يك كارشناس محيط زيست گفت: نيروي انساني فعال اكوتوريسم، مهمترين شاخصه اين بخش محسوب مي‌شود و موفقيت اين قسمت از صنعت گردشگري در ايران را موجب مي‌شود. هومن جوكار در همايش آشنايي با اكوتوريسم ايران و جايگاه آن در جهان كه ديروز در موزه‌ي فرش برگزار شد، با اشاره به مطالب بالا افزود: به علت نبود برنامه‌ريزي دقيق و پشتيباني كافي در ايران، همه‌ي مسائل برپايه‌ي توانايي‌هاي فردي اجرا مي‌شود بنابراين راهنماهاي تورها نقش مهمي در موفقيت برنامه‌هاي اكوتوريستي دارند و بايد از توانايي‌هاي زيادي برخوردار شوند. وي اكوتوريسم را اصلي‌ترين فعاليت توريسم بر پايه طبيعت دانست و در تعريف آن گفت: اكوتوريسم سفري مسوولانه به مناطق طبيعي است كه حافظ محيط زيست است و باعث بهبود كيفيت زندگي مردم محلي مي‌شود. جوكار در ادامه افزود: اين برآن معناست كه مجريان و افراد فعال در زمينه‌ي اكوتوريسم بايد از اصولي چون كاهش اثرات منفي حاصل از فعاليت‌، ترويج مراقبت و احترام فرهنگي و زيست محيطي و ايجاد تجربيات مثبت براي گردشگر و ميزبان پيروي كند. وي ايجاد منافع مالي مستقيم براي حفاظت از طبيعت و حيات وحش را از ديگر اصول دانست و اظهار كرد: بايد خود را با گردشگري دنيا هماهنگ كنيم؛ به اين معنا كه هنگام ورود اين افراد به مكان‌هايي مانند پارك ملي از آن‌ها مبلغي دريافت و اين وجه را صرف همان منطقه كنيم. جوكار با بيان اينكه ايجاد منافع مالي براي مردم محلي از اصول ديگر به شمار مي‌رود، اظهار كرد: با تحقق اين امر پول در دور افتاده‌ترين نقاط كشور نفوذ مي‌كند و ارتقاي سطح زندگي افراد موجب استمرار اسكان افراد بومي در محل‌هاي زندگي خود مي‌شود؛ بدين ترتيب، اين افراد براي حفاظت از محيط اطراف خود تلاش مي‌كنند. وي افزود: از سوي ديگر علاقه‌ي اكوتوريست براي خريداري مستقيم محصولات محلي از توليد‌كننده ارضا مي‌شود. اين كارشناس اكوتوريسم افزايش توجه و حساسيت نسبت به فضاي سياسي، زيست محيطي و اجتماعي جامعه ميزبان و پشتيباني از حقوق بين‌المللي بشر را از ديگر اصول ذكر كرد. وي هم‌چنين به ضرورت توجه ويژه به اكوتوريسم پرداخت و اظهار كرد: در سال‌هاي اخير روند رشد سالانه توريسم در كليه رشته‌ها 4 درصد بود، در صورتيكه در شاخه‌ي توريسم بر پايه‌ي طبيعت اين رقم به 10 تا 30 درصد رسيده است. وي به دلايل ديگر اشاره كرد و گفت: ملاحظات اجتماعي - فرهنگي در ايران اجازه‌ي رشد گردشگري تفريحي يكي از شاخه‌هاي درآمدزايي اين صنعت را نمي‌دهد. جوكار، قابليت‌هاي بالقوه زيستي و جغرافيايي ايران و كم هزينه و متناسب‌تر بودن گسترش اكوتوريسم با سطح سرمايه‌گذاري‌هاي محلي در مقايسه با شاخه‌هاي ديگر گردشگري را از ديگر دلايل ضرورت توجه بيشتر به اكوتوريسم عنوان كرد. اين كارشناس محيط زيست در مورد توريسم بر پايه‌ي طبيعت اظهار كرد: اين نوع گردشگري، تمام فعاليت‌هاي وابسته به طبيعت را شامل مي‌شود؛ بنابراين مفهوم فراگيري است كه ورزش‌هاي پرتحركي چون اسكي، ورزش‌هاي ساحلي و نيز شكار را در بر مي‌گيرد. وي ايران را سرزميني پهناور خواند كه پيشينه‌ي زمين‌شناسي و موقعيت جغرافيايي آن موجب پديد آمدن چشم‌اندازهايي از رشته‌ كوه‌هاي عظيم، جنگل‌هاي انبوه، جلگه‌هاي حاصلخيز، بيابان‌هاي پهناور و