حتی پس از گذشت ۲۲ سال، صحنههای آن روز همچون فیلمی تکراری، قلبها را میلرزاند و اشکها جاری میشود. امروز، روایت آن روزها همچنان از زبان مردم و مسئولان زنده است.
امام جمعه بم: بهانه «زلزله» برای کمبودها پذیرفتنی نیست
فرهاد دهقانی با اشاره به گذشت ۲۲ سال از حادثه دلخراش زلزله بم بر لزوم رفع کامل مشکلات زیرساختی شهرستان تأکید کرد و گفت: دیگر بهانهای تحت عنوان زلزله برای کمبودها پذیرفتنی نیست.
امام جمعه بم در سخنان خود با یادآوری حمایتهای گسترده ملی و بینالمللی پس از زلزله، بهویژه عنایت ویژه مقام معظم رهبری در اعطای لقب «دارالصابرین» به بم، اظهار کرد: مردم این دیار هرگز محبتهای پدرانه ایشان را فراموش نخواهند کرد.
وی در ادامه با اشاره به اینکه با وجود تلاش مسئولان، همچنان انتظارات اساسی مردم محقق نشده، بیان کرد: توقعاتی در شهر باقی مانده که لازم است هرچه سریعتر اجرایی شوند و نباید کمبودها را به وقوع زلزله گره زد.
دهقانی با بیان اینکه مسئولان باید تمام تلاش خود را برای ارتباطگیری با سطوح بالادستی و جذب ظرفیتها به شهرستان بم معطوف دارند، افزود: بیمارستان فعلی بم جوابگو نیست روند احداث بیمارستان ۲۰۵ تختخوابی بسیار کند است. در شرایطی که نیاز به امکانات بیشتر احساس میشود، این روند کند نیازمند بازنگری و تعامل ویژه است تا نگاه خاصی به این شهرستان شود.
وی با اشاره به افزایش تعداد معلولان و توانیابان به دلیل زلزله، ارتقاء اداره بهزیستی بم را ضروری خواند تا رسیدگی مؤثرتری به این قشر صورت پذیرد.
امام جمعه بم خواستار نگاه ویژه به بخش کشاورزی و ارتقاء جهاد کشاورزی در شهرستان شد. همچنین بر لزوم بسیج تمامی مسئولان برای تکمیل زیرساختهای اساسی تأکید کرد و گفت: جای توجیه باقی نمانده است؛ برخی مدارس ما همچنان زیرساختهای سستی دارند و دانشآموزان این وضعیت را نمیپذیرند.
نگاه ویژه به فرهنگ، نشاط و مبلمان شهری
وی در بخش دیگری از سخنان خود، به مطالبات شهری اشاره کرد و خواستار توجه به مبلمان شهری و ترافیک همگام با افزایش جمعیت و توسعه معابر شد.
دهقانی با اشاره به اهمیت حوزه فرهنگ، تأکید کرد: وقتی بحث فرهنگ مطرح میشود، نباید نگاه سلیقهای وجود داشته باشد. فرهنگ به معنای نشاط واقعی مردم، آموختن روش صحیح زندگی و ارائه راهکارها برای مقابله با مشکلات است.
وی افزود: وظیفه مسئولان است که برنامههای شاد و فرحبخش برگزار کنند، اما در کنار هر برنامه شادی، مستمع باید یک درس جدید بیاموزد. شادی حقیقی آن است که روش صحیح زندگی را بیاموزد. نباید هزینهای برای جشنهایی شود که هیچ درسی در بر نداشتهاند؛ شادی باید پیوستهای قوی فرهنگی داشته باشد.
چالشهای باقیمانده در بافت شهری/ نیاز به ارتقاء ساختار اداری
وحدت عیدی فرماندار بم نیز از اتمام کامل بازسازی زیرساختهای اصلی شهر خبر داد، اما بر وجود چالشهایی نظیر آسفالت کوچهها و لزوم ارتقاء ساختارهای اداری و درمانی تأکید کرد.
