جواد فروغی- مبلغ بین‌المللی و پژوهشگر قرآنی- در گفت‌وگو با ایسنا، بر این باور است که صرف تلاوت یا بیان یک آیه هرچند ارزشمند، به‌تنهایی نمی‌تواند در جنگ فکری و فرهنگی امروز تأثیر ماندگار داشته باشد؛ بلکه هنر و ابزارهای روز باید به خدمت قرآن بیایند تا پیام آن در قلب‌ها و ذهن‌ها ریشه کند.

ضرورت تبیین مفاهیم کمتر شناخته‌شده قرآن

فروغی با اشاره به اینکه برخی از آیات قرآن، به‌ویژه آیاتی با مضامین مقاومت و برائت، کمتر در میان عموم شناخته شده‌اند، گفت: برای تأثیرگذاری این آیات باید مفاهیم‌شان به زبان ساده و قابل فهم برای مردم بیان شود. حتی برای عرب‌زبان‌ها نیز گاهی برخی لغات قرآن نیاز به توضیح و تفسیر دارد، چه برسد به غیرعرب‌ها. این قصور به مردم برنمی‌گردد، بلکه مسئولیت ماست که خود را مبلغ قرآن می‌دانیم. اگر مفاهیم را شفاف بیان نکنیم و زبان امروز را به خدمت قرآن نگیریم، خودمان کوتاهی کرده‌ایم.

وی تاکید کرد:  که در شرایط فعلی، جنگ اصلی، «جنگ رسانه و افکار» است و دشمن با بهره‌گیری از ابزارهای نوین و شبکه‌های اجتماعی همچون اینستاگرام، ذهن‌ها را هدف گرفته است. قرآن به خودی خود اثرگذار است، اما صرف تلاوت یا حتی تفسیر آیات در جمع‌های محدود، کافی نیست. باید با کارهای هنری فکر شده، علمی و خلاقانه وارد عمل شویم. همان‌طور که تولید یک سریال قرآنی ماندگار مثل یوسف پیامبر(ص) توانسته سال‌ها مخاطب را پای تلویزیون بنشاند، باید با زیبایی و جذابیت مشابه، پیام آیات را به نسل امروز منتقل کنیم.

این مبلغ بین‌المللی و پژوهشگر قرآنی با اشاره به ضرورت ورود هنرمندان و متخصصان به این عرصه ادامه داد: ما در انتقال پیام آیات به جوانان و نوجوانان امروز، عقب هستیم. نسل جدید با فضای مدرن و تولیدات هنری قوی ارتباط برقرار می‌کند. اگر می‌خواهیم آیات قرآن در دل و جان این نسل بنشیند، باید آن را در قالب فیلم، نمایش، آثار تصویری و فعالیت‌های جذاب فرهنگی ارائه کنیم. همه باید دست به دست هم بدهند تا این کار نهادینه شود.

گسترش تدبر قرآنی با ابتکارهای فرهنگی

وی گفت: دو سالی است که پویش ملی «زندگی با آیه‌ها» با هدف پیوند عمیق‌تر زندگی روزمره مردم با مفاهیم قرآن راه‌اندازی شده است؛ پویشی که مردم را به خواندن، فهمیدن، حفظ کردن و زندگی کردن با آیات الهی دعوت می‌کند. این برنامه فرهنگی تلاش دارد با تبیین آیات منتخب، به‌ویژه در مناسبت‌هایی مانند ماه رمضان، عید غدیر، محرم و اربعین، انس مردم با قرآن را تقویت کند. امسال، «زندگی با آیه‌ها» در پیاده‌روی اربعین با تمرکز بر آیات مقاومت و برائت برگزار می‌شود. پنج آیه محوری این پویش شامل آیه ۱۲۰ سوره بقره، آیات ۱۳۹ و ۱۴۰ سوره آل‌عمران، آیه ۶۹ سوره عنکبوت، آیات ۲۴۹ تا ۲۵۱ سوره بقره و آیه ۱۶ سوره جن است. ماه مبارک رمضان امسال، در پویش زندگی با آیه‌ها،  هنر هفتم با مفاهیم وحیانی درهم آمیخته شد تا آیات قرآن را از دل قاب‌های آشنا و نوستالژیک سینما به زندگی مردم نزدیک‌تر کند. استفاده از صحنه‌های ماندگار سینمایی در کنار آیات الهی، هم فهم پیام‌های قرآنی را ساده‌تر می‌ساخت و هم فرصتی برای تأمل در مفاهیم معنوی در دل زندگی روزمره فراهم می‌آورد.

