به گزارش ایسنا، دکتر مسعود مجرب، مدیرعامل یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان در یکصد و بیست و هفتمین نشست از سلسله‌ نشست‌های تخصصی پژوهشکده سوانح طبیعی و کرسی یونسکو در مدیریت سوانح طبیعی با موضوع «راهکارهای مقابله با فرونشست زمین در مناطق شهری»، با بیان اینکه ما دلایل بروز فرونشست زمین و راهکارهای مقابله با آن را می‌دانیم، ولی چرا هیچ اقدامی برای کنترل آن نشده است، اظهار کرد: در زمینه حل مساله فرونشست به صورت ریشه‌ای هیچ اقدامی صورت نگرفته است و اکنون طبیعت از ما در حال انتقام گیری است.

وی با بیان اینکه کشور در زمینه مساله آب و فرونشست زمین در مسیر درستی قرار ندارد، اظهار کرد: کشاورزان علاقه‌مند به مصرف آب بیشتر برای رسیدن به خودکفایی هستند، در حالی که با مفهوم استراتژی آب آشنا نیستند و از سوی دیگر مدیریت منابع آب در کشور بر اساس شانس است؛ اگر بارش خوب داشته باشیم، منابع آب مدیریت می‌شود.

مجرب با اشاره به نحوه مصرف آب در کشور در سالیان گذشته، خاطر نشان کرد: در دوره‌ای اقدام به حفر چاه کردند و بعد از آن راه توسعه در سدسازی دیده شد و با مشاهده چالش‌های سدسازی، موضوع انتقال آب مطرح شد و این در حالی است که انتقال آب بدون برنامه‌ریزی، تنش اجتماعی را در پی خواهد داشت.

مدیر عامل این شرکت دانش‌بنیان با بیان اینکه در سال‌های اخیر موضوع آب‌های ژرف مطرح شد، ادامه داد: در این طرح قرار است آب از عمق ۳ هزار متری به سطح آورده شود؛ همان پروژه‌ای که در استان سیستان و بلوچستان اجرایی شد.

وی با تاکید بر اینکه ما در موضوع آب نیازمند نهاد پاسخگو هستیم، اظهار کرد: مساله آب یک مساله اجتماعی است که باید حل شود و باید توجه کنیم که هرچه آب وارد تهران کنیم، جمعیت افزایش می‌یابد و تا زمانی که قانون به درستی اجرا نشود، مسایل فرهنگی ترویج نیابد و مشوق‌ها برای کاهش مصرف فعال نشود در زمینه مدیریت منابع آب ناموفق خواهیم بود.

مجرب، به تجربه جهانی در زمینه مقابله به فرونشست اشاره کرد و گفت: کشور ژاپن در سال‌های ۱۹۶۰ تا ۱۹۷۰ به دلیل برداشت بی‌رویه از آب‌های زیر سطحی، درگیر بحران فرونشست زمین شد و اولین اقدام آنها ممنوعیت و محدودیت برداشت آب‌های زیر زمینی بود و بعد از آن اقدام به گسترش شبکه آبرسانی سطحی، پایش مستمر سطح زمین با استفاده از سامانه‌های جی پی اس و InSAR و تصویب قوانین خاص برای حفاظت از منابع آب کردند.

این فعال حوزه آب ادامه داد: تجربه دیگر در کشور امریکا است که پس از وقوع بحران فرونشست علاوه بر پایش زمین با استفاده از داده‌های ماهواره‌ای و جی پی اس، برنامه‌های مدیریت مشارکتی منابع آب‌های سطحی را اجرایی کردند، ضمن آنکه کشاورزان را تشویق به توسعه و تغییر الگوی کشت و استفاده از فناوری‌های نوین آبیاری کردند.

وی با اشاره به انجام مطالعات فرونشست زمین در اصفهان، خاطر نشان کرد: ما در این پروژه اقدام به تشکیل بانک اطلاعاتی از فرونشست اصفهان کردیم و  شهرداری بر اساس داده‌های آن می‌تواند اطلاعات هر منطقه را به صورت برخط مشاهده کند.

مجرب اضافه کرد: بر اساس مطالعات ما از سال ۲۰۱۶ بیشترین نرخ فرونشست در اصفهان ۷ سانتی‌متر بوده و حداکثر نرخ فرونشست در اصفهان ۱۰ سانتی‌متر است.

وی بازدید از ۶۴ مدرسه در معرض پدیده فرونشست زمین را از دیگر بخش‌های این مطالعات نام برد و افزود: ما در این بررسی‌ها مشاهده کردیم که ساختمانی از پی تا سقف به دلیل فرونشست زمین ترک برداشته بود.

مجرب، ظرفیت نهادی و اجرایی ناکافی را از چالش‌های حکمرانی آب زیر زمینی در کشور عنوان و اضافه کرد: در اغلب کشورها قوانین لازم در این زمینه وجود دارد، اما دستگاه‌های متولی، پرسنل و بودجه و اختیار کافی برای اجرای مقررات برداشت و حفاظت را ندارند. پیچیدگی مقیاس‌ها و هماهنگی‌ ضعیف، مالکیت خصوصی چاه‌ها و ماهیت کالای مشترک، فقدان داده و پایش منسجم از دیگر چالش‌های حکمرانی آب‌های زیر زمینی در کشور به شمار می‌رود.

انتهای پیام