دکتر امین مهدی‌زاده در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: همه ساله با افزایش دمای هوا، به دلایلی از جمله حضور شهروندان در طبیعت و افزایش مسافرت‌ها، افزایش ارتباط مستقیم افراد با حیوانات، افزایش مصرف لبنیات محلی از جله دوغ و پنیر و حتی بستنی، تغییر پوشش فصلی و استفاده از لباس‌های آستین کوتاه، شنا در محل‌های آلوده و رودخانه‌ها، استفاده بیشتر از آلایشات خوراکی دام خصوصاً جگر  امکان انتقال بیماری‌های مشترک انسان ودام افزایش پیدا می‌کند و باید نکاتی رعایت شود.

وی خاطرنشان کرد: تب مالت، سالک، لپتوزپیروز، تب خونریزی‌دهنده کریمه کنگو و بیماری‌های انگلی از جمله کیست هیداتیک مهم‌ترین بیماری‌های مشترک بین انسان و حیوان بوده که همه ساله گزارشاتی از آلودگی افراد در اکثر نقاط کشور به‌گوش می‌رسد.

رئیس شبکه دامپزشکی بروجرد اضافه کرد: تب مالت یکی از مهمترین و شایع‌ترین بیماری‌های عفونی مشترک بین انسان و دام بوده که در حیوانات به نام بروسلوز یا سقط جنین واگیر معروف است در صورت آلوده بودن دام، سقط جنین در اولین مرحله آبستنی اتفاق می‌افتد. از طرفی هنگام سقط، ترشحات رحمی بسیار آلوده باعث آلودگی محیط اطراف، مراتع یا مزارع می‌شوند. شیر دام مبتلا به تب مالت یا بروسلوز از آلودگی بالایی برخوردار بوده و می‌تواند به راحتی سایر دام‌ها و انسان‌هایی که در آن محیط فعالیت می‌کنند را بیمار کند.

مهدی‌زاده بیان کرد: باکتری عامل این بیماری با جوشاندن و عمل پاستوریزاسیون در دمای بالا از بین می‌رود. احتمال انتقال این بیماری در همه فصول سال وجود دارد اما در فصل بهار و تابستان  که فصل باروری و زایمان دام‌ها است بیشتر از حد معمول بروز پیدا می‌کند مهمترین راه‌های انتقال عفونت به انسان مصرف گوشت خام یا نیم‌پز حیوان آلوده، نوشیدن فرآورده‌های لبنی غیرپاستوریزه مثل پنیر یا بستنی، استنشاق باکتری بروسلا از طریق ذرات هوا در مکان های آلوده مثل دامداری‌ها و لمس بافت آلوده مانند جنین سقط شده یا مایعات بدن دام‌ها است.

وی ادامه داد: مهمترین راه‌های پیشگیری از بیماری؛ مصرف لبنیات پاستوریزه و خرید از مراکز مجاز و دارای پروانه بهداشتی، پختن کامل گوشت، اجتناب از خرید گوشت از مراکز غیر مجاز و آلوده، استفاده از دستکش جهت قطعه کردن گوشت،مراجعه فوری به پزشک در صورت بروز علائم بیماری و در دام مهمترین راهکار واکسیناسیون دام برعلیه بیماری و رعایت نکات بهداشتی مرتبط با بروسلوز توسط دامداران است.

رئیس شبکه دامپزشکی بروجرد تصریح کرد: تب شالیکاران (لپتوسپیروز) یکی از دیگر بیماری‌های قابل انتقال میان انسان و حیوان در کشور است این بیماری اغلب در شمال کشور مشاهده می‌شود ولی از آنجا که اخیرا طی چند سال اخیر برنج کاری در بین کشاورزان شهرستان رواج پیدا کرده لزوم دقت و رعایت موارد پیشگیری از این بیماری توسط افراد بیش از پیش احساس می‌شود. به طوری که افرادی که در آب‌های راکد کار می‌کنند و یا به شنا می‌پردازند، ممکن است به بیماری مبتلا شوند.

