آیت‌الله لطف‌الله دژکام امروز شنبه ۲۲ شهریور در همایش یاوران وقف فارس با اشاره به پیشینه مهرورزی در تاریخ این شهر گفت: در تاریخ گذشته شیراز هرچه می‌خوانیم محبت و مهرورزی است. نبی ما نبی رحمت برای همه جهانیان است و هرچه خوبی در عالم بروز کرده از برکت آن حضرت است.
امام جمعه شیراز با بیان اینکه غزوات پیامبر اکرم(ص) نیز با هدف رفع موانع مهرورزی انجام شده است، اظهار کرد: اگر جنگی در اسلام رخ داده، برای برداشتن موانع محبت بوده است؛ همانند کار جراح که برای سلامت بدن ناگزیر به عمل می‌شود. بنابراین تاریخ اسلام چیزی برخلاف رحمت و محبت پیامبر نشان نمی‌دهد.
وی ادامه داد: امروز هم رهبری معظم انقلاب با وجود توان و اقتدار نظام، تأکید دارند که ما جنگ‌طلب نیستیم، اما اگر کسی با ما برخورد کند پاسخ قاطع می‌دهیم؛ این همان نشانه مهرورزی در اسلام است.
فارس، دارنده یک‌ششم موقوفات کشور
آیت‌الله دژکام با اشاره به رشد چشمگیر وقف پس از انقلاب اسلامی گفت: طبق اعلام رئیس سازمان اوقاف کشور، تعداد وقف‌ها بعد از انقلاب دو برابر شده است که نشان‌دهنده علاقه‌مندی مردم به کار خیر و اعتماد آنان به اوقاف است. فارس نیز با دارا بودن یک‌ششم موقوفات کشور و هشت‌هزار مکان مذهبی، ظرفیت بزرگی در این حوزه دارد.
وی با تأکید بر لزوم تقسیم کار در حوزه موقوفات افزود: اگر بخواهیم همه موقوفات را به صورت متصرفی در اختیار اوقاف قرار دهیم، خلاف قاعده آفرینش الهی عمل کرده‌ایم، چرا که ظرفیت مدیریت این حجم وجود ندارد. اصل بر این است که اگر موقوفه وقفنامه دارد، متولی باید آن را اداره کند.
وقف متصرفی تنها در صورت ضرورت
نماینده ولی فقیه در فارس تصریح کرد: کارشناسان و مشاوران قضایی باید مراقب باشند؛ هرگونه مدیریت خارج از چارچوب وقفنامه خلاف شرع و حرام است. وقف متصرفی تنها برای زمانی است که هیچ چاره‌ای جز مدیریت اوقاف وجود ندارد و نباید عده‌ای وقف را به سمت مصرفی و متصرفی سوق دهند.
آیت‌الله دژکام ادامه داد: بی‌تردید اگر متولی وقف خود بگوید می‌خواهم کار خیر جد خود را ادامه دهم، دلسوزتر از فردی است که از بیرون وارد می‌شود.
منافع وقف باید در فارس هزینه شود
وی با اشاره به لزوم هزینه‌کرد درآمد موقوفات در محل، بیان کرد: اگر یک‌ششم موقوفات کشور در فارس است، حتی سهمی که قانوناً به اوقاف تعلق دارد نیز نباید در مرکز هزینه شود، بلکه باید در فارس خرج شود. این اقدام مردم را بیش از پیش به سمت وقف سوق خواهد داد.
نماینده مردم فارس در مجلس خبرگان رهبری با تقدیر از ایجاد مجموعه‌های وقفی جدید متناسب با نیازهای روز گفت: روحانیت باید از خدمات اوقاف حمایت کند و به‌عنوان ناظر بیرونی نکات لازم را یادآور شود. اگر منافع وقف در فارس است، نخستین جایی که باید آثار آن دیده شود نیز همین استان است.
وی بیان کرد: در اطراف حرم سیدعلاءالدین حسین(ع) و شاهچراغ(ع) به دلیل محرومیت‌ها نگرانی‌هایی وجود دارد که باید با همت عالی و استفاده از درآمد موقوفات برای رفع آن تلاش کنیم.
وقف نهادی حقوقی و فقهی با ظرفیت‌های بی‌نظیر برای حل مشکلات جامعه است
استاندار فارس نیز در این مراسم با بیان اینکه وقف از ادیان پیشین تا اسلام جایگاه ویژه‌ای داشته است، تأکید کرد: وقف به‌عنوان یک نهاد فقهی و حقوقی در طول تاریخ تکامل یافته و امروز می‌تواند در حوزه‌های مختلف فرهنگی، اجتماعی، پژوهشی و درمانی نقش‌آفرینی مؤثری داشته باشد.
حسینعلی امیری ضمن تکریم مقام خیران و نیک‌اندیشان گفت: وقف نهادی حقوقی و فقهی است که پیش از اسلام نیز وجود داشته و در ایران باستان نیز سابقه داشته است. اما در زمان پیامبر اسلام(ص)، این نهاد ساختاری ویژه و متمایز پیدا کرد و مسلمانان همواره به آن افتخار کرده‌اند.
