به گزارش ایسنا، مرور سیستماتیک و متاآنالیز مداوم ۴۸ مطالعه مشاهده‌ای شامل بیش از ۹ میلیون مادر باردار، در نشست سالانه انجمن اروپایی مطالعه دیابت (EASD ۲۰۲۵) امسال در وین ارائه شد. نویسندگان می‌گویند با توجه به شیوع فزاینده دیابت بارداری در دوران بارداری، یافته‌ها بر اهمیت مدیریت دقیق و غربالگری زودهنگام برای کاهش و تشخیص چنین عوارض عصبی-شناختی برای مادران در دوران بارداری و کودکان پس از تولد تاکید دارد.

به نقل از مدیکال اکسپرس، دکتر لینگ-جون لی، استادیار ارشد و سرپرست این مطالعه از دانشکده پزشکی دانشگاه ملی سنگاپور، توضیح می‌دهد: نگرانی‌های فزاینده‌ای در مورد اثرات نوروتوکسیک دیابت بارداری بر مغز در حال رشد وجود دارد. یافته‌های ما بر ضرورت رسیدگی به این نگرانی مهم بهداشت عمومی که خطرات قابل توجهی برای اختلال عملکرد شناختی هم برای مادران و هم برای فرزندان ایجاد می‌کند، تأکید می‌کند.

دیابت بارداری، نوعی دیابت است که می‌تواند در دوران بارداری ایجاد شود، حدود ۱۴ درصد از بارداری‌ها را در سطح جهان تحت تأثیر قرار می‌دهد و شیوع آن در حال افزایش است و افرادی که چاق هستند، سابقه خانوادگی دیابت دارند، مادران غیر سفیدپوست و افراد مسن‌تر در معرض خطر بیشتری هستند.

دیابت بارداری معمولا پس از زایمان برطرف می‌شود، اما می‌تواند عوارضی را در طول و بعد از بارداری ایجاد کند. به عنوان مثال، مادران در معرض خطر فشار خون بالا و زایمان سزارین اولیه هستند و فرزندانشان در معرض خطر بیشتری برای زایمان زودرس، تولد با وزن زیاد نسبت به سن بارداری و ابتلا به هیپوگلیسمی نوزادی قرار دارند. همچنین احتمال ابتلا به چاقی و دیابت در بزرگسالی در کودکان بیشتر است.

علاوه بر این، شواهد رو به رشدی نشان می‌دهد که دیابت بارداری بر عملکرد عصبی-شناختی در فرزندان تاثیر می‌گذارد. با این حال، تاکنون هیچ ترکیب جامعی از شواهد موجود انجام نشده است.

برای به دست آوردن اطلاعات بیشتر، محققان یک بررسی سیستماتیک و متاآنالیز انجام دادند و نتایج مطالعات مشاهده‌ای را تا آوریل ۲۰۲۴ که تاثیر دیابت بارداری را بر پیامدهای عصبی-شناختی در مادران قبل از تولد و فرزندان از بدو تولد تا ۲۹ سالگی بررسی کرده بودند، ترکیب کردند. داده‌ها برای ۴۸ مطالعه شامل بیش از ۹ میلیون بارداری از ۲۰ کشور و در سطح جهان تجزیه و تحلیل شدند.

تجزیه و تحلیل پنج مطالعه در مورد عملکرد شناختی مادران قبل از زایمان نشان داد که مادرانی که سابقه دیابت بارداری داشتند، در مقایسه با مادرانی که به این بیماری مبتلا نبودند، در ارزیابی شناختی مونترال به طور قابل توجهی امتیاز کمتری کسب کردند.

تجزیه و تحلیل‌های بیشتر از ۴۳ مطالعه که عملکرد شناختی فرزندان را بررسی می‌کردند، همچنین تفاوت‌های آماری معنی‌داری را بین کودکانی که بارداری‌هایشان با دیابت بارداری پیچیده شده بود و همتایانشان نشان داد. به عنوان مثال، کودکانی که از مادران مبتلا به دیابت بارداری متولد شدند، در مقایسه با کودکانی که در معرض این بیماری قرار نداشتند، نمرات ضریب هوشی بعدی آنها ۳.۹۲ امتیاز کمتر بود و همچنین ۳.۱۸ امتیاز کاهش در هوش متبلور کلامی یعنی توانایی درک، تجزیه و تحلیل و برقراری ارتباط مؤثر از طریق زبان داشتند.

علاوه بر این، کودکانی که از مادرانی که دیابت بارداری را تجربه کرده‌اند متولد می‌شوند، ۴۵ درصد بیشتر در معرض خطر تأخیر رشدی کلی و جزئی، ۳۶ درصد بیشتر در معرض ابتلا به اختلال کم‌توجهی/بیش‌فعالی (ADHD) و ۵۶ درصد بیشتر در معرض خطر ابتلا به اختلال طیف اوتیسم (ASD) قرار دارند.

با این حال، هیچ تفاوت معنی‌داری در ساختار اصلی مغز یا نمرات شناختی عمومی بین کودکانی که از مادران مبتلا به دیابت بارداری متولد شده‌اند و کودکانی که در متاآنالیز شرکت نداشتند، مشاهده نشد.

نویسندگان خاطرنشان می‌کنند که هنوز کاملا مشخص نیست که دیابت بارداری چگونه بر رشد مغز کودک تأثیر می‌گذارد. با این حال، چندین توضیح احتمالی وجود دارد. در دوران بارداری، عواملی مانند التهاب، استرس در سلول‌های بدن، کاهش اکسیژن‌رسانی و سطح بالای انسولین ممکن است بر نحوه رشد مغز کودک در رحم تأثیر بگذارند که بعدا می‌تواند بر یادگیری و توانایی‌های شناختی با رشد کودک تأثیر بگذارد.

تیم تحقیقاتی می‌گوید که تحقیقات بیشتری برای اثبات علیت و روشن شدن ارتباط بین دیابت بارداری و طیف کامل عملکردهای شناختی مورد نیاز است. کیتلین پور، نویسنده‌ ارائه دهنده‌ مقاله و دانشجوی پزشکی در دانشگاه موناش، ملبورن، استرالیا، می‌گوید: همچنین پیگیری‌های طولانی‌تری در طول دوران کودکی مورد نیاز است تا بررسی شود که آیا این ارتباط‌ها همچنان ادامه دارند یا به پیامدهای بدتر دیگری منجر می‌شوند یا خیر.

انتهای پیام