مهدی‌زاده یادآور شد: باکتری این بیماری از طریق زخم‌ها وارد بدن شده و باعث بروز بیماری می‌شود بنابراین لازم است شالیکاران با دستکش و چکمه‌های بلند به فعالیت بپردازند بیماری تب شالیزار فقط کشاورزان و شالیکاران را درگیر نمی‌کند بلکه برخی صیادان، معدنچیان و قصابانی که بدون رعایت مسائل بهداشتی با حیوانات در تماس هستند در معرض خطر این بیماری قرار دارند.

وی اظهار کرد: تب شالیزار به طور کلی از طریق تماس با آب، غذا و خاکی که با ادرار حیوانات وحشی و اهلی آلوده شده باشد، به افرادی که با این عناصر در تماس هستند، منتقل می‌شود و در حالت عادی و در صورت محافظت و مراقبت این بیماری منتقل نمی‌شود، اما اگر پوست زخمی و جراحت دیده یا اعضای مخاطی بدن مانند چشم، بینی و دهان در معرض و تماس با عناصر آلوده قرار گیرد، بیماری به فرد منتقل می‌شود.

رئیس شبکه دامپزشکی بروجرد خاطرنشان کرد: تب خونریزی دهنده کریمه کنگو یکی از بیماری‌های ویروسی مشترک بین انسان و دام است و عامل بیماری در خون، ترشحات بدن دام یا فرد مبتلا، لاشه دام مبتلا مرده و … وجود دارد و از طریق کنه به انسان یا دام سالم منتقل می‌شود علاوه بر کشورمان امروزه در اکثر کشورهای همسایه مثل عراق، پاکستان، افغانستان، ترکیه،کشورهای عربی و... بیماری شایع است.

مهدی‌زاده اضافه کرد: بیماری در دام فاقد علائم است و عفونت در انسان پس از گزش کنه آلوده یا له کردن آن روی پوست، تماس آن با پوست، از طریق لاشه حیوان، خون و ترشحات حیوان آلوده و یا تماس با خون و بافت‌های بیمار مبتلا رخ می‌دهد، خطر انتقال بیماری در فرآیند ذبح حیوان نیز وجود دارد و پس ازآلودگی یک نفر، ممکن است سایر افراد در تماس با بیمار به این بیماری آلوده شوند.

وی بیان کرد: گروهای پر خطر شامل دامداران، دامپزشکان و کارکنان دامپزشکی، قصابان و کارکنان کشتارگاه، پزشکان، پرستاران، بهیاران و کارکنان بیمارستان، رستوران‌ها وکبابی‌ها است و برای پیشگیری باید از له کردن کنه با دست یا روی بدن دام، از تماس بدن با ترشحات و خون دام، از کشتار دام در محل‌های غیر مجاز خودداری، تهیه گوشت مورد نیاز از محل‌های مطمئن و تحت نظارت دامپزشکی، نگهداری گوشت تازه به مدت ۲۴ ساعت در یخچال و سپس استفاده، روش‌های حفاظت شخصی در تماس با ترشحات و خون حیوان (پوشیدن دستکش، لباس بلند، چکمه، ماسک و عینک)، اجتناب از خوردن جگر خام ونیم پخته، نگهداری جگر، قلب، کلیه به مدت ۴۸ ساعت در یخچال و سپس استفاده از آن شود.

رئیس شبکه دامپزشکی بروجرد ادامه داد: بیماری سالک یا لیشمانیوز پوستی از مهمترین بیماری‌های پوستی مشترک یا قابل انتقال از حیوان به انسان است. در این بیماری زخم‌هایی بر روی نقاط مختلف بدن ایجاد می‌شود که علاوه بر نیاز به درمان طولانی مدت در بعضی موارد حدود یک سال از عوارض آن  به جا ماندن یک جوشگاه دایمی و فرو رفته پس از بهبودی است، که وجود این جوشگاه در ناحیه صورت به‌خصوص در دختر خانم‌ها به زیبایی فرد لطمه می‌زند.

