با آغاز فصل تابستان و افزایش دمای هوا، استفاده از وسایل نقلیه سبک شهری از جمله دوچرخه و موتورسیکلت، در کلان‌شهرهایی نظیر اصفهان با رشد چشمگیری همراه شده است. در شرایطی که ترافیک سنگین، هزینه سوخت، قیمت خودرو و مشکلات جای پارک، بخشی از دغدغه‌های روزمره شهروندان را تشکیل می‌دهد، استقبال از وسایل نقلیه کوچک‌تر، کم‌هزینه‌تر و چابک‌تر، به‌ویژه در دو فصل بهار و تابستان، رشدی محسوس دارد.
حال رشد تقاضای فصلی برای خرید دوچرخه و موتورسیکلت پدیده‌ای طبیعی و مبتنی بر نیازهای تردد درون‌شهری است. در این بازه زمانی، بسیاری از شهروندان به‌ویژه جوانان و حتی زنان، استفاده از این وسایل نقلیه را راه‌حلی کاربردی برای فرار از شلوغی خیابان‌ها و مدیریت بهتر زمان می‌دانند. از سوی دیگر، برخی مشاغل خدماتی و توزیعی نیز به‌دلیل سرعت، هزینه کمتر و انعطاف در جابه‌جایی، از موتورسیکلت به‌عنوان ابزار اصلی کار استفاده می‌کنند.
علاوه بر مسائل مرتبط با سبک زندگی و کار، فاکتورهای اقتصادی نیز در رشد استقبال از این وسایل تأثیرگذار است. افزایش مداوم قیمت خودرو، هزینه‌های سوخت، محدودیت‌های ترافیکی و اجرای طرح‌های کاهش آلودگی هوا موجب شده تا خانواده‌ها به سمت گزینه‌هایی با مصرف پایین، هزینه نگهداری کمتر و دسترسی آسان‌تر متمایل شوند. در این میان، دوچرخه‌سواری نیز با توجه به رویکردهای سلامت‌محور و توسعه مسیرهای دوچرخه‌سواری در برخی مناطق، به تدریج جای خود را در سبد رفت‌وآمدهای روزمره باز کرده است.
بااین‌حال، بازار دوچرخه و موتورسیکلت در استان اصفهان، باوجود رونق نسبی، با چالش‌ها و نارسایی‌هایی روبه‌رو است که مانع از توسعه متوازن این حوزه شده است. قیمت‌گذاری‌های سلیقه‌ای، انحصار برخی نمایندگی‌ها، مشکلات شماره‌گذاری و نبود زیرساخت‌های لازم برای توسعه موتورهای برقی از جمله مسائلی است که فعالان این صنف با آن مواجه‌اند.
تجربه شهرهای دیگر کشور نظیر کیش در تسهیل زیرساخت‌های استفاده از موتورسیکلت برقی، نشان می‌دهد که با برنامه‌ریزی دقیق و هماهنگی میان نهادهای متولی می‌توان، بخشی از بار ترافیکی و آلودگی‌های زیست‌محیطی را با ترویج استفاده از وسایل نقلیه سبک کاهش داد، اما در اصفهان به‌دلیل نبود جایگاه‌های شارژ، قیمت بالای باتری و خدمات پس از فروش ناکافی موجب شده استقبال از موتورسیکلت‌های برقی پایین باشد و به‌طور عملی سهم اندک در بازار داشته باشند.
از سوی دیگر، مشکلات مربوط به صدور پلاک و ثبت سند برای موتورهایی که از خارج استان خریداری می‌شوند، یکی از موانع اصلی گردش سالم بازار در اصفهان است. در حالی‌که راهکارهایی نظیر صدور پلاک در محل، با الگوبرداری از بخشنامه‌های پلیس راهور در دیگر استان‌ها، می‌تواند گامی مؤثر برای رفع انحصار، تنظیم بهتر بازار و افزایش رضایت خریداران باشد.
