در سالجاری ۲۷۰ میلیمتر بارش در استان همدان به ثبت رسیده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۳۴ درصد کاهش داشته ضمن اینکه میزان بارش در سالجاری نسبت به میانگین بلند مدت(۳۰ سال اخیر) نیز ۲۲ درصد کاهش دارد.
در سال زراعی جاری کاهش بارندگی، خشکسالی و نیز سرمازدگی بهاره موجب تنش محصولات کشاورزی استان همدان و خسارت به ۳۸۳ هزار و ۹۴۳ هکتار از اراضی زراعی کشاورزی استان و موجب از بین رفتن ۱۹۲ هزار و ۸۱۰ تُن از محصولات کشاورزی به ارزش ۳۶ هزار و ۳۷۶ میلیارد ریال شده است.
برا این اساس ایسنا به بررسی وضعیت تولید و عملکرد محصولات کشاورزی استان همدان در شرایط تنش و خشکسالی و راهکارهای کارشناسی برای مدیریت مصرف آب در بخش کشاورزی در این شرایط پرداخته است:
حفظ پایداری تولید محصولات کشاورزی در خشکسالی
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهادکشاورزی استان همدان اظهار کرد: در سالجاری بیش از ۳۰ تا ۴۰ درصد نسبت به بلند مدت با کاهش بارندگی مواجه بودیم که این امر در کنار سایر موارد از جمله تنش خورشیدی و سایر تنش‌ها شامل سرمازدگی و یخبندان و تنش‌های زنده چون آفات و بیماری‌ها دست به دست هم می‌دهند و اگر خشکی هم به عنوان تنش پایه باشد اثرات تنش تشدید شده و باعث کاهش عملکرد محصولات کشاورزی می‌شود.
حمزه خانجانی با بیان اینکه در سال گذشته به دلیل پربارانی عملکرد تولید محصولات کشاورزی در استان بالا بود، گفت: امسال نسبت به سال گذشته میزان محصولات کشاورزی کاهش داشته اما نسبت به بلند مدت همچنان توانسته‌ایم پایداری تولید محصولات کشاورزی را حفظ کنیم.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهادکشاورزی استان همدان گفت: در سالجاری از ۴۲۵ هزار هکتار کشت گندم آبی و دیم استان همدان ۳۵۰هزار هکتار آن به گندم آبی و ۷۵ هزار هکتار به گندم دیم اختصاص دارد که براساس پیش‌بینی از این میزان سطح اراضی گندم دیم و آبی استان افزون‌بر ۵۰۰ تا ۵۵۰ هزار تُن گندم قابل برداشت خواهد بود.
وی با اشاره به اینکه در سالجاری در استان همدان خرید تضمینی بیش از ۳۵۰ تا ۴۰۰ هزار تُن گندم پیش‌بینی شده که به‌طور قطع این میزان خرید تضمینی محقق خواهد شد، خاطرنشان کرد: این موضوع بسیار مهم بوده که با کار علمی، به زراعی، ارتقاء سطح مکانیزاسیون و سطح دانش کشاورزان موفق شدیم با وجود چنین شرایط تنش و خشکسالی تولید را در مزارع نسبت به بلند مدت حفظ کنیم.
کاهش ۳۵ درصدی تولید گندم در همدان
خانجانی با بیان اینکه امسال تنش خشکی موجب کاهش ۳۵ درصدی تولید گندم در مزارع استان شده است، یادآور شد: در سالجاری در مجموع حدود ۸۵۰ تا ۹۰۰ هزار تُن تولید سیب‌زمینی شامل ۴۵۰ هزار تُن سیب‌زمینی تابستانه و همین میزان تولید سیب‌زمینی پاییزه در استان خواهیم داشت که با توجه به کم آبی و خشکسالی، این محصول نیز با ارتقاء سطح دانش کشاورزان و کار علمی و سایر موارد تولید آن در بلند مدت حفظ شده است.
وی با تأکید براینکه همه این آمار نشان از آن دارد که به سمت کشاورزی پایدار حرکت کرده‌ایم و این امر مهم در کشاورزی استان همدان اتفاق افتاده است، بیان کرد: در کشاورزی میزان آب مشخص، برنامه‌ریزی شده بوده ولی با توجه به کاهش میزان مصرف آبی که در کشاورزی داریم توانستیم و موفق شدیم عملکرد تولید محصولات کشاورزی را در استان ارتقاء دهیم.