مهدی‌زاده اظهار کرد: ناقل سالک، پشه‌ریزی بنام پشه خاکی است که  از طریق گزش و خونخواری انگل بیماری را انتقال می‌دهد جهشی پرواز می کند و پشه خاکی در تمام طول سال فعال بوده ولی بیشترین فعالیت آن  از اردیبهشت تا شهریورماه است پشه خاکی در روز در پناهگاه‌های تاریک، گرم و نسبتا مرطوب مانند زیرزمین منازل و شکاف‌های عمقی دیوارها، داخل درزهای سقفی چوبی، پشت کمدها، قاب عکس‌ها و سایر اشیا ثابت در خانه و بیرون از منزل، اصطبل‌ها، اطراف توده‌های زباله، کودهای حیوانی و سایر انباشت‌های پس مانده‌های منازل، اماکن متروکه، لانه جوندگان و غار ها استراحت می کنند. پشه خاکی معمولا قسمت هایی از بدن که بدون  پوشش هستند را مورد گزش قرار می‌دهد و در نتیجه بیشترین زخم‌هایی که ایجاد می‌شود در نقاط باز بدن است.

وی با بیان اینکه منبع بیماری بعضی جوندگان وحشی و انواع سگ‌سانان هستند که موش صحرایی و  سگ از مهم‌ترین منابع سالک به شمار می‌روند، افزود: بعد از دوره نهفتگی، زخم ابتدا به صورت  یک برجستگی کوچک و قرمز رنگی در محل گزش پشه ظاهر می‌شود که معمولا بدون درد بوده و در اثر فشار محو نمی‌شود و ممکن است کمی خارش داشته باشد.

رئیس شبکه دامپزشکی بروجرد خاطرنشان کرد: پس از گذشت چند هفته تا چند ماه ضایعه به تدریج بزرگ‌تر شده و به‌صورت یک زخم در می‌آید و در پاره‌ای مواقع ممکن است زخم‌ها دچار عفونت ثانویه میکروبی و قارچی شده و موجب وخامت بیماری شود که علت آن می‌تواند دیر مراجعه کردن بیمار جهت درمان  و یا درمان‌های خود سرانه باشد.

مهدی‌زاده اضافه کرد: راه‌های پیشگیری از بیماری سالک؛ عوامل محیطی، جمع آوری و دفن بهداشتی مستمر زباله از محیط زندگی، جمع آوری و دفن فضولات و کودهای حیوانی از محل زندگی انسان و دام، بهسازی و ترمیم شکاف‌ها و درزهای دیوارها در مناطق مسکونی انسان و دام، تخریب و تسطیح اماکن مخروبه، جلو گیری از انباشتن نخاله‌های ساختمانی در هنگام ساختمان سازی و جمع‌آوری سریع آن‌ها، بهسازی کوچه‌ها و خیابان‌های خاکی است.

وی بیان کرد: باید از وسایل خنک کننده مانند کولر و پنکه و لباس‌های پوشیده در هنگام شب استفاده، نصب توری فلزی با منافذ ریز به درب و پنجره‌ها، استفاده از پمادهای دور کننده حشرات به هنگام کار و خواب، دوری از محل زندگی پشه خاکی و مناطق آلوده  به سالک به ویژه هنگام غروب آفتاب به بعد و از پشه بند با سوراخ‌های ریز یا استفاده از پشه بند آغشته به سم همزمان با غروب آفتاب استفاده شود.

رئیس شبکه دامپزشکی بروجرد ادامه داد: کیست هیداتیک بیماری انگلی و مشترک بین انسان و دام است که توسط نوزاد یک انگل در انسان و دام ایجاد می‌شود. کرم بالغ در روده سگ و نوزاد این کرم در بدن انسان و حیوان اهلی ( نشخوار کنندگان ) زندگی می‌کند.