رسول میرزایان، رئیس اتحادیه فروشندگان و تعمیرکنندگان دوچرخه و موتورسیکلت استان اصفهان باتوجه به افزایش استقبال شهروندان، به‌ویژه بانوان از خرید موتورسیکلت و دوچرخه در دو فصل بهار و تابستان به ایسنا می‌گوید: استقبال در این دوماه نسبت به دیگر ماه‌های سال حدود ۳۰ درصد افزایش داشته است.
وی با بیان اینکه در سال حدود ۴۵ هزار دستگاه موتورسیکلت در اصفهان به فروش می‌رسد، می‌افزاید: فروش دوچرخه نیز ۱۰ هزار دستگاه بوده که نسبت به سال‌های قبل روند صعودی دارد، به‌ویژه با توجه به تنوع برندها و نیاز به وسایل نقلیه سبک درون‌شهری وجود دارد.
رئیس اتحادیه فروشندگان و تعمیرکنندگان دوچرخه و موتورسیکلت استان اصفهان با اشاره به نوع موتورسیکلت‌های مورد استقبال بیان می‌کند: اغلب تقاضا مربوط به مدل‌های هوندا ۱۲۵ و ۱۵۰ است، اما به‌دلیل تغییرات استانداردها و حذف مجوز تولید برخی از مدل‌ها تا پایان سال جاری، تمایل به خرید موتورسیکلت‌های اتوماتیک همچون طرح وسپایی بیشتر شده است.
میرزایان با بیان اینکه استقبال از موتور سیکلت‌های برقی کم است، مطرح می‌کند: هزینه بالای باتری در صورت خرابی و نبود زیرساخت‌های شارژ در اصفهان از جمله دلایلی است که مردم کمتر به این موتورها روی می‌آورند؛ اما در شهرهایی مانند کیش به‌دلیل زیرساخت‌های مناسب، داشتن جایگاه شارژ، خدمات و وسایل جانبی شرایط برای استفاده از موتورسیکلت برقی تسهیل شده است.
وی ادامه می‌دهد: دوچرخه‌های دنده‌ای و کورسی به‌دلیل کاربرد بیشتر و تطابق با نیازهای شهری، بیشتر از مدل‌های قدیمی مورد استقبال قرار گرفته‌اند.
سازوکار نرخ‌گذاری و نظارت قیمتی
رئیس اتحادیه فروشندگان و تعمیرکنندگان دوچرخه و موتورسیکلت استان اصفهان در خصوص قیمت‌گذاری‌ها توضیح می‌دهد: قیمت‌گذاری موتورسیکلت براساس عرف و نرخ اتحادیه سه درصد سود برای فروش عمده و هفت درصد برای خرده‌فروشی(تک فروشی) در نظر گرفته شده است؛ درواقع خریدار در آخر با ۱۰ درصد افزایش نسبت به قیمت کارخانه می‌تواند خرید خود را انجام دهد، در خصوص دوچرخه نیز حدود سود مشابه‌ای لحاظ می‌شود.
میرزایان می‌افزاید: تمامی فروشگاه‌ها باید دارای پروانه کسب و مجوز باشند. نظارت‌ها از سوی اتحادیه و تعزیرات به‌صورت مستمر بر بازار انجام می‌شود.
وی درباره وضعیت برندهای قدیمی در بازار می‌گوید: برندهایی مانند هیرو که از گذشته در بازار حضور داشته‌اند همچنان فعال‌اند، اما به‌دلیل ورود دوچرخه‌های مدل بالاتر و حرفه‌ای‌تر میزان استقبال از دوچرخه‌های قدیمی کم شده است.
