در میان صدای آژیرها و هیاهوی عملیات‌های نجات، زندگی‌هایی در جریان است که کمتر کسی از بیرون قادر به درک آن است، اینجا، در ایستگاه‌های آتشنشانی، داستان‌هایی شکل می‌گیرد که از شجاعت می‌گویند، از لحظه‌هایی که یک دست برای گرفتن دست دیگری دراز می‌شود، و از غم از دست دادن و شادی نجات یافتن. اینجا تنها مبارزه با آتش نیست، بلکه نبردی است برای حفظ امید در جامعه.

اما پشت هر عملیات موفق، ساعت‌ها تمرین سخت، برنامه‌ریزی دقیق و تلاش بی‌وقفه تیمی نهفته است. آتشنشانان نه تنها با آتش، که با زمان می‌جنگند، با محدودیت‌های تجهیزات دست و پنجه نرم می‌کنند و هر روز بر دانش خود می‌افزایند تا بتوانند حتی یک ثانیه سریع‌تر در صحنه حاضر شوند.

این شغل پرچالش، با وجود تمام سختی‌ها، رویاها و آرزوهای خاص خود را دارد. در این گزارش، به مناسبت روز آتشنشانی، سری به دنیای این قهرمانان روزمره زده‌ایم تا از دل‌مشغولی‌ها، امیدها و چالش‌هایشان بگوییم. از خاطراتی که در ذهنشان مانده، تا آرزوهایی که در دلشان پرورش داده‌اند.

علیرضا ابوطالبی، رئیس اداره آموزش آتش‌نشانی، در گفت‌وگو با ایسنا در تشریح مأموریت‌های این سازمان بیان کرد: بسیاری از مردم فکر می‌کنند ما فقط زمانی وارد محل می‌شویم که جایی آتش‌سوزی اتفاق افتاده باشد، اما شاید این یکی از کوچک‌ترین کارهایی باشد که ما انجام می‌دهیم.

وی با اشاره به گستردگی فعالیت‌های آتش‌نشانی افزود: ما فعالیت‌های مختلفی داریم که در سه دسته کلی قبل از حادثه، حین حادثه و بعد از حادثه تقسیم‌بندی می‌شوند. قبل از حادثه، مثلاً وقتی ساختمان یا فضایی قرار است ساخته شود، ما وارد می‌شویم و آن ساختمان را از جنبه‌های مختلف ایمنی می‌سنجیم؛ از نظر مقاومت در برابر آتش‌سوزی، زلزله و سایر حوادث، تا پس از اتمام، برای هموطنانمان حادثه‌ای ایجاد نکند.

ابوطالبی در ادامه عنوان کرد: حین حادثه، اگر خدای نکرده اتفاقی رخ دهد، وارد عمل می‌شویم و سعی می‌کنیم حادثه را کنترل و خاتمه دهیم. آخرین کار نیز بعد از حادثه است که در آن مرحله بررسی می‌کنیم که آن حادثه چرا رخ داده تا بتوانیم به هر شکل ممکن به مردم کمک کنیم.

اطفای حریق بخش کوچکی از کار یک آتش‌نشان است

وی با تأکید بر اینکه اطفای حریق تنها بخش کوچکی از مأموریت‌هاست، افزود: ما در حوادث مختلفی مداخله می‌کنیم؛ از جمله نجات حیوانات، آزادسازی افراد یا اعضای بدنشان که در گیرافزار جسمی خارجی افتاده، یا کودکانی که داخل خودرو، اتاق، آسانسور یا جاهای دیگر گیر کرده‌اند.

ابوطالبی اعلام کرد: امسال در تابستان، یکی از پرتکرارترین مأموریت‌های ما، آزادسازی افراد از داخل آسانسور به دلیل قطعی مکرر برق بود. همچنین صعود و سقوط افراد از ارتفاع، گیرافتادن در آسانسور یا روی بلندی مانند کوه، از دیگر عملیات‌هایی است که سازمان آتش‌نشانی در آن وارد عمل می‌شود.

