلی میتواند باعث اتهامزنی بین آنها شود.
مردم در حوزه بیماری پاپیلوما بسیار جلوتر از مسئولین هستند
استاد ویروسشناسی دانشگاه علوم پزشکی تهران مطرح کرد: خوشبختانه در بیشتر موارد با استفاده از دلایل فنی و علمی و با انجام آزمایشهای دقیق، موفق به بازگرداندن آرامش به زندگی عادی این افراد شدهایم. متأسفانه در کشور ما این باورها تشدید شده و در نتیجه عدم آموزش کافی، جهل و نادانی در این زمینه فراگیر شده است. واقعیت این است که مردم بهویژه در حوزه پاپیلوما بسیار جلوتر از مسئولین هستند.
وی ادامه داد: مردم تمایل دارند که اطلاعات مورد نیاز خود را پیدا کنند و به اساتید دانشگاه مراجعه کنند، اما مقاومت برخی جریانات نسبت به پذیرش واقعیتها مانع از پیشرفت مناسب در این زمینه میشود. به نظر میرسد که با وجود تلاشها برای فرهنگسازی در زمینه سلامت جنسی هنوز هم جریاناتی هستند که مانع از پذیرش واقعیات میشود.
جزایری ادامه داد: نکته مهم این است اختلاف نظرهایی بین زوجین در زمان مشاهده فیزیکی زگیل تناسلی و یا پس از دریافت پاسخ آزمایشگاهی پیش میآید. زگیل تناسلی به عنوان یک نشانه بارز میتواند نماد این اختلافات باشد. در مواردی که نتایج آزمایشهای مربوط به ژنوتیپها و خطرات مرتبط با آنها به وجود میآید، ممکن است زوجین یکدیگر را متهم کنند. باید توجه داشت که تفاوتهایی که در نتایج آزمایشها وجود دارد مانند مثبت بودن یک نفر و منفی بودن دیگری نیاز به بررسی دقیق و علمی دارد. برخی زوجها معتقدند که عدد بالاتر ژنوتیپ خطرناکتر است، در حالی که این فقط یک دیدگاه نادرست است و در واقع تحلیل دقیقتری نیاز دارد.
وی با بیان اینکه در کنگرهها و برنامههای آموزشی مختلف، ۶ علت برای عدم انطباق نتایج آزمایشگاهی بین زوجین معرفی کردهایم، گفت: درخواست ما این است که اگر در نتایج تستها عدم تطابقی مشاهده شد، فوراً قضاوت نکنید و قدری صبر کنید. در این زمینه کلینیک پاپیلوما و بیمارستانها و مراکز تحقیقاتی نظیر دانشگاه علوم پزشکی ایران (کلینیک پاپیلوما) و مرکز تحقیقات ویروس شناسی بالینی (دانشگاه علوم پزشکی تهران) نسبت به آموزش عمومی و اطلاعرسانی در مورد این ویروس اقدام کردهاند. همچنین اطلاعات از طریق صفحات مجازی و جزوات علمی به دست مردم رسانده میشود.
درصد انتقال بسیار پایین ویروس HPV از مادر به فرزند
رئیس شبکه بیماریهای ویروسی ایران اظهار کرد: در مورد انتقال این ویروس از مادر به فرزند قابل ذکر است که درصد انتقال بسیار پایین است و به هیچ وجه به میزان انتقال ویروسهای خونی مانند هپاتیت و اچآیوی نمیرسد. در بدترین شرایط حتی در صورت ابتلا مادر به زگیلهای منتشر تناسلی معمولاً نیازی به زایمان سزارین نیست و تنها رعایت بهداشت در حین زایمان ضروری است.
جزایری گفت: با آغاز دولت چهاردهم وزارت بهداشت در حال حاضر گامهای مهمی جهت ارتقاء آگاهی جامعه در مورد ویروس پاپیلوما برداشته است و این ویروس در بسته خدمات بیماریهای آمیزشی قرار گرفته است. اساسا حوزه معاونت بهداشتی وزارت بهداشت به خوبی به این مسئله ورود کرده است. توجه به رفتارهای پرخطر جنسی موضوعی است که در کشورهای مختلف به شدت پیگیری میشود. با اینکه در فرهنگهای مختلف، فیلمها و رفتارهای غیرمعمول وجود دارند، اما در جامعههای غربی نیز مرزهای بین واقعیت و آنچه در رسانهها نمایش داده میشود، بهخوبی مشخص شده است. این موضوع در کشور ما کمتر مورد توجه قرار گرفته و جوانان معمولاً در مراحل بحرانی به واقعیتهایی پی میبرند که به آسیبهای جدی منجر میشود.