وی اظهار کرد: زلزله دی ماه ۸۲ شهر را بین ۹۵ تا ۹۸ درصد نابود کرد. اما به لطف خداوند و تلاش دولتهای مختلف، همراه با سختکوشی مردم شریف و عزیز و کمکهای نهادهای مختلف و سازمانهای بینالمللی، بازسازی شهر به طور کامل انجام شده است.
عیدی با اشاره به استحکام شهر جدید، بیان کرد: امروز بم خیلی محکم ساخته شده و با توجه به رعایت اصول مهندسی در سازهها، میتوان گفت بم اکنون یکی از محکمترین شهرهای ایران محسوب میشود.
فرماندار بم در بخش دیگری از سخنان خود به وضعیت زیرساختهای ارتباطی اشاره کرد و گفت: در بحث زیرساختهایی مانند ارتباطات سیار، با وجود دکلهای مخابراتی و فیبر نوری که شهرستان و شرق استان را پوشش دادهاند، در حوادث غیرمترقبه، احتمال قطع ارتباط ما تقریباً نزدیک به صفر است، زیرا دکلها دارای باتریهای اضطراری هستند.
وی همچنین به وضعیت امدادی اشاره کرد و افزود: شهرستان بم به عنوان معین شهرستانهای شرق استان و همچنین تعدادی از شهرستانهای سیستان و بلوچستان، از امکانات امدادی لازم برخوردار است و در شرایط نسبتاً خوبی در این زمینه قرار دارد. آمادگی نیروهای امدادی نیز از طریق برگزاری سالانه سه تا چهار مانور حفظ میشود.
چالشهای آسفالت، اورژانس هوایی و کمبود تخت بیمارستانی
با وجود پیشرفتهای چشمگیر، فرماندار بم به نقاط ضعف موجود نیز اشاره کرد و گفت: زیرساختها در حد مطلوبی بازسازی شدهاند، اما متأسفانه در بحث کوچههای باغشهر بم همچنان مشکلاتی داریم. از حدود ۶۰۰۰ کوچه، نزدیک به ۳۷۰۰ کوچه آسفالت شده، اما حدود ۱۵۰۰ کوچه یا خاکی هستند یا آسفالت آنها به دلیل تخریب، نیاز به بهسازی دارد.
وی همچنین فقدان اورژانس هوایی در شرق استان را یکی از معضلات اساسی دانست که پیگیری جدی برای تحقق آن ادامه دارد.
در حوزه بهداشت و درمان، عیدی کمبود تخت بیمارستانی را نقطه ضعف اعلام کرد و افزود: بم دارای دو بیمارستان است؛ بیمارستان پاستور که پس از زلزله ساخته شد و بیمارستان خصوصی دکتر افلاطونیان. بیمارستان امام (ره) نیز در حال ساخت است که با اعتباری بیش از ۱۳۰۰ میلیارد تومان، امیدواریم تا پایان سال ۱۴۰۵ به بهرهبرداری برسد.
یکی از مهمترین مطالبات فرماندار بم، ارتقاء ساختارهای اداری و حمایتی متناسب با ظرفیتهای منطقه است و گفت: گمرک بم با رتبه سوم یا چهارم کشور در کسب درآمد، ارتقاء این اداره حیاتی است.
وی با اشاره به اینکه با ثبت چهار اثر جهانی و بیش از ۳۶ اثر ملی، اداره میراث فرهنگی بم نیز باید به اداره کل ارتقاء یابد، گفت: صنعت و معدن نیز با اشتغالزایی بالغ بر ۲۵ هزار نفر در حوزه صنعت و معدن و فعالیتهای اکتشافی جدید، نیازمند ارتقاء به اداره کل است.
عیدی به یکی از خواستههای مهم جامعه کارگری شرق استان کرمان اشاره کرد: آمار کارگران بیمهشده تأمین اجتماعی ما بیش از ۴۵ هزار نفر و با احتساب افراد تحت تکفل به بیش از ۱۵۰ هزار نفر میرسد. برای خدماترسانی بهتر درمانی، نیازمند احداث بیمارستان تأمین اجتماعی در شهرستان بم هستیم؛ این یکی از ضروریترین اقدامات آتی برای کارگران منطقه است.
