به گزارش ایسنا، بدترین خشکسالی دهه‌های اخیر، بخش بزرگی از شرق مدیترانه و خاورمیانه را فرا گرفته، رودخانه‌ها و دریاچه‌ها را خشک کرده، محصولات کشاورزی را از بین برده و به قطع چند روزه آب لوله‌کشی در شهرهای بزرگ منجرشده است.

این وضعیت به ویژه در سوریه وخیم است که شاهد کاهش بارندگی در چند دهه‌ گذشته بوده و دولت نوپای آن پس از جنگ داخلی ۱۴ ساله که میلیون‌ها نفر را فقیر و وابسته به کمک‌های خارجی کرده است، در تلاش است تا کشور را دوباره متحد کند.

کاهش تولید کشاورزی

جلال الحمود، مسئول امنیت غذایی ملی سازمان خواربار و کشاورزی سازمان ملل متحد (فائو) در سوریه گفت: از آنجا که خشکسالی پس از یک جنگ طولانی مدت رخ داد، کشاورزانی که از قبل از نظر مالی تحت فشار بودند، توانایی کمی برای مقابله با اثرات آن داشتند.

به گفته سعید ابراهیم، ‌مدیر برنامه‌ریزی و اقتصاد کشاورزی در وزارت کشاورزی سوریه، پیش از آغاز جنگ داخلی در سال ۲۰۱۱، کشاورزان سوری به طور متوسط ‌سالانه ۳.۵ تا ۴.۵ میلیون تن گندم تولید می‌کردند که برای تامین نیازهای داخلی کشور کافی بود. این میزان تولید سالانه در طول جنگ به ۲.۲ تا ۲.۶ میلیون تن کاهش یافت و در سال‌های اخیر، دولت مجبور شده است ۶۰ تا ۷۰ درصد از گندم خود را برای تغذیه حدود ۲۳ میلیون نفر وارد کند.

 پیش‌بینی می‌شود برداشت امسال تنها یک میلیون تن باشد که این امر سوریه را مجبور می‌کند منابع محدود خود را حتی بیشتر صرف واردات کند.

مضر دیوب، سخنگوی وزارت تجارت داخلی و حمایت از مصرف‌کننده سوریه گفت: محصول گندم امسال تنها برای دو یا سه ماه کافی خواهد بود و دولت در حال حاضر به امضای قراردادهایی برای واردات گندم از خارج از کشور و کمک‌های مالی، از جمله از همسایه خود عراق، متکی است.

اما در کشوری که برنامه جهانی غذا تخمین می‌زند نیمی از جمعیت آن از نظر غذایی ناامن هستند، ابراهیم هشدار داد که وابستگی کامل به واردات و کمک، امنیت غذایی را تهدید می‌کند و ناپایدار است.

بحران‌های مرتبط

 خشکسالی تنها مسئله اصلی پیش روی سوریه نیست. از زمان سقوط حکومت اسد، این کشور درگیر خشونت‌های فرقه‌ای بوده و تردیدهای فزاینده‌ای در مورد توانایی مقامات جدید برای حفظ انسجام آن وجود دارد. بدون شغل یا ثبات، بعید است میلیون‌ها پناهنده‌ای که در طول جنگ فرار کرده‌اند، به خانه بازگردند.

مشکلات آبی لبنان، خشکسالی در سوریه را که تا حدودی به رودخانه‌های جاری از همسایه غربی خود وابسته بوده، تشدید کرده است. بزرگترین این رودخانه‌ها، رودخانه «اورونتس» است که با نام «آسی» نیز شناخته می‌شود. در استان ادلب سوریه، این رودخانه منبع مهمی برای آبیاری است و ماهیگیران از آن امرار معاش می‌کنند. امسال، ماهی‌های مرده بستر خشک رودخانه را پر کرده‌اند و برای اولین بار، هیچ آبی وجود ندارد و بسیاری از کشاورزان توانایی مالی حفر چاه برای آبیاری را ندارند و خشکسالی نه تنها محصولات سبزیجات تابستانی، بلکه درختان چند دهه‌ای باغ‌ها را نیز نابود کرده است.

شوک‌های اقلیمی و هوای خشک‌تر

اکثر کارشناسان موافقند که سوریه و کل منطقه به سمت شوک‌های اقلیمی بدتری پیش می‌روند که در برابر آنها آماده نیستند.

 متی کومو، استاد دانشگاه آلتو در فنلاند که متخصص در مسائل جهانی غذا و آب است، گفت: تغییرات اقلیمی برخی مناطق را مرطوب‌تر و برخی دیگر را خشک‌تر می‌کند و خاورمیانه و مدیترانه از جمله مناطقی هستند که در حال خشک شدن هستند. سوریه، به طور خاص، در ۴۰ سال گذشته، با روند کاهش بارندگی روبرو شده و همزمان، آب را با سرعتی ناپایدار مصرف کرده است.

بر اساس گزارش یورونیوز، کومو گفت: آب کافی از طریق بارندگی یا ذوب برف در کوهستان برای تغذیه آب‌های زیرزمینی وجود ندارد. وی افزود: به دلیل افزایش نیازهای آبیاری، سطح آب‌های زیرزمینی پایین‌تر و پایین‌تر می‌رود و در نتیجه، دسترسی به آن کمتر شده و به انرژی بیشتری برای پمپ آب نیاز است. در مقطعی، ممکن است آب‌های زیرزمینی تمام شوند.

حتی با وجود امکانات محدود، سوریه می‌تواند اقداماتی را برای کاهش اثرات، مانند افزایش برداشت آب باران، روی آوردن به محصولات مقاوم‌تر در برابر خشکسالی و تلاش برای ایجاد سیستم‌های آبیاری موثرتر، حتی سیستم‌های ساده، انجام دهد.

اما کومو گفت: در بلندمدت، اگر وضعیت از نظر تاثیرات تغییرات اقلیمی همانطور که در حال حاضر پیش‌بینی می‌شود ادامه یابد، اینکه چه وسعتی از زمین‌های کشاورزی در دهه‌های آینده قابل کشت خواهند بود، یک سوال بی‌پاسخ خواهد بود.

انتهای پیام