وسیله پیشگیری تنها ۵۰ درصد حفاظت در مقابل این ویروس فراهم میکند
وی اضافه کرد: در شرایطی که ژنوتیپهای مختلف ویروس وارد بدن فرد شده باشد، درمان مشخصی وجود ندارد و تنها راهحل، استفاده از واکسن بهعنوان پیشگیری است. اگرچه واکسن ممکن است پس از مواجهه با ویروس تأثیر داشته باشد، اما به هر حال در ایمنی بدن جوانان نقش مؤثری ایفا میکند. آموزش صحیح در مورد بهداشت و سلامت ضروری است و استفاده از وسیله پیشگیری به عنوان یک روش پیشگیرانه باید بهطور جدی توصیه شود. لازم به ذکر است که وسیله پیشگیری تنها ۵۰ درصد حفاظت فراهم میکند، زیرا نواحی اطراف ناحیه تناسلی که پوشش داده نشدهاند، همچنان در معرض خطر انتقال ویروس قرار دارند.
استاد ویروسشناسی دانشگاه علوم پزشکی تهران توضیح داد: از دیگر نکات مهم بهداشت فردی این است که زوجین باید قبل و بعد از روابط جنسی حتماً با آب و صابون نواحی تناسلی و دستهای خود را شستشو دهند. انگشتان دست یکی از عوامل اصلی انتقال ویروس به روش جنسی (عامدانه) و غیرجنسی (غیر عامدانه-مانند انتقال از فرزند به طفل شیرخوار) هستند. بنابراین توجه به بهداشت شخصی و رعایت اصول بهداشتی به ویژه برای افرادی که مبتلا به این ویروس هستند، بسیار ضروری است.
سیگار و الکل احتمال عوارض ناشی از ویروس HPV را افزایش میدهد
جزایری بیان کرد: علاوه بر این تغییرات در سبک زندگی مانند فعالیت بدنی منظم، نوشیدن آب کافی و خواب مناسب نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی دارد. مصرف سیگار و الکل میتواند تأثیر منفی بر سیستم ایمنی داشته و عوارض ناشی از بیماری را افزایش دهد.هیچ حد و آستانه مصرف سیگار و الکل که ضرری برای سیستم ایمنی بدن نداشته باشد تا کنون تعریف نشده، فلذا حتی مصرف اندک این دو ماده توصیه نمیشود. همچنین باید توجه داشت که مصرف غذاهای فست فود به دلیل ترکیبات موجود در آنها سیستم ایمنی را تضعیف میکند. تحقیقات مشترک کلینیک پاپیلوما و مرکز تحقیقات ویروس شناسی بالینی نشان میدهد که مصرف ترکیبات آنتیاکسیدان میتواند به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کند.
وی افزود: مهمترین نگرانیها برای کسانی که مبتلا به این ویروس هستند، عوارض احتمالی و اقداماتی است که باید در کوتاهمدت، میانمدت و بلندمدت انجام دهند. عوارض درازمدت احتمال ابتلا به سرطانها را شامل میشود. اگرچه درصد کمی از مبتلایان ممکن است به سمت سرطان بروند، اما هیچکسی نمیتواند دقیق پیشبینی کند که چه کسی به این عارضه مبتلا خواهد شد. ترس از سرطان عاملی بوده که باعث پیشرفت در غربالگری و پذیرش روشهای پیشگیرانه در بین بانوان شده است.
استاد ویروسشناسی دانشگاه علوم پزشکی تهران مطرح کرد: یکی از سوالات افراد مبتلا در عوارض میانمدت این است که این زگیلها و ضایعات سلولی چه زمانی بهبود مییابند؟ پاسخ این است که در بسیاری از موارد، برخی این عوارض گفته شده خود به خود بهبود میابند. البته این به معنی این نیست که بیماران به متخصصین پزشک مراجعه ننمایند و یا اینکه صد در صد این عوارض بدون دخالت پزشکی خود به خود خوب شونده هستند. منظور بیشتر این است که مدت زمان قابل ملاحظه (در حد یک تا دو سال) برای رهایی از عوارض دوره حاد بیماری متصور است که بیمار باید با صبر و حوصله و با نظارت و توصیههای پزشکان متخصص این دوره را طی کند. متأسفانه به دلیل وجود تضاد منابع و اطلاعات نادرست در کشور بسیاری از بیماران دچار سردرگمی و ارائه مشاورههای نادرست میشوند. این موضوع میتواند بیماران را در معرض استرس و اضطراب شدید قرار دهد، بهخصوص زمانی که در مراحل ابتدایی تشخیص قرار دارند و نمیدانند که چگونه باید با این وضعیت کنار بیایند.
