مریم عیسی‌پور مدرس و مجری دوره آموزشی «اصول عملی پرورش و نگهداری مرغ بومی» ویژه سربازان وظیفه که توسط مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع استان ایلام امروز سه‌شنبه ۱۳ آبان با اشاره به اهمیت توسعه پرورش مرغ بومی در مناطق روستایی اظهار کرد: گوشت و تخم‌مرغ بومی به دلیل طعم مطلوب و ارزش غذایی بالاتر نسبت به نژادهای تجاری، می‌تواند نقش موثری در کاهش سوءتغذیه و ارتقای سلامت خانواده‌های روستایی داشته باشد.
وی خاطرنشان کرد: هزینه اولیه مورد نیاز برای پرورش مرغ بومی نسبت به نژادهای صنعتی کمتر است و این پرندگان به‌دلیل سازگاری بالا، توان تحمل شرایط سخت روستا و تغذیه از پسماندهای کشاورزی را دارند؛ به همین دلیل پرورش آنها می‌تواند اقدامی اقتصادی و اشتغال‌زا برای روستاییان باشد.
عیسی‌پور در بیان روش‌های آغاز کار توضیح داد: تهیه مرغ بومی تخم‌گذار، خرید نیمچه ۱ تا ۲ ماهه از مراکز ترویجی، خرید جوجه یک‌روزه بومی از مراکز تأییدشده یا استفاده از تخم‌مرغ نطفه‌دار برای جوجه‌کشی از جمله راه‌های آغاز پرورش است.
مدرس دوره در ادامه درباره لوازم و نیازمندی‌های اولیه پرورش مرغ بومی بیان کرد: محل مناسب برای نگهداری، ظروف آبخوری و دانخوری متناسب با سن طیور، لانه‌های تخم‌گذاری، یک خروس برای هر ۱۰ تا ۱۲ مرغ، جعبه مناسب انتقال جوجه‌ها، بستر با استفاده از کاه یا پوشال چوب و نیز دسترسی به واکسن و داروهای طیور از لوازم و پیش‌نیازهای اصلی در این زمینه است.
وی همچنین بر رعایت اصول ساخت آشیانه مناسب تأکید کرد و افزود: انتخاب مکان غیر بادگیر، استفاده از مصالح مقاوم، ایجاد تهویه کافی و نور مناسب، رعایت دمای مطلوب در فصول مختلف و تأمین فضای کافی برای هر پرنده از مهم‌ترین نکات ساخت جایگاه پرورش است. به گفته او، «برای نمونه، ۵۰ قطعه جوجه تا سن دوماهگی در فضایی حدود شش مترمربع قابل پرورش است.
عیسی‌پور با تأکید بر اهمیت گردشگاه روباز برای فعالیت مرغ‌ها و استفاده از نور خورشید تشریح کرد: ایجاد گردشگاه محصور با توری فلزی، سایه‌بان در روزهای بارانی و کاشت گیاهانی مانند یونجه و شبدر در محوطه می‌تواند سلامت، تغذیه و رشد طبیعی مرغ‌ها را بهبود دهد.
وی در خصوص وسایل ضروری در آشیانه توضیح داد: مرغ‌ها روزانه دو برابر غذای خود آب مصرف می‌کنند، بنابراین تأمین مداوم آب تمیز و تازه، تنظیم ارتفاع دانخوری‌ها، جلوگیری از ریخت‌وپاش دان و نصب شبکه فلزی بر روی دانخوری‌ها از نکات کلیدی نگهداری است.
این مدرس افزود: نصب چوب‌خواب برای استراحت مرغ‌ها در ارتفاع مناسب موجب تمیزی ظروف غذا و آب و کاهش بیماری‌ها می‌شود.
مدرس دوره اضافه کرد: ایجاد لانه‌های مشخص برای تخم‌گذاری، به افزایش تولید و حفظ کیفیت تخم‌مرغ‌ها کمک کرده و جمع‌آوری آنها را آسان‌تر می‌کند.
عیسی‌پور با تأکید بر اهمیت رعایت اصول فنی در تجهیز آشیانه مرغ بومی یادآور شد: مرغ‌ها به صورت غریزی تمایل دارند در نقاط بلند استراحت کنند، به همین دلیل نصب چوب‌خواب یکی از الزامات مهم در طراحی آشیانه است، این کار موجب می‌شود پرندگان از نشستن روی ظروف آبخوری و دانخوری خودداری کرده و در نتیجه این ظروف کمتر در معرض آلودگی ناشی از فضولات قرار گیرند.
وی تأکید کرد: چوب‌خواب‌ها باید از چوب‌های صاف با پهنا ۴ سانتی‌متر و ضخامت ۳ سانتی‌متر ساخته شوند و به ازای هر مرغ، حدود ۲۰ تا ۲۵ سانتی‌متر طول چوب‌خواب نیاز است. همچنین ارتفاع مناسب چوب‌خواب از سطح زمین برای جوجه‌ها حدود ۴۰ سانتی‌متر و برای مرغ‌های بالغ حدود ۹۰ سانتی‌متر در نظر گرفته می‌شود.
به گفته عیسی‌پور، در صورتی که از چند ردیف چوب‌خواب در کنار هم استفاده شود، فاصله میان آنها باید بین ۳۰ تا ۴۰ سانتی‌متر باشد تا دسترسی و تهویه هوا به‌خوبی حفظ شود.
او خاطرنشان کرد: حداقل فضای مورد نیاز برای هر پرنده روی چوب‌خواب حدود ۱۵ سانتی‌متر است که این مقدار از ایجاد ازدحام و استرس در بین مرغ‌ها جلوگیری می‌کند.
این مدرس دوره آموزشی مرکز تحقیقات و آموزش کشساورزی و منابع طبیعی استان ایلام در ادامه با اشاره به اهمیت وجود جعبه‌ها یا لانه‌های تخم‌گذاری گفت: داشتن محل مشخص برای تخم‌گذاری نه‌تنها باعث افزایش تعداد و حفظ کیفیت تخم‌مرغ‌ها می‌شود، بلکه جمع‌آوری تخم‌ها را آسان‌تر کرده و درصد شکستگی یا آلودگی آنها را به حداقل می‌رساند.
وی خاطرنشان کرد: برای عملکرد مطلوب مرغ‌ها، بهتر است به ازای هر ۴ تا ۵ مرغ تخم‌گذار، یک جعبه تخم‌گذاری در نظر گرفته شود و افزود: ابعاد پیشنهادی برای هر جعبه حدود ۳۰ سانتی‌متر طول، ۳۰ سانتی‌متر عرض و ۳۵ سانتی‌متر ارتفاع است و کف این لانه‌ها باید با کاه خشک یا خاک‌اره نرم پوشانده شود تا پوسته تخم‌مرغ‌ها آسیب نبیند.
عیسی‌پور گفت: تجربه نشان داده است که با رعایت این اصول فنی ساده، می‌توان تا ۱۰ درصد در میزان تولید روزانه تخم‌مرغ افزایش ایجاد کرد و کیفیت ظاهری و بهداشتی آنها را نیز به‌طور محسوسی بهبود داد.
این دوره آموزشی با هدف توانمندسازی سربازان وظیفه در زمینه اشتغال‌زایی و توسعه مهارت‌های کاربردی در حوزه کشاورزی و دامپروری برگزار شد و مورد استقبال شرکت‌کنندگان قرار گرفت.
انتهای پیام
نظرات