وی با بیان اینکه وقف در کارگشایی امور جامعه بسیار مؤثر بوده است، افزود: سیر تاریخی وقف تکاملی بوده و احکام حقوقی و فقهی آن متناسب با اقتضائات زمان توسعه پیدا کرده است.
استاندار فارس با اشاره به نیات واقفان در دوره‌های مختلف اظهار کرد: اگر به ۲۰۰ سال پیش بازگردیم، وجه مشترک نیت واقفان، رفع مشکلات بندگان خدا و توجه به امور فرهنگی، اجتماعی و خیریه بوده است.
وی اسناد وقف را از فاخرترین اسناد حقوقی دانست و گفت: اسناد وقفی متونی بسیار متقن با ظرافت‌های فقهی و ادبی منحصر به فرد هستند. به عنوان نمونه در وقفنامه موقوفه زالی در شهر صدرا، دادستان استان به عنوان ناظر استصوابی تعیین شده که این موضوع نشان از دقت و قدرت حفاظتی در آن دارد.
انعطاف‌پذیری وقف در شرایط روز
امیری با تأکید بر اینکه وقف نهادی انعطاف‌پذیر است، گفت: امروز حتی می‌توان سهام را وقف کرد. وقف می‌تواند شامل زمین، ساختمان یا هر دارایی ارزشمند دیگر باشد و در حوزه‌های پژوهشی و درمانی نیز ظرفیت‌های بزرگی برای خدمت به جامعه دارد.
استاندار فارس جوهره وقف را «کار خیر» عنوان کرد و افزود: در دین اسلام همواره وقف به‌عنوان نهادی برای حل گرفتاری‌های مردم مورد تکریم بوده است.
امیری با بیان اینکه ایجاد اعتماد دو جانبه بین سازمان اوقاف و خیران اهمیت زیادی دارد، هشدار داد: اگر بی‌اعتمادی ایجاد شود، مردم دیگر به سمت کار خیر نمی‌روند.
وی با اشاره به اینکه پس از موقوفات امام رضا(ع)، فارس بیشترین موقوفات کشور را دارد، تأکید کرد: مدیران اوقاف باید با واقفان همراهی کنند و انعطاف داشته باشند.
امیری با اشاره به ظرفیت موقوفات فارس گفت: بسیاری از زمین‌های وقفی در نقاط ارزشمند و آباد استان قرار دارند که امکان تولید ثروت را فراهم می‌کنند.
استاندار فارس در عین حال این نکته را متذکر شد که در صورت بروز اختلاف بر سر موقوفه، نباید بلافاصله سراغ راهکار قضایی رفت، چراکه این رویکرد در طول زمان موجب بی‌اعتمادی می‌شود. راهکار قضایی باید آخرین راهکار باشد.
استاندار فارس در پایان گفت: موقوفات آینه‌ای از خیران و در مقابل، اوقاف نیز آینه موقوفات است. اگر وقف بر اساس نیت واقفان و با رعایت ملاحظات آنان مدیریت شود، مردم بیش از پیش به سمت وقف و کارهای خیر تشویق خواهند شد.
اوقاف مهم‌ترین نهاد مهربانی فراتاریخی است
استاد دانشگاه شیراز و متولی موقوفه محلاتی نیز در این مراسم با تاکید بر جایگاه تمدنی و انسانی وقف، آن را مهم‌ترین نهاد مهربانی فراتاریخی دانست و گفت: وقف نقطه مقابل نسل‌کشی است زیرا در این نهاد، نسلی تصمیم می‌گیرد مهربانی‌های خود را به نسل‌های آینده منتقل کند.
حجت‌الاسلام جعفر محلاتی با بیان اینکه بخشی از عقلانیت در آگاهی از تاریخ و جغرافیای خود نهفته است، افزود: بزرگترین جنایتی که امروز شاهد آن هستیم نسل‌کشی است و فضیلت مقابل آن، نسل‌پروری است. نهاد اوقاف به‌طور دقیق نقطه مقابل نسل‌کشی است، زیرا بر مبنای آن انسان‌ها در یک نسل می‌کوشند مهربانی‌های خود را برای آیندگان به یادگار بگذارند.
وی تدوین تاریخ وقف را گامی مهم در ثبت تاریخ مهربانی دانست و اظهار کرد: در همه دنیا تاریخ خشونت و جنگ مدون است اما تاریخ مهربانی مغفول مانده است؛ امید می‌رود با نگارش تاریخ وقف بتوانیم به تاریخ مهربانی دسترسی پیدا کنیم.
شیراز؛ جغرافیای مهربانی و تاریخ نادیده‌گرفته‌شده
استاد دانشگاه شیراز با اشاره به ظرفیت تاریخی و فرهنگی فارس گفت: شیراز و فارس مهد مهربانی‌اند و ما در جغرافیای مهربانی قرار داریم اما متأسفانه در تاریخ نامهربانی و خشونت زیسته‌ایم. شیراز دومین شهر قدیمی جهان با قدمتی ۳۹۰۰ ساله است، اما جای تأسف دارد که نسبت به تاریخ فارس و شیراز آگاهی اندکی داریم.