جزایری خاطرنشان کرد: در عوارض کوتاهمدت اکثریت بیماران با دریافت جواب آزمایش مثبت و ژنوتیپ ویروس دچار احساس ناامیدی و اضطراب میشوند؛ چراکه این احساس برای برخی از آنها تجربهای جدید و نگرانکننده است. شیوع این ویروس به عوامل متعددی وابسته است و نمیتوان آن را تنها به ارتباطات غیرمعمول محدود کرد. طبق گزارشات مراجع بین المللی، هر فرد در طول عمر خود حداقل یک بار به این ویروس مبتلا میشود و در ۹۷ درصد موارد بدن بهطور خودکار ویروس را پاکسازی میکند.
مقابله با ویروس HPV اقدامی بین رشتهای و بین سازمانی است
وی درخصوص تأثیرات منفی این ویروس بر روابط فردی و اجتماعی ادامه داد: به محض اینکه در ملاقاتهای اولیه فرد متوجه میشود که توجه درمانی لازم چه از نظر روانی و جسمی و بهویژه زبانی دریافت نمیکند، مرحله بعدی انزوا خواهد بود. حدود یک سال است ما به عنوان یک تیم از متخصصان در ۱۷ رشته مختلف پزشکی، فرهنگسازی در زمینه بهداشت و آگاهی درباره ویروس پاپیلوما را در کشور آغاز کردهایم. مقابله با ویروس HPV اقدامی بین رشتهای و بین سازمانی است.
رئیس شبکه بیماریهای ویروسی ایران بیان کرد: موضوعی که امروزه در کشور با آن مواجه هستیم، تهدید بیماری پاپیلوما بر استحکام خانواده و جوانی جمعیت است، کسانی که در حوزه جوانی جمعیت فعالیت میکنند زحمات بیشماری را متقبل شدند و از قدرت سیاسی و مالی برخوردارند؛ من به آنها توصیه میکنم که با ما همکاری کنند.
جزایری یادآور شد: نباید ادعا کرد که این بیماری بالاترین تهدید است، زیرا تهدیدهای بزرگتری نیز وجود دارد که بر جوانی جمعیت تأثیر میگذارد. مسائل روانشناختی جامعهشناختی و دیگر موضوعات پیچیدهای مطرح هستند و هیچ فردی نباید به خود اجازه دهد که بگوید این یک علت اساسی است، اما در بین علل مهم تهدید جوانی جمعیت بیماری پاپیلوما را نمیتوان نادیده گرفت.
تاثیر ویروس HPV بر جوانی جمعیت
استاد ویروسشناسی دانشگاه علوم پزشکی تهران تصریح کرد: در حال حاضر تعدادی از زوجها تا زمانی که وضعیت بیماری پاپیلوما مشخص نشود، برای ازدواج و حتی برای باروری تردید دارند. این مسئله به تأخیر در تصمیم به تشکیل خانواده و فرزندآوری مرتبط است و ازدواج در سنین بالاتر این معضل را تشدید کرده است. میتوان گفت که این عوامل را میتوان به عنوان فاکتورهای تحلیلی برای وضعیت جوانی جمعیت در کشور در نظر گرفت.
جزایری اظهار کرد: در طول ۱۰سال گذشته ما موضوع پاپیلوما را به طور جدی دنبال کردهایم و خوشبختانه امروز به جایی رسیدهایم که مردم نسبت به این موضوع آگاهتر شده و خود مطالبهگر هستند. در گذشته برخورد با موضوع پاپیلوما به آسانی صورت نمیگرفت و میزان مقاومت در جامعه قابل توجه بود، اما به تدریج آگاهی عمومی افزایش یافته و مردم به ویژه والدین و دانشآموزان مطالبهگر شدهاند. سازمانها و وزارتخانههای مختلف باید به این مسئله ورود پیدا کنند.
وی افزود: ما علاوه بر اعلام آمادگی برای همکاری، امکانات و تخصصهای لازم را برای انجام این هدف در اختیار داریم؛ از متخصصین مختلف در حوزههای مختلف دعوت به همکاری میکنیم و دیگر زمان این را نداریم که به صورت جداگانه مراجعه کنیم و از آنها درخواست کنیم؛ فاجعه پاپیلوما یک سونامی است که باید با همت همه افراد در سطح جامعه به آن پرداخته شود.