رئیس پایگاه جهانی بم: بیش از ۹۰ درصد مرمت کالبدی ارگ بم انجام شده است
محسن قاسمی رئیس پایگاه میراث جهانی بم نیز با یادآوری بیست و دومین سالگرد زلزله دلخراش بم و گرامیداشت یاد همشهریان از دست رفته، بر پیشرفت چشمگیر عملیات مرمت و بازسازی ارگ تاریخی بم تأکید کرد و از بازگشت این اثر فاخر به شکوه گذشته خبر داد.
وی به اهمیت ارگ تاریخی بم به عنوان یکی از آثار شاخص و درخشان میراث جهانی در منظر فرهنگی بم اشاره کرد و گفت: ما در منطقه بم در حقیقت سه پرونده ثبت جهانی را داریم که این موضوع شامل آثار متعددی از میراث معماری نیاکان ما میشود؛ ارگ تاریخی بم، باغشهر زیبا و قناتهای ثبت جهانی و همچنین بخش وسیعی از بیابان لوت که در حوزه سیاسی شهرستان بم قرار گرفته، جزء آثار میراث جهانی این محدوده محسوب میشوند.
قاسمی درباره آخرین وضعیت بازسازی ارگ تاریخی توضیح داد: همچنان کار مرمت و بازسازی این اثر به بهترین شکل ممکن و زیر نظر کارشناسان یونسکو پیش میرود. خوشبختانه در سالیان اخیر، شاکله کالبدی ارگ تاریخی بم به لحاظ فیزیکی بازگشته و این نوید را به همه هموطنان و مردم جهان میدهم که ارگ تاریخی بم مجدداً به روزهای شکوه خود بازگشته و میتوانند برای بازدید به بم بیایند.
مدیر پایگاه جهانی ارگ بم گفت: نسبت به آنچه که کارشناسان یونسکو در ابتدای امر مصوب کردند، بیش از ۹۰ درصد از آنچه در فرآیند مرمت و بازسازی باید انجام میگرفت را به سرانجام رساندهایم.
وی در پایان افزود: آنچه از نظر ما باقی مانده و نیاز به اعتبارات لازم برای مرمت بیشتر دارد، کمتر از ۱۰ درصد است. ما نیازمندیم که ارگ تاریخی بم را مجدداً همانطور که قبل از زلزله بم پایدار و جاودان بود، به مردم جهان تقدیم کنیم و تحویل دهیم.
محمد سامنژاد فعال رسانهای نیز از تکمیل نشدن زیرساختهای اصلی شهر جهانی و تاریخی بم انتقاد کرد و خواستار تخصیص بودجه ویژه برای رفع این معضلات شد.
وی با اشاره به وضعیت شهر بم پس از زلزله، اظهار کرد: «شهر جهانی بم پس از زلزله دچار خسارتهای زیرساختی بسیار زیادی شد. با عنایت مقام معظم رهبری، در چند سال اول حرکت بسیار خوبی انجام شد و بسیاری از زیرساختها برای ادامه زندگی در این شهر تاریخی آماده شد.
سامنژاد افزود: متأسفانه خیلی زود توسط دستاندرکاران وقت، پایان بازسازی اعلام شد و این موضوع منجر به این شد که تکمیل زیرساختهای در نظر گرفته شده برای شهر به پایان نرسد، زیرا بودجه آن قطع شد.
این فعال رسانهای یکی از بزرگترین مشکلات کنونی شهر را وجود کوچههای خاکی دانست و گفت: علیرغم تلاشهای مسئولان، ما همچنان کوچههای خاکی بسیاری در شهر بم داریم؛ زیرا تخریبها بسیار گسترده بود و ما اساساً شهر را از صفر ساختیم تا به جایگاه اصلیاش برسد و این مسیر نیازمند تلاش مضاعف است.
