« مرتضي اصلاحچي » دبير انجمن اسلامي دانشجويان دانشگاه علامه طباطبايي، در ادامه گفت: دانشگاه ما يك دانشگاه تخصصي علوم انساني است و بحثهاي فكري حول و حوش بنيادهاي علم سياست، روشنفكري و مسايل جامعه شناختي درس بچههاست و قسمت اعظم جلسات ما به اين بحثها اختصاص داده ميشود تا مسايل تشكيلاتي. آرايش نيروها در دانشگاه علامه به اين صورت است كه سه گروه وجود دارد، كساني كه روشنفكر ديني هستند و دو گروه سكولار كه ميشود به ليبرالهاي سكولار و سوسياليستهاي سكولار تقسيم كرد، اما هيچ وقت در انجمن اسلامي نبايد فرقهيي برخورد كنيم و بگوييم باورهاي اكثريت بايد چارچوبهاي ما باشد.
نبايد فرقهيي برخورد كنيم
وي افزود: با توجه به اينكه فضاي دانشگاه سيال است و هر سال تغيير ميكند اصلا غير منطقي است كه در يكسري مسايل بگوييم باورهاي ما صد در صد اين است. ما ميبينيم كه اين سه جريان هميشه در كنار هم بودند و كساني كه در تحكيم بودند ميدانند دانشگاه علامه به لحاظ تشكيلات بسيار منسجم است. با توجه به اينكه اختلاف عقيدتي بسيار زياد است و اين اختلافات كيلويي هم نيست و واقعا ريشه دارد. ولي با اين وضعيت هيچگاه پرچمي بالا نبردهايم، اين با روح فعاليت دانشجويي منافات دارد و انجمن را به يك حزب تبديل ميكند كه اساسنامه و آييننامهاي دارد كه باورهاي ماست و هر كس اين را قبول دارد بايد بيايد، اگر نه، نه ...
« حسام الدين علامه » دبير انجمن اسلامي دانشجويان دانشگاه تهرانوعلوم پزشكي، در اين بين گفت: ما دقيقا معتقد به اين هستيم، مگر شما اساسنامه نداريد؟
اصلاحچي نيز ادامه داد: اساسنامهي ما براي اول انقلاب است. ما در انجمن اسلامي بين سه جريان فكري موجود در دانشگاه سه باور مشترك داريم كه همه حول آن اجماع نظر دارند، سكولاريسم، دموكراسي و حقوق بشر. كساني هم كه روشنفكر ديني هستند و پيرو سروش، ابراهيم يزدي و ملي – مذهبي معتقدند بايد در عرصهي سياسي سكولاريسم وجود داشته باشد. با توجه به اين اعتقاد فرقهيي نگاه كردن و چارچوب ساختن براي انجمن با توجه به اين فضا درست نيست.
تجربهي چگونگي تعامل با دانشجويان
وي همچنين گفت: در مورد نحوهي تعامل با دانشجويان، طبق تجربهاي كه ما در چند سال اخير در دانشگاه داشتيم، مقولههاي جديدي وارد كرديم و از حالت كلاسيك خارج شد. برنامههاي ما از حالت استادمحور خارج شد و ما حداقل هر هفته يك كنفرانس دانشجويي داشتيم. دانشجوها در حوزهاي كه مطالعه كرده بودند كنفرانس ميدادند و اين يك خودباوري به دانشجويان ميداد. تجربهي ديگر اينكه، نشريات دانشجويي دانشگاه بسيار فعال است، هر انجمن دانشكده يك ارگان دارد و مواضع خود را بيان ميكند. يك مورد ديگر تعامل چهره به چهره است يعني با بچهها در مورد مسائل مختلف صحبت ميكنيم. ديگر گفتوگوهاست و هر هفته موضوع مشخص ميكنيم، دانشجوها حول آن بحث ميكنند. بحث ديگر مجمع عمومي ماست. اين مجمع عمومي در يكسري دانشگاهها مغفول مانده است. ما در دانشكدهي خود ترمي دو بار مجمع عمومي داشتيم. در آن ميگفتيم كه ما اين برنامهها را برگزار كردهايم، دانشجويان هم انتقادات و پيشنهادات خود را ميگفتند و تعامل دوجانبه صورت مي گرفت.
به پيشتوانهي دانشجويي تكيه كنيم
وي افزود: در دانشگاه علامه هيچگاه اعلام نظر از بالا به پايين نبوده است. به عنوان مثال در انتخابات رياست جمهوري تصميم كاملا از پايين به بالا بود و اسفندماه در مجمع عمومي عدم شركت تصويب شد. دوستان دانشگاه علامه را به عنوان تندروترين دانشگاههاي تحكيم به لحاظ اعلام مواضع سياسي ميدانند، اما خيلي دانشجوها در دانشگاه به ما ميگويند كند حركت ميكنيد، يا سازشكار هستيد. اين نقطهي برد ماست كه با دانشجويان تعامل كرديم. به همين خاطر هيچ نهادي در دانشگاه نميتواند به خاطر پشتوانهي دانشجويي انجمن اسلامي جلوي آن قد علم كنند. اگر ميخواهيم در فضاي سياسي كشور بقاي خود را حفظ كنيم بايد به پيشتوانهي دانشجويي تكيه كنيم، تنها راه هم بها دادن به دانشجو و فضاسازي براي فعاليت اوست.