جزایری بیان کرد: در سالهای اخیر علم به پیشرفتهایی دست یافته و متوجه شدهایم که مردان نیز به دلایل مختلفی در معرض ابتلا به ویروس اچپیوی قرار دارند. سرطانهایی که مرتبط با افزایش سرطانهای سر و گردن با منشاء اچپیوی است، در مردان بهخصوص در میانسالی به عنوان یکی از نگرانیهای جدید مطرح شده است. آمارها نشان میدهند که این ابتلا عمدتاً از حدود بعد از ۴۰ سالگی آغاز میشود و مردان به دلیل رفتارهای خاصی که دارند، بیشتر در معرض خطر هستند.
وی افزود: خانمها به طور دورهای هر یک تا سه سال برای غربالگری سرطان دهانه رحم مراجعه میکنند و کشور ما در این زمینه موفقیتهای چشمگیری دارد. اما متأسفانه برای آقایان هیچ دستورالعمل مشخصی در این رابطه وجود ندارد. وقتی یک مرد نتیجهای مثبت دریافت میکند، به کجا باید مراجعه کند؟ بهویژه در موارد با ریسک بالای جنسی که همواره آقایان بیشتر در معرض خطر هستند چون بیش از خانمها مبادرت به افعال جنسی پر خطر میکنند.
استاد ویروسشناسی دانشگاه علوم پزشکی تهران درخصوص تأثیر روشهای غیرمتعارف رابطه جنسی بر ابتلا به ویروس اچپیوی بهویژه در مردان، بیان کرد: دو فاکتور اساسی را باید در نظر داشته باشیم؛ اول اینکه این مسئله فقط مختص مردان نیست و دختران جوان نیز با این چالشها مواجهاند. ظهور اینترنت و تلفنهای هوشمند سبب شده است که رفتارهای اجتماعی و فرهنگی جدیدی شامل رفتارهای جنسی در جامعه شکل گیرد. این رفتارها در واقع الگوهایی هستند که تا به حال در نژاد بشر مشاهده نشده و به تازگی بروز کردهاند. به تبع آن جوانان کشور ما نیز به این الگوها تمایل پیدا کردهاند.
جزایری افزود: دومین نکته این است که در کشورهایی که این فرهنگ را ترویج میکنند، معمولاً آموزشهایی نیز در کنار آن وجود دارد. این آموزشها می تواند منجر به کاهش رفتارهای پرخطر شود. متأسفانه تجربیات ما در کلینیکهای پاپیلوما نشان میدهد که اکثریت جوانان چه دختر و چه پسر، رفتارهای پرخطر را در پیش میگیرند و پس از آن از ما درخواست مشاوره میکنند. آنها همواره به ما میگویند که از خطرات و عواقب این رفتارها آگاه نبودهاند.
عدم تزریق واکسن نوجوانان را آسیب پذیر میکند
وی با بیان اینکه واکسیناسیون نیز بسیار حائز اهمیت است، گفت: در کشوری مانند ایران که یکی از معدود کشورهایی است که هنوز واکسیناسیون پاپیلوما در آنجا اعمال نشده، این موضوع نگرانیهایی را به همراه دارد. در حال حاضر، ۱۵۲ کشور در حال تزریق واکسن هستند، اما در کشور ما این امر محقق نشده است. عدم تزریق واکسن به نوجوانان این افراد را از نظر جسمانی، بیولوژیک، روحی، روانی، فرهنگی و اعتقادی آسیبپذیر میسازد.
رئیس شبکه بیماریهای ویروسی ایران درخصوص مقایسه واکسنهای داخلی و خارجی مصرفی، تصریح کرد: دو نوع واکسن چهار ظرفیتی و ۹ ظرفیتی خارجی وجود دارد. اخیراً واکسن چهار ظرفیتی تولید داخل به بازار عرضه شده است، اما متأسفانه یک نگرش عمومی در کشور وجود دارد که شاید واکسن خارجی به دلیل نام آن بهتر باشد.