در بیست و دومین سالگرد زلزله دلخراش پنجم دی، یکی از نوجوانان بازمانده از آن حادثه با بیان اینکه زیرساختهای فیزیکی شهر تا حد زیادی بازسازی شدهاند، نسبت به فراموش شدن ابعاد عمیقتر حادثه، یعنی آسیبهای روانی و اجتماعی مردم، ابراز نگرانی کرد و خواستار توجه مسئولان به این حوزه شد.
ضحی صابری در گفت و گو با ایسنا اظهار کرد: درست است که زیرساختها، ساختمانها و شریانهای اصلی شهر بم نسبتاً بازسازی شده و به شرایط قابل قبولی رسیدهاند، اما این تنها نیمی از ماجرا است.
وی با تأکید بر ابعاد پنهان فاجعه، افزود: مشکل اصلی امروز ما در بم، در مبحثی به نام آسیبهای اجتماعی و روانی است که پس از آن حادثه سهمگین، در روح و روان جامعه باقی مانده و همچنان پابرجاست. این زخمها با بازسازی آسفالت و دیوارها ترمیم نمیشوند.
این شهروند بمی خطاب به مسئولان ذیربط، خواستار رویکردی جامعتر شد و افزود: به نظر من، دیگر زمان تمرکز صرف بر پروژههای عمرانی به پایان رسیده است. مسئولان باید توجه ویژهای به رواندرمانی جمعی، حمایت از خانوادههای داغدار و ساماندهی آسیبهای اجتماعی ناشی از آن شوک عظیم داشته باشند. بی توجهی به این مسائل، میتواند در درازمدت، جامعه را با چالشهای پنهان مواجه سازد که ترمیم آن بسیار دشوارتر از بازسازی آجر و سیمان خواهد بود.
رئیس شورای شهر بم: هنوز میراثدار برخی معضلات زلزله هستیم
سمانه سامنژاد رئیس شورای شهر بم نیز ضمن گرامیداشت یاد و خاطره جانباختگان، بر همت بلند مردم شهر بم در بازسازی تأکید کرد اما هشدار داد که پایان زودهنگام بازسازیها، موجب باقی ماندن برخی معضلات زیرساختی است که نیازمند توجه ویژه مدیران ملی است.
وی با اشاره به مقاومت و اراده مردم بم در برابر یکی از تلخترین حوادث تاریخ معاصر، اظهار کرد: جا دارد یاد و خاطره همه همشهریان عزیزی که مظلومانه در آن حادثه از دست دادیم را گرامی بداریم و به مردم بم به واسطه آن همت بلند و اراده والایی که داشتند، خدا قوت و تبریک بگویم.
سامنژاد با اشاره به تأثیر حضور مقام معظم رهبری در شهر بم، تصریح کرد: روح مسیحایی که ایشان در شهر دمیدند، موجب ساختن شهری پویا و زنده با همت همین مردم شد؛ مردمی که در طول تاریخ چند هزار ساله خود همواره با سربلندی از بحرانها عبور کردهاند.
رئیس شورای شهر بم با بیان اینکه شهر بم در عرض ۱۲ ثانیه تمام هویت و خاطراتش در کف خیابانها پاره پاره شد، افزود: تاریخ و اصالت ما اجازه نداد هویتمان دفن شود و امروز بم با هویت و نام بلندش در جهان میدرخشد. با این حال، در کنار نقاط قوت و همت بلند مردم، شهر بم همچنان نقاط ضعفی دارد که نگاههای ملی و توجهات ویژهتری را طلب میکند.
سامنژاد ادامه داد: به دلیل پایان زودهنگام اعلام بازسازی شهر، بسیاری از مشکلات و معضلاتش همچنان بر جای مانده که توان شهر به تنهایی پاسخگوی حل این مسائل نیست. ما میراثدار مشکلات گذشته هستیم که بر مسائل امروز شهر اضافه شده و مدیران در سطح ملی باید توجه ویژهای به شهرهای تاریخی و جهانی مانند بم داشته باشند.