وی عملکرد ضریب بهره‌وری در باغبانی را در استان همدان با وجود خشکسالی و کاهش بارندگی‌ها ۲.۵ برشمرد و اظهار کرد: میزان تولیدات محصولات کشاورزی در استان همدان به دلیل تنش‌ها و خشکسالی‌ها در سالجاری نسبت به سال گذشته کاهش داشته اما نسبت به بلند مدت تولید را حفظ کرده‌ایم.
خانجانی ادامه داد: گواه دیگر موضوع حفظ میزان تولید محصولات کشاورزی استان همدان نسبت به بلندمدت این بوده که در ادوار گذشته سطح زیر کشت از منابع آبی ما در استان زیاد بوده اما در حال حاضر سطح زیر کشت محصولات کشاورزی از منابع آبی در استان از ۲۱۵ هزار هکتار به ۱۷۸ هزار هکتار رسیده و کاهش پیدا کرده است.
وی گفت: در پایان سال به‌طور دقیق‌تر می‌توان بر اساس آمار، اینکه چه میزان پایداری تولید محصولات کشاورزی استان همدان را حفظ کرده‌ایم را شاهد باشیم و اعداد و آمار در پایان سال گویای همه موارد فوق خواهد بود.
خانجانی در ادامه با بیان اینکه امسال در سطح مزارع غلات استان همدان موفق شدیم ۴۶۷ هزار هکتار بر علیه آفت سن غلات مبارزه انجام دهیم، افزود: در حال حاضر در ۵۲ مرکز خرید تضمینی گندم سطح استان همدان که نگاه می‌کنیم نشان می‌دهد بحث مبارزه با سن غلات موجب شده درصد میزان سن‌زدگی امسال غلات نسبت به سال گذشته چندین برابر کاهش داشته باشد چرا که نسبت به حساسیت محصول با توجه به بارندگی کم و تنش‌های زنده به کشاورزان گوشزد شد ضمن اینکه اقدامات ترویجی نیز در این رابطه از نقش موثری برخوردار بوده است.
خانجانی اضافه کرد: علاوه بر آن در سال جاری حضور معنادار کارشناسان جهاد کشاورزی در مزارع موجب شد در سیلوها بعد از برداشت گندم درصد سن‌زدگی کمتر باشد.
عملکرد اکثر محصولات کشاورزی کاهشی بوده است
معاون امور زراعت سازمان جهاد کشاورزی همدان نیز به ایسنا، اظهار کرد: متاسفانه در سالجاری به دلیل تنش خشکی و نیز کاهش بارندگی و سرمازدگی فصل بهار اکثریت محصولات کشاورزی دچار خسارت شدند و عملکرد اکثر محصولات کشاورزی استان همدان از جمله گندم، جو، کلزا، سیب‌زمینی، چغندرقند و سایر محصولات کاهشی بوده و افزایشی نداشته است.
علی بایگانه ادامه داد: گندم امسال استان همدان نسبت به تعهد برنامه الگویی کشت، حدود ۱۰۰ تا ۱۲۰ هزار تن کاهش دارد ضمن اینکه جو نیز ۱۰۰ هزار تن هم در سطح به خاطر بحث قیمت و هم در تولید به دلیل خشکسالی و سرما کاهشی است.
وی با بیان اینکه میزان آمار تولید و عملکرد کلزا هنوز نهایی نشده اما این‌محصول نیز میزان تولید آن کاهش دارد، تصریح کرد: در استان همدان در سال جاری سیب زمینی مطابق برنامه و تعهد کشت شده اما برآورد بر این بوده که به دلیل خشکسالی و افت منابع آبی این محصول نیز با کاهش عملکرد و تولید مواجه باشد ضمن اینکه چغندر قند نیز عملکرد آن در واحد سطح بر اساس پیش‌بینی‌ها کاهشی خواهد بود.
بایگانه با بیان اینکه امسال هیچ یک از محصولات کشاورزی استان همدان نسبت به سال گذشته افزایش عملکرد و تولید ندارند ،گفت: وضعیت شرایط دمایی و رطوبتی امسال استان همدان مناسب نبوده و تنش خشکی و سرمازدگی مزید بر علت کاهشی شدن محصولات کشاورزی استان همدان به نسبت سال گذشته شده است.