جزایری با بیان اینکه کشور ما در تولید واکسن حداقل از ۵۰ سال پیش جزو کشورهای پیشرو بوده و سابقه خوبی در این زمینه دارد، مطرح کرد: واکسنهای هپاتیت B و فلج اطفال داخلی توانستهاند به خوبی عملکرد خود را ثابت کنند. افرادی که انواع واکسنهای تولید داخل را داشتهاند، معمولاً تجربهای از ابتلا به بیماریهای مرتبط با واکسن دریافت شده را نشان نمیدهند و این علت اساسی استفاده از واکسن است. متأسفانه در دوران کووید برخی به دلایل منافع مالی یا سیاسی سعی کردند اعتبار واکسنهای ایرانی را کاهش دهند. اما باید قاطعانه گفت که تاریخچه تولید واکسن در ایران بسیار مثبت و معتبر بوده و زیرساختهای لازم برای تولید آنها به خوبی فراهم شده است.
به طور کامل از واکسنهای تولید داخل حمایت میکنم
وی ادامه داد: واکسنهای چهار ظرفیتی ایرانی تحت نظارت دقیق سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت تهیه شده و ارزیابی عملکرد آنها توسط تیمهای متخصص متشکل از عفونیها، زنان و پوست انجام گرفته است. من به طور کامل از واکسنهای تولید داخل حمایت میکنم و امید دارم که این ذهنیت منفی در جامعه اصلاح شود. واکسنهای خارجی نیز معمولاً هزینه بالایی دارند و چندان در دسترس نیستند.
استاد ویروسشناسی دانشگاه علوم پزشکی تهران اظهار کرد: مسئلهای که باید به آن توجه کنیم این است که در گذشته، واکسنهای دو ظرفیتی مورد استفاده قرار گرفتهاند و واکسن چهار ظرفیتی هم وجود داشته است. مقالات معتبر علمی نشاندهنده این هستند که واکسنهای دو ظرفیتی و چهار ظرفیتی از اثربخشی مشابهی برخوردارند. همچنین، اثربخشی واکسنهای ۹ ظرفیتی کمی بالاتر از این دو نوع است. توصیه میشود که زمان خود را برای یافتن واکسنهای با ظرفیتهای بالاتر هدر ندهید. واکسن چهار ظرفیتی ایرانی اثربخشی خوبی دارد و میتواند بر تیپهای دیگر ویروس که در واکسن وجود ندارند نیز اثرگذار باشد، به شرطی که قبل از مواجهه با ویروس واکسن تزریق شده باشد.
رئیس شبکه بیماریهای ویروسی ایران افزود: پیشبینی میشود که در بازه ۱۰ تا ۱۵ سال آینده آثار بیماری پاپیلوما خود را بهویژه با افزایش موارد سرطانهای سر و گردن و سرطانهای مقعد نشان خواهد داد. آمار طلاقها را از دادگاه خانواده و قوه قضائیه مورد بررسی قرار دهید و ببینید چند درصد از این طلاقها مستقیما و یا غیر مستقیم به دلیل بیماری پاپیلوما بوده است. در حال حاضر ممکن است مستندسازی قوی در این زمینه وجود نداشته باشد و ارتباط بین سازمانها ممکن است با تاخیر به لایههای بالای فاجعه برسد. ولی مانند حل شدن تابوی ایدز در کشور، بر این اساس میتوان امیدوار بود که مشکلات پاپیلوما در کشور هرچند با تأخیر به تدریج حل خواهد شد.
مسئولین گاهی در برابر واقعیتها مقاومت میکنند
جزایری با بیان اینکه متأسفانه واقعیتها در کشور ما به راحتی پذیرفته نمیشوند و مسئولین گاهی در برابر واقعیتها مقاومت میکنند، گفت: مردم با ایجاد مطالبه اجتماعی آنها مجبور به پذیرش واقعیتها خواهند شد. این موضوع درباره بیماری پاپیلوما نیز صدق میکند و امیدواریم که در چند دهه آینده جامعه ما به سمت سلامت بیشتر حرکت کند. بهعنوان یک ویروسشناس با سابقه مطالعه در زمینه بیماری پاپیلوما، میدانم که در گذشته آمارها نشان میداد که ۳۵ تا ۴۵ درصد از سرطانهای سر و گردن به این بیماری مرتبط است. این آمار اکنون به ۹۵ درصد برای سرطانهای مقعد افزایش یافته است.
وی اضافه کرد: همچنین سرطانهای غیر ناحیه تناسلی، سینه، دستگاه ادراری و دستگاه گوارشی نیز تحت تأثیر این ویروس قرار دارند. با توجه به پیشرفتهای تکنولوژی توانایی بشر در شناسایی ردپای ویروسها افزایش یافته است. بحث بر سر درصدها نیست، بلکه بر این نکته تأکید دارد که با ارتقاء تکنولوژیهای تشخیصی، امکان کشف دقیقتر ویروسها فراهم میشود.
انتهای پیام
نظرات