تأکید بر مقاومسازی و چالش برنامهریزی
یکی از مهمترین محورهای سخنان رئیس شورا، بحث نوسازی و مقاومسازی بود و با اشاره به زلزلهخیز بودن کشور، از تمامی مدیران و مردم ایران درخواست کرد که در بحث نوسازی بافتهای فرسوده و مقاومسازی سازهها، بسیار جدی باشند.
سامنژاد تأکید کرد: انصاف و عدالت نیست که پس از گذشت ۲۲ سال، همچنان شاهد آثاری به جا مانده از آن زلزله ویرانگر در شهر بم باشیم.
وی یکی از معضلات مدیریتی شهر بم را نداشتن برنامه و چشمانداز مشخص دانست و گفت: آنچه امروز به عنوان چالش از آن یاد میکنم، نداشتن برنامه مشخص است؛ موضوعی که بارها به شهردار و همکارانم یادآور شدهام. بدون برنامه و چشمانداز، ما همچنان درگیر مسئله بازسازی خواهیم بود، در حالی که باید شاهد اتفاقات بهتر، زیباسازی فضاهای شهری و ایجاد مکانهایی برای خاطرهسازی و نشاط مردم باشیم که باید در برنامهریزیها و بودجهبندیها دیده شود.
رئیس شورای شهر بم در بخش پایانی سخنان خود به ثبت جهانی باغشهر بم» اشاره کرد و خواستار همافزایی و برنامهریزی مشترک متولیان شد.
وی افزود: تا زمانی که مردم از هر برنامهای منفعت خود را متوجه نشوند و نفع آن به مردم نرسد، برنامههای ما بیحاصل خواهد بود. درخواست من از مدیران، خصوصاً شهردار این است که پروژههایی پیشبینی شود که ارزشآفرینی و منفعت آن مستقیماً به مردم برسد و پروژههای بم باید اصالت شهر چند هزار ساله خود را حفظ کنند.
بازماندهای از فاجعه پنجم دی: ای کاش آن روز صبح نمیشد
یک مادر بازمانده از حادثه دلخراش زلزله در گفت و گو با ایسنا بیان کرد: ای کاش آن روز صبح نمیشد و یا با فرزندان و همسرم به خواب ابدی رفته بودم.
این جملات تلخ، گزیدهای از روایت کشاورز، تنها بازمانده از خانواده پنج نفرهای است که در پی حادثهای مهیب، همه عزیزانش را از دست داده است.
وی که اکنون تنها با درد جسمی و روحی ناشی از آن سحر تلخ دست و پنجه نرم میکند، چهرهاش بازتابدهنده اندوه سنگین از دست دادن عزیزان است.
کشاورز گفت: آن شب، شبی عجیب بود. دختر بزرگم، که معمولاً هرگز کنار من نمیخوابید، آن شب گفت: مامان، میترسیم. پسر کوچکم هم آمد و روی دستم خوابید. با دو فرزند دیگرم نیز در یک اتاق جمع شدیم.
این مادر داغدار با یادآوری ساعات اولیه حادثه ادامه داد: بعد از ساعتها اضطراب، متوجه شدم پسرم میگوید: مامان دارم خفه میشوم. دیوارها از چند طرف من را احاطه کرده بودند؛ راه فراری نداشتیم. تنها با صدایی که از ته گلویم برمیخاست، تقاضای کمک میکردم، اما متأسفانه کسی صدایم را نمیشنید.
وی گفت: تا اینکه چشم باز کردم، خود را در یکی از بیمارستانهای تهران دیدم و در آن شرایط وخیم، اولین جستجویم برای خانوادهام بود. کمرم شکسته بود و نایی برای فریاد کشیدن نداشتم.
کشاورز اشکهایش را با گوشه روسریاش پاک کرد و با صدایی لرزان زمزمه کرد: ای کاش آن روز سحر نداشت.
انتهای پیام
نظرات