مهدی‌زاده اظهار کرد: دفع تخم‌های کرم بالغ باعث آلودگی خاک و آب می‌شود و حیوانات اهلی مانند گوسفند، بز، گاو و شتر (میزبان واسط) هنگام چریدن تخم‌ها را خورده و انسان به طور تصادفی از طریق خوردن غذا یا آب آلوده به تخم‌ها و یا از طریق تماس مستقیم با سگ‌های آلوده با مرحله حد واسط انگل آلوده می‌شود. انگل بلع شده از روده نفوذ می‌کند و از طریق سیستم خونی به کبد و ریه‌ها و به طور کمتر شایع به بافت‌های دیگر منتقل می‌شود.

وی خاطرنشان کرد: در نواحی با شیوع بالا اغلب کودکان مبتلا می‌شوند اما کیست‌های کبدی به چندین سال زمان نیاز دارد تا به قدری بزرگ شوند که قابل کشف یا علامت‌دار شوند. امکان ابتلاء همه ارگان‌ها در این بیماری وجود دارد ولی شایع‌ترین محل ابتلا کبد (۶۰ تا ۷۰ درصد) و سپس ریه و مغز است.

رئیس شبکه دامپزشکی بروجرد با اشاره به راه‌های پیشگیری از این بیماری، افزود: شستشو و ضد عفونی کردن سبزیجات و محصور کردن مزارع کشت سبزیجات، معدوم کردن اندام‌های آلوده به کیست حیوانات کشتاری، خورادن داروی ضد انگل به صورت منظم به سگ‌ها و درمان سگ‌های آلوده، جلوگیری از تغذیه سگ با احشای حیوانات به خصوص حیوان آلوده، کاهش تماس انسان با سگ، آموزش بهداشت در خصوص چگونگی روش انتقال و خطر تماس با سگ‌ها، بهترین راه مبـارزه و ریشه کن کردن کیست هیداتیک است.

مهدی‌زاده اضافه کرد: از مجموعه اقدامات انجام شده توسط اداره دامپزشکی شهرستان بروجرد در راستای پیشگیری و کنترل بیماری‌های مشترک بین انسان و دام می‌توان به الزام به رعایت پروسه پیش سرد لاشه‌های کشتاری دام در کشتارگاه(پروسه پیش سردیعنی نگهداری ۲۴ ساعته لاشه های کشتاری تازه در سالن سردخانه کشتارگاه بجهت از بین بردن اکثر عوامل بیماریزای لاشه)، طراحی لیبل حاوی اطلاعات کامل دام‌های کشتاری، راه‌اندازی ناوگان جابجایی کاملا بهداشتی حمل گوشت از کشتارگاه به قصابی‌های داخل شهر، برخورد قانونی با متخلفین کشتار غیر مجاز در سطح شهرستان، برگزاری کلاس‌های آموزشی ترویجی آشنایی با بیماری‌های مشترک در سطح روستاها و مدارس شهرستان، واکسیناسیون دام‌های سبک و سنگین روستاهاهای تحت پوشش بر علیه بیماری‌های دامی، واکسیناسیون رایگان سگ‌ها بر علیه بیماری هاری، حمایت از مرکز نگهداری حیوانات بلاصاحب شهرستان و ارائه خدمات دامپزشکی به این مرکز، برگزاری اردوهای جهادی ویژه خدمت رسانی به مناطق محروم شهرستان، برگزاری دائمی گشت‌های بازرسی بهداشتی از کلیه قصابی‌ها، مرغ و ماهی فروشی‌ها، رستوران‌ها و برخورد قانونی با متخلفین این واحدها و پلمپ مراکز تهدید کننده بهداشت عمومی شهروندان و ... اشاره کرد.

وی بیان کرد: همشهریان هرگونه سوالات یا شکایات این حوزه را با شماره ۰۶۶۴۲۵۳۰۵۰۵ اداره دامپزشکی شهرستان بروجرد درمیان بگذارند.

انتهای پیام