عید سعید قربان، از باعظمت‌ترین اعیاد مسلمانان، همه ساله با آیین‌های معنوی و فرهنگی در ایران و سراسر کشورهای اسلامی گرامی داشته می‌شود؛ جشنی باشکوه که ریشه‌های آن در اعماق تاریخ ادیان و نقطه اوج آن، سیره ابراهیمی است.

در بطن این عید، داستان جاودانه حضرت ابراهیم(ع) و فرزندش اسماعیل(ع) نهفته است. ابراهیم(ع) که در سالخوردگی از الطاف الهی، صاحب فرزندی شد، با آزمونی بزرگ مواجه شد؛ فرمانی الهی که بر قربانی کردن فرزند دلبندش تأکید داشت. پذیرش توأم با ایمان ابراهیم(ع) و تسلیم خالصانه اسماعیل(ع)، تجلی بندگی و اخلاص در برابر پروردگار بود؛ اما در واپسین لحظات، مشیت الهی رقم خورد و گوسفندی جایگزین قربانی شد.

این ماجرا، آزمونی فراتر از یک دستور الهی و درسی ماندگار از ایمان، فداکاری و اطاعت در برابر حق بود که به نمادی برای آیین‌ قربانی در عید قربان تبدیل شد؛ سنتی که امروز همزمان با این روز، به ویژه برای حجاج در مناسک حج، اجرا می‌شود و جلوه‌ای از ایثار، مهربانی و پیوند انسان‌ها با یکدیگر است.

در این روز، مسلمانان پس از اقامه نماز عید و انجام مراسم عبادی، با پوشیدن بهترین لباس‌ها، به دیدار آشنایان و ایجاد همدلی و جشن در فضای جامعه می‌پردازند. قربانی کردن حیوان و تقسیم گوشت آن میان نیازمندان، نه فقط یک رسم مذهبی که ظرفیتی ارزشمند برای بازتولید روحیه نوع‌دوستی و مسئولیت‌پذیری اجتماعی است.

نهادهای خیریه و سازمان‌های مردم‌نهاد نیز در سال‌های اخیر نقش بسزایی در توزیع عادلانه گوشت قربانی میان خانواده‌های کم‌برخوردار ایفا کرده‌اند؛ حرکتی جمعی که علاوه بر کاهش تضادهای اجتماعی، زمینه‌ساز تقویت زیربناهای انسانی مانند مهرورزی و پویایی جامعه است.

عید قربان تنها آیینی عبادی نیست؛ این رویداد فرهنگی-اجتماعی، فرصتی است برای بازنگری در باورها و رفتارها و همچنین ترویج ارزش‌هایی همچون گذشت، بخشش و نگاه مسئولانه به نیازهای جامعه. حضرت علی(ع) این عید را «عید تقوا» می‌خواند؛ زمانی که قرب الهی در نیت و رفتار انسان‌ها نمود می‌یابد و بستر جدیدی برای خودسازی فردی و اصلاح سبک زندگی در اجتماع فراهم می‌شود.

ابعاد اقتصادی و بهداشتی عید قربان نیز اهمیت خاص خود را دارند؛ اجرای دقیق دستورالعمل‌های بهداشتی و همکاری نهادهای مرتبط می‌تواند ضمن افزایش سلامت عمومی، بهره‌وری اقتصادی جامعه را بهبود بخشد و الگوی صحیحی از مدیریت سنت‌های اجتماعی ارائه دهد.

 عید سعید قربان تنها یک مناسبت مذهبی نیست؛ بلکه الگویی پویا برای ساختن جامعه‌ای سالم، همدل و سرشار از ارزش‌های انسانی است. این عید بزرگ هرساله یادآور آن است که خدمت به خلق و عبودیت در پیشگاه پروردگار، دو بال حرکت جامعه به سوی آینده‌ای روشن‌تر و باامیدتر محسوب می‌شوند.

 عید قربان؛ تجلی اخلاص و ایثار در مکتب ابراهیمی

حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالرضا شادکام، کارشناس مذهبی و استاد دانشگاه، در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به فلسفه عید سعید قربان اظهار کرد: عید قربان، روز تمرین اخلاص است؛ روزی که انسان با پیروی از حضرت ابراهیم(ع) می‌آموزد حتی ارزشمندترین دارایی‌های خود را در مسیر رضایت الهی هزینه کند.

وی با بیان اینکه عید قربان نقطه اوج تسلیم و بندگی در فرهنگ اسلامی است، افزود: این عید بزرگ فرصتی برای بازنگری در باورهای معنوی و حرکت از خودمحوری به سمت خدا محوری محسوب می‌شود.

کارشناس مذهبی و استاد دانشگاه، همچنین با تأکید بر بُعد اجتماعی این مناسبت خاطرنشان کرد: ایثار و ازخودگذشتگی، پیام مهم عید قربان است و هر مسلمان می‌تواند با پیروی از سیره حضرت ابراهیم(ع)، زمینه‌ساز گسترش محبت و همدلی در جامعه باشد.

شادکام در پایان تصریح کرد: عید قربان، روزی برای تعهد دوباره به ارزش‌های انسانی و الهی است؛ روزی که جامعه اسلامی می‌تواند درس‌های بزرگ ایثار، انفاق و نزدیکی به خداوند را بازخوانی کند.

انتهای پیام