رئیس اتحادیه فروشندگان و تعمیرکنندگان دوچرخه و موتورسیکلت استان اصفهان با اشاره به سلیقه مردم اصفهان در انتخاب رنگ موتورسیکلت اظهار می‌کند: برخلاف خودرو که اغلب خریداران تمایل به رنگ سفید دارند، در خصوص موتورسیکلت انتخاب رنگ بیشتر سلیقه‌ای است و رنگ‌های شاد مثل قرمز، زرد، سبز و غیره بیشتر مورد استقبال است.
مشکلات انحصار نمایندگی‌ها و روند شماره‌گذاری
میرزایان یکی از معضلات بازار اصفهان را انحصار برخی نمایندگی‌ها عنوان کرد و مطرح می‌کند: برخی شرکت‌ها با واگذاری نمایندگی انحصاری در اصفهان به افراد خاص، امکان رقابت را از دیگر فروشندگان گرفته‌اند. به‌عنوان نمونه، نماینده یک برند خاص در اصفهان، قیمت را خارج از عرف و سلیقه‌ای اعلام می‌کند و اختلاف قیمت نسبت به شهرهای دیگر به پنج تا ۱۰ میلیون تومان می‌رسد.
وی ادامه می‌دهد: از طرفی، روند شماره‌گذاری نیز به یکی از چالش‌های مهم بازار تبدیل شده است. پلاک‌ها در خارج از استان(کارخانه) زده می‌شوند و وقتی خریدار از شهر دیگر موتور سیکلت خریداری کند، نمی‌تواند پلاک را به نام خود در اصفهان تغییر بدهد و قادر به دریافت برگ سبز، کارت سوخت و سند نیستند.
لزوم پیگیری از راهور برای رفع انحصار پلاک
رئیس اتحادیه فروشندگان و تعمیرکنندگان دوچرخه و موتورسیکلت استان اصفهان با اشاره به بخشنامه‌های پلیس راهور تهران بزرگ می‌گوید: در برخی استان‌ها مانند تبریز بخشنامه‌ای صادر شده که براساس آن، امکان ثبت پلاک برای خریداران در همان شهر فراهم شده است. اگر این امکان هم برای اصفهان انجام شود، انحصار شکسته خواهد شد و بازار به تعادل خواهد رسید.
میرزایان با اشاره به اینکه در خواست و پیگیری انجام شماره‌گذاری در استان به وسیله کدام دستگاه‌های مربوطه باید انجام شود، ادامه می‌دهد: اتحادیه و اتاق اصناف مسئول پیگیری هستند، اما رایزنی و انحصارگری‌ها مهم‌ترین چالش پیش‌روی این موضوع هستند.
به گزارش ایسنا، بازار موتورسیکلت و دوچرخه استان اصفهان با وجود رشد قابل توجه تقاضا به‌خصوص در فصول گرم سال، همچنان با چالش‌های ساختاری مهمی روبه‌رو است که مانع از توسعه پایدار و تعادل قیمتی شده‌اند. قیمت‌گذاری سلیقه‌ای در برخی نمایندگی‌ها، انحصارگری و اختلاف قیمت‌های نامتعارف فضای رقابت سالم را مختل کرده و فشار اقتصادی غیرضروری را بر خریداران تحمیل می‌کند. همچنین روند پیچیده و غیرشفاف شماره‌گذاری پلاک‌ها که در خارج از استان انجام می‌شود، موجب مشکلات حقوقی و اداری برای مصرف‌کنندگان شده و فرایند خریدوفروش را با مشکلات جدی مواجه کرده است. رفع این مشکلات نیازمند همکاری مؤثر دستگاه‌های ذی‌ربط، اصلاح سازوکارهای قیمت‌گذاری، شماره‌گذاری و شکستن انحصار نمایندگی‌ها است تا بازار موتورسیکلت و دوچرخه در اصفهان بتواند، همگام با رشد تقاضا به تعادل و رونق واقعی دست پیدا کند و رضایت مصرف‌کنندگان و فعالان صنف به طور هم‌زمان تأمین شود.
انتهای پیام
نظرات