قاسم علیپور در گفت و گو با ایسنا درباره احداث فاز دوم خط ویژه اتوبوس کرج که قرار است از میدان شهید سلطانی تا میدان شهدا اجرا شود، گفت: در یک جمع‌بندی نهایی در پاسخ به اینکه آیا ساختارها و رفتارهای موجود برای احداث خط ویژه در این مسیر مناسب است یا خیر باید گفت که در حقیقت خط ویژه در حالت کلی قابل اجرا است، اما ملاحظات خاصی هم لازم دارد.
وی افزود: مسیر پیش بینی شده دچار ظرفیت محدود فیزیکی، ترافیک بالا و نقشه‌های ترکیبی مثل گردشگری و تفرجی عبوری است و اگر پروژه را کورکورانه و بدون اصلاح مهندسی مسیر انجام دهیم، نارضایتی‌هایی را به دنبال خواهد داشت. بنابراین تعریض معابر و یا اجرای مسیرهای جایگزین در نقاط گلوگاهی باید پیش بینی شود.
وی افزود: به خاطر اینکه این طرح می‌تواند حجم بیشتری از مسافر را جابه جا کند، خود به خود سرعت تردد عمومی را بالا می‌برد. پس چنانچه با کیفیت بالا و مبتنی بر فناوری‌های روز انجام شود، به کاهش حجم تردد خودروهای شخصی و ترافیک بالای این مسیر در بلند مدت کمک خواهد کرد.
علیپور در ادامه بیان کرد: از منظر زیست محیطی با استقبال از این خط، ترافیک و تردد خودروها و مصرف سوخت شخصی کاهش یافته و این موضوع به رفع معضلات آلودگی هوا در استان کمک زیادی خواهد کرد.
این پژوهشگر معماری با اشاره به معایب و چالش‌های ترافیکی احداث این خط در مسیر پیش بینی شده، بیان کرد: از لحاظ ترافیکی و مهندسی ما با کمبود فضای فیزیکی مواجه هستیم. به عنوان مثال اطراف پارک چمران و پل فردیس عرض خیابان کم است و تامین یک خط ویژه بدون در نظر گرفتن این محدودیت به سادگی امکان پذیر نیست.
وی گفت: محدودیت عرض خیابان و بار ترافیکی باعث شده که مسیر برای تردد خودروها کافی نباشد و این یکی از مشکلات بزرگ این طرح است.
این پژوهشگر اظهار کرد: این خط ویژه با برخی از محورهای پر تردد شهری در تقاطع قرار می گیرد، به عنوان مثال پارک چمران یکی از فضاهای باز شهری است که ایجاد یک خط ویژه در کنار آن اگر درست دیده نشود، نه تنها مشکلی را حل نخواهد کرد بلکه به یک معضل تبدیل شده و موضوع ترافیک این مسیر را بحرانی‌تر می کند.
وی ادامه داد: نکته مهم این است که وقتی قصد احداث خط ویژه را در منطقه‌ای از شهر داریم، اگر تقاطع‌های غیر همسطح و چراغ‌های هوشمند در مسیر آن نباشد، این تقاطع‌ها قفل شده و به اتلاف وقت بیشتر و بی اثر شدن آن منجر می‌شود.
علیپور یاد آور شد: متاسفانه در زمان قطع برق خانگی، برق خیابان و چهارراه‌ها هم قطع می‌شود و وارد کردن بی آر تی به مسیر بدون در نظر گرفتن این مسائل ما را با مشکل مواجه خواهد کرد. اگر نتوانیم در این شرایط برای عبور به بی آر تی اولویت دهی کنیم، سرعت آن کاهش خواهد یافت و بحران ترافیک و تردد شهری را دو چندان خواهد کرد.
وی با بیان اینکه اگر این خطوط با سایر سیستم‌های حمل و نقل هم پیوند شود، ضمن کاربردی‌تر شدن، می‌تواند به شهر کمک کند، ادامه داد: پایانه شهید سلطانی در مجاورت مترو قرار داشته و ایستگاه تاکسیرانی هم در آنجا مستقر است. بنابراین اگر بتوانیم این امکانات را با یکدیگر پیوند دهیم که به صورت ترکیبی کار کنند، به بهبود حمل و نقل شهری کمک خواهد کرد.
وی با تاکید بر اینکه احداث بی آر تی می‌تواند ستون فقرات حمل و نقل عمومی باشد، گفت: اگر عملیات راه اندازی خط بی آر تی به خوبی اجرا شود، یک محور توسعه شهری و سرمایه گذاری ایجاد می‌کند و این زمانی اتفاق می‌افتد که با سایر خطوط حمل و نقل پیوند خورده باشد.
علیپور با اشاره به چالش‌های فاز دوم خط ویژه اتوبوس کرج از لحاظ مهندسی شهری گفت: احدات این خط در مسیر پیش‌بینی شده یک تضاد با عملکرد فضای سبز شهری ایجاد خواهد کرد. در این مسیر پارک چمران، باغ گل‌ها و فضای سبز شهری را داریم که ریه‌های شهر کرج محسوب می‌شوند و نیازمند دسترسی‌های خودرویی، ساماندهی و آرام سازی مباحث ترافیکی است.
وی خاطر نشان کرد: بنابراین با ایجاد یک خط ویژه نباید وضعیت بدتری را با وجود حجم بالای تردد خودرو در این محدوده ایجاد کرد.