فروغی تاکید کرد: در اربعین امسال نیز علاوه بر اجرای برنامه‌های هنری و فرهنگی، موکب‌های قرآنی نیز برپا شده‌اند که برخی از آن‌ها به برگزاری محافل قرآنی و تحلیل آیات اختصاص دارند. در این موکب‌ها، گروه‌های قرآنی و فرهنگی، ضمن تلاوت و شرح آیات، مخاطبان را با پیام‌های اجتماعی و معنوی قرآن پیوند می‌دهند. پویش زندگی با ایه‌ها با چنین رویکردی نقش مهمی در آشنا کردن مردم با معارف قرآن دارند. این اقدامات ارزشمندند، اما برای تأثیرگذاری بیشتر باید گستردگی و اطلاع‌رسانی وسیع‌تری داشته باشند تا افراد بیشتری از آن بهره ببرند.

ضرورت بهره‌گیری از علم و هنر برای قرآنی کردن مناسک دینی

فروغی با تأکید بر اینکه «قرآنی کردن» مناسک دینی نیازمند یک کار تیمی دقیق و چند بعدی است، گفت: این کارها مثل یک عمل جراحی پیچیده است که به حضور چندین متخصص نیاز دارد؛ همان‌طور که برای یک بیمار ممکن است جراح چشم، جراح ارتوپد و متخصص بیهوشی هم‌زمان همکاری کنند، در عرصه تبلیغ دینی هم باید مبلغان، هنرمندان و پژوهشگران کنار هم قرار بگیرند. این یک کار تک‌نفره نیست.

وی توضیح داد: که مبلغ دینی باید به «سلاح علم روز و هنر روز» مسلح باشد و زیبایی‌های کار فرهنگی را بشناسد. اگر تنها به بیان مطالب بسنده کنیم و از ظرفیت‌های هنری و علمی روز استفاده نکنیم، ممکن است تأثیر کارمان سطحی باشد؛ مثل کسی که فقط پایش را کمی در آب فرو می‌برد اما به عمق نمی‌رود. تبلیغ دینی مؤثر، تبلیغی است که به عمق جان مخاطب برسد.

شناخت نسل امروز؛ کلید موفقیت در تبلیغ دینی

فروغی معتقد است که نخستین شرط موفقیت، شناخت دقیق نسل امروز است. باید بدانیم جوان امروز چه امکاناتی در دست دارد و چه چالش‌هایی پیش روی اوست. قرآن گاهی داستان‌هایی را بدون ذکر نام اشخاص بیان می‌کند تا به همه زمان‌ها و مکان‌ها تعمیم پیدا کند؛ مثل ماجرای زلیخا که نشان می‌دهد همه ما ممکن است در معرض خطر وسوسه باشیم. این پیام‌ها برای نسل امروز هم کاربرد دارد، اما باید با زبان و ابزار روز منتقل شود.  امروز جوانان در معرض حجم بالایی از محتوای نامناسب در شبکه‌های مجازی و رسانه‌های بیگانه قرار دارند؛ این مثل میوه‌ای است که به‌زور و با مواد شیمیایی رسیده می‌شود، نه به‌طور طبیعی روی شاخه. نوجوان امروز گاهی با مطالبی مواجه می‌شود که اصلاً مناسب سنش نیست. کار فرهنگی و قرآنی امروز باید این واقعیت را درک کند و با برنامه‌ریزی اصولی به میدان بیاید.

این مبلغ بین‌المللی و پژوهشگر قرآنی تاکید کرد: که تبلیغ دینی مؤثر در شرایط امروز نیازمند هم‌افزایی میان گروه‌های مختلف است. یک مبلغ باید دانش و مهارت‌های لازم را داشته باشد، اما برای اثرگذاری واقعی باید کنار او هنرمندان، متخصصان رسانه و پژوهشگران هم حضور داشته باشند. این یک جنگ رسانه‌ای و فکری تمام‌عیار است و با چند آیه یا چند سخنرانی پراکنده نمی‌توان پیروز شد. باید کارهای عمقی، هنری و علمی را در کنار هم پیش برد.

انتهای پیام