وی با ذکر نمونه‌هایی از تأثیر فارس در تاریخ بشریت بیان کرد: کوروش نخستین حاکم در تاریخ بود که مدارای دینی را باب کرد. همچنین در فارس نخستین کسانی که صرف و نحو عربی را مدون کردند، سیبویه و ابوعلی فارسی بودند؛ شیرازی‌ها زبان عربی را به گونه‌ای آماده کردند که امروز ۵۳ کشور جهان با آن سخن می‌گویند. در واقع، این کشورها مدیون دو دانشمند شیرازی هستند.
محلاتی اضافه کرد: از چهار شاعر بزرگ جهان، دو شاعر حافظ و سعدی شیرازی هستند و تخت جمشید و دیگر آثار تاریخی فارس و شیراز نماد مهربانی‌اند. آنچه مایه افتخار مردم فارس است، آن است که شیراز بیشترین زمینه‌های موقوفه را نسبت به سایر استان‌ها دارد.
وی ادامه داد: در جغرافیای مهربانی، شیراز در ساحت یک مکتب عمیق چندصدساله قرار گرفته و یکی از عوامل اصلی این مکتب، مکتب وقف است. اگر بتوانیم روندهای تاریخ وقف در شیراز را در قالب سلسله سمینارها به تاریخ‌نگاری علمی برسانیم، خدمت بزرگی انجام داده‌ایم.
این متولی موقوفه در پایان از برگزاری همایشی علمی خبر داد و گفت: در سه‌ماهه آینده همایش وقف‌پژوهی برای مطالعه سیستماتیک وقفنامه‌ها و پژوهش‌های مرتبط در شیراز برگزار خواهد شد.
فارس، پیشتاز در تحقق نیات واقفان
مدیرکل اوقاف و امور خیریه فارس هم در این مراسم با تاکید بر نقش ماندگار خیران و واقفان در تاریخ اجتماعی و فرهنگی استان گفت: اندیشه آدمی همواره باید در نیک‌اندیشی و خیراندیشی چرخش کند و مگر می‌شود خدمات خیرانی چون درمانگاه پوستچی، بیمارستان نمازی و درمانگاه امام رضا(ع) را نادیده گرفت؟
حجت‌الاسلام سیدعباس موسوی با اشاره به اهمیت موقوفه مرحوم نمازی افزود: آن مرحوم در زمانی که نیاز جامعه را احساس کرد، بخشی از دارایی خود را صرف تأسیس بیمارستان کرد و امروز این موقوفه نقشی بی‌بدیل در حوزه درمان دارد.
مدیرکل اوقاف فارس اضافه کرد: مرحومان زالی، محرر و مصلایی نیز نسبت به ایتام بی‌تفاوت نبودند و نتیجه نیک‌اندیشی آنان امروز در سه موقوفه پرورشگاهی در شیراز مشهود است. از جمله در شهر صدرا، موقوفه پرورشگاه حاج خلیل زالی در زمینی به وسعت ۵۰ هزار مترمربع شامل درمانگاه و مؤسسه فنی‌وحرفه‌ای در حال احداث است که در فاز نخست ۴۰۰ میلیارد تومان هزینه شده و در مجموع ۱۵۰۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد.
موسوی با بیان اینکه یک‌ششم املاک اوقافی کشور در فارس قرار دارد و مدیریت بیش از ۸۰۰۰ مکان مذهبی و وقفی بر عهده این اداره‌کل است، گفت: موفقیت در اجرای نیات واقفان و برطرف کردن نیازهای جامعه، وابسته به مدیریت صحیح و حفاظت از موقوفات است و اخذ سند مالکیت موقوفات از مهم‌ترین گام‌ها در این مسیر محسوب می‌شود.
وی ادامه داد: فارس در سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ رتبه نخست کشور در ثبت اسناد موقوفات را کسب کرده است.
مدیرکل اوقاف فارس همچنین به فعالیت‌های فرهنگی این اداره‌کل اشاره کرد و افزود: حمایت از عزاداری‌های حسینی، اعزام مبلغ، برپایی مسابقات قرآن، کمک به بیماران و نیازمندان و ساخت مساجد در مناطق محروم بخشی از این اقدامات است.
موسوی در پایان گفت: بنا داریم با انجام پژوهش‌های علمی، ویژگی‌های منحصر به‌فرد مردم فارس و شیراز در حوزه وقف را در قالب طرحی با عنوان «وقف در مکتب شیراز» معرفی کنیم.
به گزارش ایسنا، در پایان مراسم از وقف جدیدی که شامل سه هکتار زمین زراعی در خنج به نیت آزادسازی جرایم غیرعمد و خرید تجهیزات بیمارستان و مدرسه به ارزش ۱۵ میلیارد تومان بود، رونمایی شد.
انتهای پیام
نظرات