تالاب‌هاي بزرگ شده است. جوكار شرايط اقليمي ايران را بسيار متنوع توصيف كرد كه اختلاف درجه حرارت در بسياري از مواقع سال تا حدود 40 درجه مي‌رسد. وي در مورد توپوگرافي ايران اظهار كرد: توپوگرافي اين كشور به گونه‌اي است كه ارتفاع زمين در ساحل درياي خزر حدود 25 متر پايينتر از سطح درياهاي آزاد است؛ اما كمي آن طرفتر قله دماوند با 5671 متر ارتفاع به 100 قله با ارتفاع بيش از 4000 متر دارند. جوكار تنوع زيستي ايران را متناسب با تنوع جغرافيايي و اقليمي آن دانست و افزود: 161 گونه پستاندار،‌502 گونه پرنده و 196 گونه خزنده در بستري مركب از 10 هزار گونه گياهي پراكندگي دارند. اين كارشناس محيط زيست در ادامه اظهار كرد: بر اين اساس ايران را يكي از پنج كشور داراي بيشترين نوع زيستي در جهان مي‌دانند؛ به طوري كه تعداد پرندگان ايران، تقريبا به اندازه‌ي كل پرندگان سراسر قاره اروپا است. بنابراين اين كشور قابليت‌هاي طبيعي كافي براي تبديل شدن به يكي از مقاصد مهم اكوتوريسم در دنيا را دارد. وي با بيان اينكه تاكنون در ايران از ظرفيت‌هاي بالقوه در اين بخش استفاده نشده است، اظهار كرد: تنها در چند سال اخير موسسات معدودي به توريسم بر پايه طبيعت توجه كرده‌اند و فعاليت‌هايي را در اولويت قرار داده‌اند. جوكار، بيابانگردي، كوهنوردي و اسكي كوهستان، تماشاي حيات وحش، تورهاي تحقيقاتي و مردم شناسي و گياه‌شناسي را اولويت‌هاي اكو توريسم در ايران ذكر كرد. وي در ادامه به تقسيم بندي طبيعت‌گرد‌ها (اكو‌توريست‌ها) براساس اهداف سفرشان پرداخت و اظهار كرد: طبيعت گردها به سه دسته‌ي داراي هدف‌هاي مشخص، عام و اتفاقي (تفريحي) تقسيم مي‌شوند. اين كارشناس، با اشاره به ضرورت شناخت فعاليت‌ها و تسهيلات مورد علاقه طبيعت‌گردان براي برنامه‌ريزان و مجريان اين صنعت گفت:‌اين نكته كه چه نوع سفري يا چه نوع فعاليتي در اولويت قرار گيرد و چه نوع تسهيلات و امكاناتي بيشتر با سليقه جاري بازار هدف سازگار است، باعث جلوگيري از هدر رفتن سرمايه‌، نيروي انساني و افزايش جذابيت سفر به اين سرزمين مي‌شود. به گزارش ايسنا، همچنين دكتر احمدي، مدير كل آموزش سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري به بيان رابطه‌ي اكو‌توريسم و توسعه‌ي پايدار پرداخت و اظهار كرد: در دهه‌ي 1950 صنعت گردشگري مطرح و در دهه‌ي 1960 به جنبه‌هاي مثبت گردشگري بسيار پردخته شد؛ به نوعي كه توريسم انبوه شكل گرفت، ولي با نمايان شدن اثرات منفي آن در دهه بعد بيشتر به اينگونه تاثيرات پرداخته شد. وي در ادامه اظهار كرد: از دهه‌ي 1980 با طرح بحث توسعه‌ي پايدار توازني در اظهار‌نظرها برقرار شد؛ به گونه‌اي كه عقيده بر آن شده كه با برنامه‌ريزي اصولي مي‌توان اثرات منفي را به حداقل رساند و به اين ترتيب اثرات مثبت را تقويت كرد. احمدي گفت: در برخي از بخش‌هاي توسعه‌ي پايدار، جنبه‌ي زيست‌محيطي (اكوتوريسم) مطرح شده است كه بر اساس آن اكنون در دنيا استانداردهاي خاصي در زمينه‌هاي مختلف مطرح شده است. احمدي اظهار كرد: در بخش‌هاي ديگر نيز در زمينه‌ي جهانگردي و اكوتوريسم زمينه‌هاي مختلفي بحث و كارهاي اجرايي انجام شده است و سازمان‌هاي بين‌المللي نيز در اين زمينه فعاليت‌هايي كرده و مي‌كنند. انتهاي پيام