خسارت خشکسالی به ۳۸۴ هزار هکتار از اراضی همدان
حوریه سادات نیک سیر، رئیس اداره بحران سازمان جهاد کشاورزی استان همدان نیز با بیان اینکه در سال زراعی جاری خشکسالی به ۳۸۳ هزار و ۹۴۳ هکتار از اراضی زراعی کشاورزی همدان خسارت وارد کرد، اظهار کرد: با توجه با داده‌های هواشناسی میزان بارندگی در این استان در بلند مدت ۴۰ درصد کاهش داشته است.
وی با بیان اینکه وضعیت حاد کم‌آبی و کاهش نزولات آسمانی موجب وقوع خشکسالی در استان شده است، ادامه داد: خشکسالی موجب از بین رفتن ۱۹۲ هزار و ۸۱۰ تن از محصولات کشاورزی به ارزش ۳۶ هزار و ۳۷۶ میلیارد ریال شده است.
نیک سیر با اشاره به اینکه بیشترین خسارت به ترتیب در شهرستان‌های نهاوند، فامنین، همدان ، ملایر و تویسرکان بوده است، سطح غیرقابل برداشت محصولات کشاورزی این استان را در سال زراعی جاری ۷۷ هزار و ۱۲۶ هکتار برشمرد و گفت: ۴۳۷ هزار و ۸۸۶ هکتار از اراضی زراعی در استان بیمه بوده است.
بحران کم آبی بیش از هر زمان دیگری کشور را تهدید می‌کند
حافظ مهدنژاد، دانشیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری نیز در این زمینه به ایسنا گفت: با توجه به کاهش شدید نزولات جوی از یک سو و افزایش دمای هوا و خشکسالی از سوی دیگر، بحران کم آبی بیش از هر زمان دیگری کشور را تهدید می‌کند.
وی تصریح کرد: با توجه به هشدارهای مختلفی که در راستای کم آبی از سوی مسئولان داده شده است در این وضعیت برای مدیریت مصرف آب در بخش خانگی، کشاورزی و صنعتی باید راهکارهای کارشناسی را در مصرف بهینه آب در نظر گرفت.
وی افزود: با توجه به بحران کم آبی که در بسیاری از مناطق جهان از جمله ایران به چشم می‌خورد مدیریت صحیح و کارشناسی مصرف آب در بخش‌های مختلف ضروری خواهد بود.
رئیس کانون بسیج اساتید دانشگاه سیدجمال‌الدین اسدآبادی با اشاره به راهکارهای کارشناسی برای مدیریت مصرف آب در بخش کشاورزی، خاطرنشان کرد: بخش کشاورزی بزرگترین مصرف‌کننده آب در بسیاری از کشورها از جمله ایران بوده، بنابراین مدیریت مصرف آب در این بخش از اهمیت بالایی برخوردار است.
مهدنژاد گفت: استفاده از سیستم‌های آبیاری تحت فشار، انتخاب محصولات مقاوم به خشکی، کاشت محصولات کم آب بر کشاورزی سازگار با شرایط اقلیمی، برنامه‌ریزی دقیق آبیاری و استفاده از فناوری‌هایی مانند حسگرهای رطوبت خاک برای تعیین زمان و میزان آبیاری، بازیافت آب کشاورزی و استفاده از آب بازیافتی مانند پساب تصفیه شده شهری برای آبیاری محصولات غیر خوراکی، مدیریت بهینه خاک و افزایش نگهداری آب در خاک با استفاده از کودهای عالی و مالچ پاشی و کاهش تبخیر را می‌توان از جمله موارد راهکارهای مدیریت مصرف در بخش کشاورزی دانست.
به گزارش ایسنا، در این شرایط، بیمه محصولات کشاورزی به‌عنوان راهی برای جبران خسارت‌ها و کاهش ریسک‌های اقتصادی برای کشاورزان به شمار می‌رود که نباید از این امر مهم غافل شد پس آگاهی بخشی به کشاورزان در رابطه با مزایای بیمه محصولات کشاورزی امری ضروری خواهد بود.
بیمه محصولات کشاورزی به کشاورزان کمک می‌کند تا ریسک ناشی از حوادث طبیعی و غیرقابل پیش‌بینی را کاهش دهند و از خسارات مالی جلوگیری کنند.
با جبران خسارات وارده، بیمه محصولات کشاورزی، امنیت اقتصادی کشاورزان را تضمین می‌کند و به آنها اجازه می‌دهد تا به فعالیت‌های خود ادامه دهند و در توسعه اقتصادی کشور مشارکت کنند.
انتهای پیام
نظرات