به گزارش ایسنا، حجت‌الاسلام والمسلمین محمد مهدی ایمانی‌پور، رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی از رئیس جمهور قزاقستان که ریاست این کنگره را بر عهده داشت و سایر مسئولان بلندپایه این کشور، به این انگیزه که سال‌ها برای تقویت عدالت و صلح در جهان تلاش می­‌کنند، قدردانی کرد و گفت: جمهوری اسلامی ایران از آغاز فعالیت این کنگره پشتیبان و همکار این کنگره بوده و مشتاقانه از فعالیت هوشمندانه‌ای که به منظور نظام­‌مند کردن فعالیت‌­های مشترک بین­‌الادیانی در جهت اشاعه صلح عادلانه شکل گرفته، حمایت کرده و خواهد کرد.

او ادامه داد: موضوع این دور از گفت‌وگوها، هم‌افزایی ادیان برای آینده یا به عبارتی چالش‌ها و فرصت‌های پیش‌رو برای آینده است. بی‌تردید ما در یکی از چالش‌برانگیزترین دوره‌­های حیات بشری بسر می‌بریم. پرداختن به تمامی چالش‌­ها امری مستحیل است اما از این میان، پرداختن به موضوع «برده­‌داری دیجیتال» به عنوان یکی از چالش‌های اصلی و راه‌های برون‌رفت از آن در چارچوب هم‌افزایی ادیان را به عنوان بحث کوتاه خودم انتخاب کرده­‌ام.

ایمانی‌پور با بیان اینکه زندگی روزمره ما به شدت به اینترنت، شبکه‌های اجتماعی و خدمات دیجیتال وابسته شده است، اظهار کرد: این وابستگی، کاربران را به سمت «بسته‌های خدماتی» و اکوسیستم‌هایی سوق می‌دهد که عملاً تصمیم‌گیری‌های اصلی را در جهان معاصر کنترل می‌کنند. این نوع وابستگی می‌تواند محدودیت‌هایی در انتخاب و آزادی عمل ایجاد کند؛ چیزی مشابه برده‌داری اقتصادی یا فرهنگی. الگوریتم‌های پیشرفته می‌تواند رفتار کاربران را پیش‌بینی و هدایت کند، گاهی حتی بدون اینکه فرد متوجه این کنترل شود.

رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی افزود: از یک سو موضوع حقوق انسان‌ها در میان است. فضای دیجیتال می‌تواند شکل نوینی از سلطه و استثمار انسانی به وجود آورد. بسیاری از کارگران دیجیتال، مانند افرادی که خدمات آنلاین، تولید محتوا یا مدیریت داده‌ها را انجام می‌دهند، در شرایطی کار می‌کنند که امنیت شغلی و حقوق کافی ندارند. این وضعیت به نوعی به بردگی مدرن دیجیتال شباهت دارد؛ زیرا عملاً بهره‌کشی از کار انسانی در بستر فناوری رخ می‌دهد. برای مقابله با چالش برده‌داری دیجیتال، تجربه تاریخی مبارزه با برده‌داری سنتی می‌تواند الهام‌بخش باشد.

روایت‌های ناگفته؛ پشت پرده تحریف و کتمان حقایق 

او با تاکید بر اهمیت موضوع حقوق ملت‌ها و دولت‌ها اظهار کرد: اصولی مانند حقوق برابر، توزیع متوازن قدرت و آزادی بیان می‌تواند چارچوبی عملی برای کاهش استثمار در فضای دیجیتال فراهم کند. به‌عنوان مثال، تضمین دسترسی برابر به اطلاعات و فناوری می‌تواند شکاف دیجیتال میان جوامع مختلف را کاهش دهد و از تمرکز قدرت در دست چند شرکت یا نهاد خاص جلوگیری کند.

ایمانی‌پور ادامه داد: حمایت از شفافیت الگوریتم‌ها و سیاست‌های پلتفرم‌ها و ایجاد نهادهای نظارتی مستقل می‌تواند از تبعیض‌های الگوریتمی و سوءاستفاده از داده‌های شخصی پیشگیری کند. نهایتاً، تقویت آزادی بیان و مشارکت فعال کاربران در طراحی و مدیریت فناوری‌ها، می‌تواند احساس مالکیت و مسئولیت اجتماعی در برابر ابزارهای دیجیتال ایجاد کند و مانع تبدیل آن‌ها به ابزارهای استثمار شود. آسیب‌های اجتماعی ناشی از فضای دیجیتال منحصر به این مباحث نمی‌شود.

 رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی با اشاره به صاحبان بیگ‌دیتاها که حکمرانی داده‌­ها را در اختیار دارند و از آن به عنوان ابزاری در جنگ ترکیبی نوین بهره می‌­برند، گفت: هم‌اکنون تلاش گسترده‌ای برای تحریف و کتمان حقایق از سوی حاکمان فضای مجازی در جریان است. برخی از پست‌ها و نظرات کاربران به بهانه اشاعه خشونت و نفرت‌پراکنی به راحتی حذف می‌شوند و در مقابل ادبیات رسانه‌های محور اصلی مجاز شمرده می‌شوند. به عنوان نمونه آنچه در سرزمین­‌های اسلامی به‌ویژه غزه مقاوم رخ داده است با تحریف و کتمان مواجه می‌شود. نسل‌کشی و جنایت انجام می‌دهند و مدعی صلح هستند. کودکان بی‌گناه را می‌کشند و از نجات حرف می زنند. ترور می‌کنند، به کشورها حمله می‌کنند و از دوستی با ملت‌ها می‌گویند.

رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی با تاکید بر اینکه رسانه‌ها اجازه ندارند واقعیت‌ها را آنگونه که هست بازتاب دهند و متأسفانه جای دیو و فرشته را جابه‌جا می‌کنند، اظهار کرد: ما در دورانی زندگی می‌کنیم که حاکمیت‌ها زیر بار مطالبات مردمی نمی‌روند و سازوکارهای بین‌المللی و نهادهای حقوق بشری در عمل ناکارآمد و ناموفق‌اند. چه انتظاری می‌توان داشت که صاحبان بیگ‌دیتا تعهد خود را در بیان واقعیت‌ها صرف کنند؟

حقیقت در گروی داده‌های کلان؛ چالش نهادهای بین‌المللی 

ایمانی‌پور همچنین گفت: اگر همچنان قدرت‌های بزرگ، محتوا و داده‌های عظیم را در اختیار داشته باشند و به ترویج روایت‌های ساختگی بپردازند، چگونه می‌توان به بازنمایی درست روایت آینده امیدوار بود؟ بررسی حاضر نشان می‌دهد ناکارآمدی نهادهای بین‌المللی و سلطه قدرت‌های بزرگ بر داده‌های کلان، چالش‌های جدی برای بازنمایی حقیقت و تضمین عدالت در فضای دیجیتال به‌وجود آورده است. در چنین شرایطی، ایجاد فراداده‌ (متادیتا) و بانک‌های داده مشترک توسط کشورهای مستقل و ارزش‌محور، می‌تواند راهکاری اساسی برای مقابله با اشکال نوین «برده‌داری دیجیتال» و آسیب‌های ناشی از آن تلقی شود.

او افزود: از سوی دیگر، بهره‌گیری از داده‌های مشترک که خاستگاهی فطری در نهاد بشری دارند و آموزه‌های ادیان، در کنار استفاده هدفمند از هوش مصنوعی، ظرفیت آن را دارد که به ابزاری مؤثر برای ارتقای همزیستی مسالمت‌آمیز، توسعه گفت‌وگوی سازنده و کاهش سوءتفاهم‌ها بدل شود. با این حال، کاربست صحیح این فناوری تنها زمانی امکان‌پذیر خواهد بود که بر بنیان اصول اخلاقی، ارزش‌های انسانی و ملاحظات فرهنگی استوار شود و از بهره‌برداری نادرست یا سلطه‌جویانه مصون بماند.

معنویت در سیاست بین‌الملل؛ تدوین قواعد اخلاقی و دینی، تضمین‌کننده صلح و عدالت پایدار 

رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، برده‌داری دیجیتال را یکی از واقعیت‌های تثبیت ‌شده در عرصه جهانی دانست و گفت: از همین رو، ضرورت تدوین و اجرای قواعد بین‌المللی مبتنی بر ارزش‌های اخلاقی و دینی بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود. در این میان، آگاهی جمعی و همکاری میان رهبران ادیان و متدینین به ادیان الهی می‌تواند زمینه‌ساز نظمی نوین باشد که در آن حقیقت و کرامت انسانی، و نه سلطه بی‌قید و شرط داده‌ها، بنیان حیات بشری را تشکیل دهد.

او با بیان اینکه مسئولیت ما تنها نقد شرایط موجود نیست، بلکه تلاش برای ساختن آینده‌ای عادلانه‌تر و انسانی‌تر است، افزود: آینده‌ای که در آن داده‌ها ابزار سلطه نخواهند بود، بلکه وسیله‌ای برای ارتقای فهم، عدالت و همزیستی به شمار می‌آیند. از آنجا که اعتقاد دارم در جهان آینده، نقش ادیان برجسته‌تر از امروز خواهد بود. پیشنهاد مشخص‌ام برای هم افزایی ادیان برای آینده، شکست انحصار در حوزه داده‌های دیجیتال و تلاش جمعی برای «شکل‌دهی به بیگ‌دیتاهایی» است که به جای جانبداری از جریان حاکم در رسانه‌ها، به آزاداندیشی و صلح  پایدار بیانجامد.

ایمانی‌پور در پایان سخنرانی خود ابراز امیدواری کرد که با هوشیاری و همکاری همگانی، جهانی بسازیم که در آن کرامت انسان بر فراز همه ساختارهای دیجیتال ایستاده باشد.

این اجلاس با حضور رهبران دینی بیش از ۶۰ کشور و ۱۵۰ هیأت دینی از سراسر جهان از جمله رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی توسط رئیس جمهوری قزاقستان افتتاح شد.

در جریان برگزاری هشتمین کنگره رهبران ادیان جهانی و سنتی در کاخ صلح پایتخت قزاقستان، قاسم ژورمات توکایف، رئیس جمهوری این کشور جایزه بین‌المللی آستانه برای مشارکت فعال در گفت‌وگوی ادیان و نشان افتخار به برخی رهبران دینی فعال در این حوزه اهدا کرد. این جایزه به حجت‌الاسلام والمسلمین محمدمهدی ایمانی‌پور، رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و رئیس شورای سیاستگذاری نیز اهدا شد.

انتهای پیام