این استاد دانشگاه درباره مزایای راه اندازی فاز اول خط ویژه کرج از حصارک تا چهاراه طالقانی اظهار کرد: این محور یکی از پرترددترین محورهای شهر است و ایجاد این خط ویژه یک مسیر جایگزین سریع را برای تردد روزانه کارمندان، دانشجویان و سایر شهروندان فراهم کرد.
وی درباره مزایای اجرای بی آر تی از منظر کالبدی و مهندسی شهری گفت: احیاء بافت شهری باعث جذب سرمایه گذاری خواهد شد. وقتی راه اندازی خط ویژه بی آر تی اتفاق می‌افتاد، احداث و نوسازی ایستگاه‌ها و فضاهای اطراف آن و ارتقای کیفیت زندگی را به دنبال دارد که خود باعث جذب سرمایه گذار خواهد شد.
وی خاطر نشان کرد: موضوع دیگر ایجاد و افزایش عدالت حمل و نقل عمومی در شهر است. این خط دسترسی عمومی را به حمل و نقل آسان و ارزان به ساکنین مناطق مختلف می‌دهد، مخصوصا در فضاهایی که ایجاد مترو و زیرساخت‌های آن امکان پذیر نیست و استفاده از بی آر تی جایگزین مناسبی بوده و می‌تواند در طراحی‌های آینده با مترو ترکیب شود.
وی با بیان اینکه برای احداث ایستگاه‌های بزرگ مشکل فقدان انسجام فضایی وجود دارد، افزود: در برخی از نقاط، زیرساخت، امکان‌سنجی و فضای فیزیکی کافی برای ساخت ایستگاه‌های ایمن و مناسب با دارا بودن دسترسی معلولین، نیم رپ یا سکو وجود ندارد و این خود یک معضل برای راه اندازی خطوط بی آر تی در کرج است.
این پژوهشگر معماری گفت: از سوی دیگر ممکن است در این مسیرهای پیش بینی شده نیاز به جابه جایی تجهیزات و اقلام شهری مثل تیر چراغ برق، درخت یا برخی تاسیسات آب و برق داشته باشیم. موضوع دیگر پروژه‌های نیمه تمام و فضاهای دارای معارض ملکی است که ممکن است برای بی آر تی چالش ساز باشد.
وی ادامه داد: اما در جهت رفع چالش‌ها، پیشنهادات و راهکارهای دیگری وجود دارد. به عنوان نمونه به جای اینکه یک خط بی آر تی طراحی کنیم، می‌توان از بی آر تی های منعطف استفاده کرد، به این صورت که فقط طول بی آر تی را تعریف نکنیم و به مقطع بی آر تی توجه داشته باشیم. به این صورت که در بخش‌های کم عرض خط ویژه حذف و اولویت چراغی داده شود و در ادامه در بخش‌های عریض خط کامل را اجرا کنیم.
این پژوهشگر و دکتری معماری عنوان کرد: همچنین می‌توان در بخش‌هایی از مناطق محل عبور بی آر تی مسیر جایگزین در نظر بگیریم، به عنوان مثال در حاشیه پارک چمران برای مناسبت‌های فصلی این گزینه مناسبی است. از طرفی طراحی ایستگاه‌ها باید با کمترین مداخله کالبدی باشد و تا جایی که امکان دارد از سازه‌های سبک، نیمه شفاف با حداقل اشغال معبر استفاده شود.
وی با تاکید بر استفاده از سیستم‌های هوشمند کنترل ترافیک گفت: نکته مهم دیگر این است که باید تقاطع‌ها را به سیستم‌های هوشمند چراغ‌های راهنمایی که بتوانند اولویت را به اتوبوس‌ها بدهد و زمانبندی تطبیقی را پیاده سازی کنند، مجهز کرد. با این روش می‌توانیم تقاطع‌ها را مدیریت کرده تا بی آر تی در تقاطع‌ها متوقف نشود.
این استاد دانشگاه آزاد واحد کرج توضیح داد: اگر بتوانیم یکپارچه سازی کرده و حمل و نقل ترکیبی ایجاد کنیم، یا امکان پارک خودرو در پایانه‌ها و اتصال به دوچرخه سواری شهری یا مترو فراهم شود؛ وابستگی به خودروی شخصی کمتر شده و خود به خود میل به استفاده از بی آر تی بین مردم افزایش پیدا می‌کند.
وی درباره مزایای اجرای مرحله‌ای بی آر تی گفت: در حالت کلی یک راهکار اجرای مرحله‌ای بی آر تی است که در چند فاز پیش‌بینی شده و در یک یا دو فاز به صورت آزمایشی در یک بازه زمانی کوتاه آن را اجرا می‌کنند تا پس از ارزیابی دقیق‌تر فازهای بعدی را ادامه دهند.
علیپور درباره اثرات اقتصادی و اجتماعی احداث خط بی آر تی در فازهای دوم و بعد از آن بیان کرد: مسلما اگر اجرای درستی داشته باشیم و بی آر تی طبق استانداردها تامین شود، فشار حمل مسافر بر روی مترو و تاکسی کمتر شده و برای خانواده‌ها هم صرفه جویی اقتصادی خواهد داشت. اما از سمت دیگر اجرای اشتباه یا ناقص آن نارضایتی‌های عمومی و اتلاف منابع را در پی خواهد داشت.
انتهای پیام
نظرات