به گزارش ایسنا، برای نمونه، زمینلرزهای به بزرگی ۶.۸ که مراکش را لرزاند، بهدلیل وقوع در عمق کم که فقط حدود ۱۲ تا ۱۸ کیلومتر بود، به مرگ نزدیک به ۳۰۰۰ نفر منجر شد.
این درحالیست که بزرگترین زمینلرزه ثبتشده در تاریخ، زلزلهای به بزرگی ۹.۵ بود که در سال ۱۹۶۰ شهر «والدیویا» در شیلی را لرزاند و بر اساس منابع گوناگون، بین ۱۰۰۰ تا ۶۰۰۰ کشته برجای گذاشت.
مرکز این زلزله در یک منطقه فرورانش قرار داشت که صفحه تکتونیکی قارهای اقیانوس آرام زیر صفحه آمریکای جنوبی فرو میرود.
همچنین دومین زمینلرزه بزرگ با بزرگی ۹.۲، در سال ۱۹۶۴ آلاسکا را لرزاند و آن زلزله نیز در منطقه فرورانش رخ داد که در آن صفحه اقیانوس آرام به زیر صفحه آمریکای شمالی فرو میرود.
در حالی که زمینلرزه آلاسکا از نظر مقیاس با زلزله شیلی قابل مقایسه بود اما کمتر از ۱۵۰ کشته برجای گذاشت و مرگ فقط ۱۵ نفر مستقیم بر اثر زلزله بود و بیش از ۱۲۰ نفر بهدلیل سونامی ناشی از زلزله جان باختند.
زمینلرزه بزرگ «توهوکو» نیز که در سال ۲۰۱۱ ژاپن را لرزاند به بزرگی ۹.۱ بود اما امواج سونامی عظیمی ایجاد کرد که ارتفاعش در برخی مناطق به بیش از ۴۰ متر میرسید و به همین سبب، به مرگ بیش از ۱۵ هزار نفر و آوارگی بیش از ۱۳۰ هزار نفر منجر شد.
زمینلرزه هولناک معروف سال ۲۰۰۴ در اقیانوس هند نیز با بزرگی ۹.۳، مهیبترین زلزله قرن حاضر از نظر بزرگی محسوب میشود که آن هم، سونامی ویرانگری در پی داشت.
در این بین زمینلرزه عظیمی که به بزرگی ۸.۸ روز سهشنبه گذشته «شبهجزیره کامچاتکا» در منتهیالیه شرق روسیه را لرزاند، ششمین زمینلرزه بزرگ ثبتشده در تاریخ و بزرگترین زمینلرزه از زمان زلزله سال ۲۰۱۱ ژاپن محسوب میشود.
سازمان زمینشناسی آمریکا اعلام کرد که این زمینلرزه کمعمق بود و مرکز آن در عمق حدود ۱۹ کیلومتری (۱۲ مایلی) و در ۱۱۹ کیلومتری (۷۴ مایلی) جنوبشرقی شهر دورافتاده پتروپاولوفسک-کامچاتسکی روسیه با جمعیت حدود ۱۶۵ هزار نفر قرار داشت.
با وجود اینکه منطقهای وسیع تحت تاثیر این زلزله به بزرگی ۸.۸ قرار گرفته است اما بنا بر دادههایی که سازمان زمینشناسی آمریکا منتشر کرده است، شمار افرادی که در این منطقه و اطراف زندگی میکنند، محدود است.
در پی این زمینلرزه بزرگ، چند نفر در این منطقه دورافتاده روسیه زخمی شدند و ژاپن اخطار سونامی صادر کرده است و در مورد امواج تا ارتفاع ۳ متر (۱۰ فوت) به سواحل شرقیاش هشدار داد.
بنا بر اعلام وزارت شرایط اضطراری روسیه، هیچ آسیب جدی یا تلفات جانی گزارش نشده است.
پیشلرزههای هشداردهنده در زمینلرزههای کلانرانشی
برخی زمینلرزههای عظیم با «پیشلرزههای» کوچکتر همراه بودهاند. با این حال، این لرزههای کوچکتر تا زمانی که زلزلهای بزرگتر همان منطقه را نلرزاند، بهعنوان پیشلرزه شناسایی نمیشوند. در مورد زلزله روسیه، دانشمندان چندین پیشلرزه شناسایی کردهاند که در ماه گذشته این منطقه را لرزاندند.
بنا بر اعلام سازمان زمینشناسی آمریکا (USGS)، زمینلرزهای به بزرگی ۷.۴ که در ۲۰ ژوییه در این منطقه ثبت شد را اکنون میتوان بهعنوان پیشلرزه زلزله صبح امروز تلقی کرد.
«دیماس سالومو سیانپار»، لرزهشناس از اندونزی در این باره گفته است: جالب اینجاست که زمینلرزه به بزرگی ۸.۸ صبح امروز با مجموعهای از پیشلرزههای بسیار شدید همراه بود، از جمله زمینلرزهای با بزرگی گشتاوری ۷.۴ و سه زمینلرزه با بزرگی گشتاوری ۶.۶ (در ۲۰ ژوییه ۲۰۲۵) و همچنین مجموعهای از زمینلرزههای کوچکتر پیش از وقوع زلزله اصلی.
وی افزود: پدیده پیشلرزه در دیگر زمینلرزههای کلانرانشی نیز مشاهده شده است.
اندازهگیری بزرگی زلزلهها بر اساس مقیاسی لگاریتمی
به گزارش ایندیپندنت، زمینلرزهها زمانی رخ میدهند که صفحات تکتونیکی سنگی زمین، که روی ماگما شناورند، به یکدیگر ساییده میشوند و مقادیر عظیمی انرژی آزاد میکنند.
در حالی که استفاده از مقیاس ریشتر برای زلزلههای ناحیهای تا حدود بزرگی ۵ مرسوم و غالبا مفید بوده است، برای لرزههای بزرگتر از مقیاس بزرگی گشتاوری استفاده میشود، زیرا این مقیاس عوامل بیشتری مانند اندازه شکست گسل را در نظر میگیرد.
بزرگی زلزلهها بر اساس مقیاسی لگاریتمی اندازهگیری میشود، به این معنا که زلزلهای با بزرگی نزدیک به ۹، هزار برابر قدرتمندتر از زلزلهای با بزرگی ۶ است.
انتهای پیام
نظرات