این آتش‌نشان با بیان آرزوی اصلی این سازمان گفت: از آرزوهای ما این است که انشاءالله هیچ حادثه‌ای برای هیچکس رخ ندهد و همه نکات ایمنی را رعایت کنند؛ از تجهیزات ایمنی و وسایل حفاظت فردی استفاده کنند تا خدای نکرده دچار آسیب نشوند.

رعایت نکات ایمنی بهترین کمک مردم به آتش‌نشانان

ابوطالبی ادامه داد: بزرگ‌ترین و بهترین کمکی که مردم می‌توانند به ما بکنند، این است که با رعایت نکات ایمنی در محل کار، منزل و حتی استفاده از وسایل ایمنی در خودروهایشان به ما امکان دهند بهترین خدمات را ارائه دهیم.

وی در پایان توصیه کرد: همه هموطنان باید نکات ایمنی را رعایت کنند. در این راستا توجه به نکات مربوط به پیشگیری از آتش‌سوزی، می‌تواند کمک بزرگی باشد تا خدای نکرده حداقل خانه یا محل کارشان دچار حریق نشود؛ داشتن حداقل یک خاموش‌کننده در خودرو، منزل یا محل کار، یکی از همین نکات کلیدی است.

محسن همتی روزبهانی آتش‌نشانی با ۱۴ سال سابقه کار در گفت‌وگو با ایسنا بیان کرد: سازمان آتش‌نشانی از سال ۱۳۹۰ با تدوین مقررات ملی ساختمان، بازرسی‌های ایمنی از ساختمان‌ها را به صورت رسمی و سازمان‌یافته آغاز کرد، این بازرسی‌ها شامل ساختمان‌های مسکونی (به ویژه بالای سه طبقه)، اداری، تجاری، مغازه‌ها، بازارها و بازارچه‌ها می‌شود.

وی ادامه داد: بر اساس این مقررات، ساختمان‌ها ملزم به رعایت استانداردهایی مانند تجهیز به رایزرهای تر و خشک، جعبه‌های F.P (لوازم اطفای حریق) و سایر شرایط ایمنی شدند؛ این اقدام منسجم تاثیر بسیار مثبتی در پیشگیری از وقوع حریق و حوادث داشته است.

آموزش به شهروندان نقش محوری در پیشگیری دارد

همتی با بیان اینکه یکی از ماموریت‌های اصلی سازمان آتش‌نشانی از بدو تاسیس، تاکید بر «پیشگیری» بوده است، اظهار کرد: در این راستا، علاوه بر بازرسی، «آموزش شهروندان» نقش محوری دارد، این آموزش‌ها در قالب‌های مختلفی از جمله آموزش در شهرک‌های صنعتی و تجاری برای کارگران و کارمندان، برنامه‌های «خانه به خانه» و آموزش در مجتمع‌های مسکونی، برنامه‌های محله‌ای با نصب بنر و اطلاع‌رسانی در بوستان‌ها، و نیز آموزش‌های عمومی و تخصصی برای تمامی مقاطع تحصیلی، از پیش‌دبستانی تا دانشگاه، اجرا می‌شود و تا کنون در افزایش آگاهی عمومی بسیار موثر بوده‌اند.

این آتش‌نشان ماموریت‌های سازمان آتش‌نشانی را به دو بخش اصلی حریق‌ها و حادثه‌ها تقسیم کرد و گفت: بخش حریق شامل تمامی آتش‌سوزی‌ها اعم از خودروها، منازل، کارخانه‌ها، کارگاه‌ها، مغازه‌ها، ساختمان‌های تجاری و مسکونی، حریق ضایعات، درختان و حتی آتش‌سوزی‌های خارج از محدوده شهری می‌شود. در این موارد، تلاش می‌شود با حداکثر سرعت ممکن و در «زمان طلایی» (که حدود چهار دقیقه است) به محل حادثه رسیدگی شود.  

وی ادامه داد: بخش حوادث نیز طیف وسیعی از عملیات‌های امداد و نجات را شامل می‌شود، از جمله بازگشایی درب‌ها برای افراد محبوس، نجات افراد محبوس در آسانسور، نجات سقوط‌کردگان در چاه و گودال، نجات افراد در ارتفاعات، آزادسازی اندام از حلقه یا انگشتر، مدیریت تصادفات درون‌شهری و صید و انتقال حیوانات به محیط زیست.

استان قم پیشرو در کشور از نظر استاندارد

همتی اعلام کرد: در زمینه تجهیزات، استان قم با تاسیس ۲۵ ایستگاه، از نظر استاندارد ایستگاه‌ها نسبت به جمعیت، در کشور پیشرو است و نوسازی ناوگان و تجهیزات در سال‌های اخیر انجام شده است، با این وجود، به دلیل هزینه‌های بسیار بالا، هنوز کمبودهایی احساس می‌شود؛ یکی از دغدغه‌های اصلی، ترافیک و دسترسی سریع به محل حادثه است که بر زمان طلایی رسیدن تاثیر مستقیم می‌گذارد و برای رفع آن، جلسات مشترکی با مسئولان راهنمایی و رانندگی برگزار می‌شود.

وی افزود: برای افزایش ایمنی خود آتش‌نشانان در عملیات‌ها، آموزش‌های تئوری و عملی مداوم و همچنین تمرین در سایت‌های شبیه‌سازی‌شده برگزار می‌شود، همچنین، تجهیز هر یک از پرسنل به لوازم حفاظت فردی شخصی (شامل شلوار، چکمه، اورکت، دستکش و کلاه) به صورت انفرادی، گام بزرگی در جهت کاهش آسیب‌ها بوده است.

این آتش‌نشان تصریح‌ کرد: آرزوی کاری‌ام در دو بخش خلاصه می‌شود؛ اول، محقق شدن شعار «هر شهروند، یک آتش‌ نشان» از طریق توسعه آموزش‌های همگانی و دوم، جلب حمایت بیشتر بخش‌های دولتی برای تامین بودجه و تجهیز سازمان به فناوری‌های پیشرفته، از جمله نردبان‌های هیدرولیک بلندمرتبه بیشتر در مناطق پرجمعیت و پرازدحام مانند شهرک پردیسان قم.

همتی در پایان به شهروندان توصیه کرد: توجه به چند نکته ایمنی ساده اما حیاتی است، داشتن خاموش‌کننده دستی در منزل و خودرو که می‌تواند آتش را در لحظه اول مهار یا از گسترش آن جلوگیری کند؛ جدا کردن لوازم برقی غیرضروری از پریز هنگام خروج از منزل؛ دور نگه‌داشتن مواد اشتعال‌آوری مانند بنزین از محیط خانه؛ قرار ندادن لوازم تیز و برنده در دسترس کودکان؛ و رعایت دقیق ظرفیت مجاز و نکات ایمنی هنگام استفاده از آسانسور که رعایت این اصول می‌تواند از بسیاری از حوادث ناگوار جلوگیری کند.

در ادامه با علی زندیه مدیر عامل سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی قم به‌ گفت‌وگو پرداختیم.

وی بیان کرد: شهر قم نیز همانند بسیاری از شهرهای دیگر، به سمت بلندمرتبه‌سازی و احداث ساختمان‌های بلند حرکت کرده است؛ در این ساختمان‌های مرتفع، پتانسیل‌هایی وجود دارد که در صورت عدم توجه، ممکن است خدای نکرده به حادثه تبدیل شوند و موضوع امداد و نجات در زمان لازم با چالش مواجه شود.

آموزش و پیشگیری دو عامل مهم کاهش آمار حریق

وی با بیان اینکه سازمان آتش‌نشانی قم طی ۱۲ سال گذشته، اقداماتی را در این زمینه انجام داده که هم‌اکنون به نتیجه رسیده است، گفت: بخشی از این اقدامات، آموزشی و بخش دیگر پیشگیرانه در حوزه ساختمان‌ها است؛ از سال ۱۳۹۲، سازمان با ورود به حوزه پیشگیری و نظارت بر ساختمان‌ها، پس از حدود هشت سال نظارت مستمر و بررسی نقشه‌ها و صدور تأییدیه‌های ایمنی، از سال ۱۴۰۰ با توجه به اجرای ضوابط در ساختمان‌های بلند، توانست آمار حریق در ساختمان‌های مسکونی را کاهش دهد.  

زندیه اعلام کرد: قم تنها شهری در کشور است که این اتفاق در آن رخ داده و امیدواریم در حوزه‌ها و کاربری‌های دیگر نیز با همکاری متولیان مربوطه در ارگان‌ها و سازمان‌ها، شاهد کاهش رشد حوادث و آتش‌سوزی باشیم؛ همان‌طور که اشاره شد، رویکرد سازمان آتش‌نشانی، آموزشی و پیشگیرانه است و این را در شهرمان ثابت کرده‌ایم که هرچه استانداردها بهتر اجرا شود و تجهیزات آتش‌نشانی در ساختمان‌ها به‌درستی نصب شود، آمار حوادث کاهش می‌یابد.

وی با بیان اینکه یکی از درخواست‌های ما از مردم آموزش نکات ایمنی است، افزود: سازمان آتش‌نشانی برای تمامی سازه‌ها و آپارتمان‌ها اعلام آمادگی می‌کند تا آموزش‌های لازم را ارائه دهد و این اقدام همواره در حال انجام است؛ هرکس در هر ساختمان و هر مکانی که باشد، اگر تمایل به آموزش داشته باشد، آتش‌نشانی با آغوش باز استقبال می‌کند و آموزش نحوه کار با تجهیزات و شناسایی پتانسیل‌های خطر را ارائه می‌دهد.

نگهداری درست از تجهیزات ایمنی می‌تواند حادثه را مدیریت کند

مدیر عامل سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی قم موضوع دوم را پس از آموزش، بحث نگهداری از تجهیزات نصب‌شده در ساختمان‌ها دانست و گفت: متأسفانه گاهی شاهد هستیم که اگرچه تجهیزات آتش‌نشانی در زمان ساخت نصب می‌شود و تأییدیه از آتش‌نشانی دریافت می‌شود، اما پس از مدتی این تجهیزات از مدار خارج شده یا غیرفعال می‌شوند؛ درخواست بنده این است که شهروندان این تجهیزات را همواره نگهداری و آماده نگه دارند تا در صورت وقوع حادثه، بتوانند در لحظات اولیه آن را مدیریت کنند.

وی ادامه داد: شغل آتش‌نشانی شغلی پرخطر و در ارتباط مستقیم با جان و مال مردم است و هر حادثه‌ای که به آن اعزام می‌شویم، تبعات روحی و روانی برای همکاران ما به همراه دارد. به همین دلیل، کلاس‌ها و دوره‌های آموزشی و مشاوره در موضوعات مختلف برای همکاران در نظر گرفته شده و در حال اجراست. همچنین آموزش‌های تخصصی مربوط به حوزه کاری آنان نیز برنامه‌ریزی شده تا در مواقع بحران بتوانیم بهتر عمل کنیم.

زندیه در بخش دیگری از سخنان با اشاره به لزوم تقویت مدیریت در بحران‌ها تصریح کرد: خوشبختانه هماهنگی بسیار خوبی بین سازمان آتش‌نشانی و ارگان‌های امدادی مانند اورژانس، هلال احمر و پلیس راهور وجود دارد؛ تاکنون در هر حادثه‌ای که رخ داده، ارتباط و تعامل خوبی بین این سازمان‌ها برقرار بوده و امیدواریم این روند تداوم و تقویت شود.

وی با بیان اینکه مهم‌ترین موضوع برای هر آتش‌نشانی، حفظ سلامت جان شهروندان است، اظهار کرد: بار دیگر تقاضای من از همشهریان این است که درخواست آموزش از همکاران ما را داشته باشند. فرقی نمی‌کند که در چه صنفی یا مکانی هستند؛ حتی اگر در یک مجتمع مسکونی زندگی می‌کنند، آتش‌نشانی با روی باز پذیرای آنان خواهد بود.  

مدیر عامل سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی قم در پایان اضافه کرد: موضوع نهایی، نگهداری و آماده‌سازی تجهیزات آتش‌نشانی در ساختمان‌ها است؛ مردم سعی کنند این تجهیزات را همیشه آماده و به‌روز نگه دارند تا اگر روزی نیاز شد، بتوانند از آن استفاده کرده و خود را از خطر حادثه نجات دهند.

انتهای پیام