عدالت و آزادي، به طور متوازن
اصلاحچي همچنين گفت: در مورد اولويت كاربردي انجمنهاي اسلامي، آقاي كاوياني بحث عدالت اجتماعي را مطرح كردند، بايد آن را پي بگيريم. هشت سال آزادي سياسي - اجتماعي مطرح بود، حال بايد بحث عدالت را پيش ببريم، ما بايد به صورت متوازن عدالت و آزادي را همگام با هم پيش ببريم و اينطور نباشد كه حالا احمدينژاد عدالت اجتماعي را مطرح كرده، آزادي را فراموش كنيم.
اشتباه تحكيم
اصلاحچي با تأكيد بر طرح بحث عدالت اظهار كرد: در طول اين چند سال اشتباه بزرگ دفتر تحكيم وحدت اين بود كه مطالبات عام مردم را رها كرد و يكسري مطالبات خاص را پي گرفت كه مبتلابه اقليت نخبهي جامعه بود، اگر هم ميگوييم تحكيم ضعيف شده قسمت اعظم آن همين است. در مسائل زنان نوعي آپارتايد جنسيتي در كشور شكيل ميگيرد، پتانسيل بيشماري براي فعاليت در كشور هست كه تفكرهاي سنتي و قوانين اجازهي فعاليت به اينها نميدهد. بايد اين بحث را به طور جدي پيگيري كنيم كه موجب تقويت پشتوانهي دانشجوييمان ميشود.
وي اضافه كرد: مسألهاي كه در تابستان ميرفت كه براي كشور تبديل به بحران شود، مسألهي قوميتها بود. ما بايد مسألهي قوميتها را مطرح كنيم، اما با اين خط مشي كه بحثهاي تجزيهطلبي كنار گذاشته شود. اگر زودتر از اين مسائل قوميتي مطرح ميشد، اينگونه شاهد آشوبهاي برخي قوميتها نبوديم.
لزوم زمينهسازي براي رشد تئوريك
« مصطفي طلوعي » دبير انجمن اسلامي دانشجويان دانشگاه صنعتي اصفهان، نيز در ادامهي اين ميزگرد اظهار كرد: چيزي كه تا به حال وظيفهي ما بوده، ولي بايد از اين پس با دغدغهي بيشتري آن را دنبال كنيم، زمينهسازي براي رشد تئوريك است. بسياري از اعضاي انجمنها حتي مكاتب سياسي را به درستي نميشناسند، بنابراين بايد زمينه را طوري مهيا كنيم كه كسي كه از لحاظ تئوريك قويتر است رشد كند، نه كسي كه از لحاظ فكري بيشتر به ما نزديك است. مسألهي ديگري كه در اين دوره مغفول مانده بررسي و پيگيري مطالبات صنفي - آموزشي است كه پتانسيل عظيم دانشجويي را براي پشتوانهي دانشجويي كه مشخصهي انجمنهاي اسلامي است ميتواند برايمان داشته باشد، ما بيش از حد فعاليتهايمان را به سمت برون دانشگاه برديم و مسائلي را بيان كرديم كه شايد دغدغهي دانشجويان نبود.
وظيفهي ما، بيان افكار گوناگون است
وي در ادامه افزود: وظيفهي عمدهاي انجمن اسلامي، بيان افكار گوناگون در جامعه، به ويژه افكار محذوف و آنهايي است كه از رسانهي خاص بهرهمند نيستند. فكر ميكنم وظيفهي ما استقبال از حضور افكار مختلف در سطح دانشگاهها و شنيده شدن آنها توسط دانشجويان است كه به تبع آن جامعه هم از آنها مطلع ميشود. در مورد تعامل با احزاب، بايد تعريفي از برخورد و تعامل صورت بگيرد كه بدانيم چگونه تعامل كنيم و چه چيزهايي را براي خود حفظ كنيم كه شأن فعاليت دانشجوييمان حفظ شود و در عين حال به عنوان پياده نظام احزاب عمل نكنيم.
بايد هويت اصلي انجمن اسلامي حفظ شود
وي ادامه داد: به نظر من موضوعي كه آقاي كاوياني در مورد ناسيوناليسم مطرح كردند، اگر وارد مسائل نژادپرستانه و قومي شود براي شرايط فعلي بسيار مضر است. بايد دغدغهي منافع ملي را داشته باشيم و بيان دغدغههاي مشترك جمعي و ايجاد نگرش گروهي در مردم نسبت به مسائلي كه در جهان و پيرامون آن اتفاق ميافتد، بسيار مناسب است اما نه بگونهاي كه به سمت تفكر كور قومي پيش رود. مسألهي ديگر اين است كه ما بايد تفاوتي بين ديد فرقهيي و داشتن حداقل هويتها قائل باشيم. انجمن اسلامي بايد هويت اصلياش را حفظ كند. ما بين يك افراط و تفريط قرار داريم.
سيري مانند عبور از ميدان مين
همچنين « محمد حسنزاده » دبير انجمن اسلامي دانشجويان دانشگاه تبريزوعلوم پزشكي، گفت: بايد ببينيم در فضاي فعلي به دنبال چه هستيم تا بفهميم چه چيزي براي ما فرصت است و چه چيزي تهديد و حداقلهاي هويتي را هم براي خودمان تعريف كنيم. در هر حال در نبود مطبوعات، احزاب و سنديكاهاي آزاد و فراگير در جامعه و نبود فضاي متكثر در دانشگاهها، مجموعهي انجمنها اين رسالت را احساس ميكند كه تريبون خود را در اختيار محذوفين جامعه قرار دهد. البته نه به آن معنا كه ميهمان، صاحبخانه شود. همچنين مجموعهي انجمن بيشتر از بدنهي اجتماعي جامعه تأثيرپذير است تا بدنهي حاكميت و سيري كه مجموعهي انجمنها در دوران آتي خواهند داشت بيشتر شبيه عبور از ميدان مين است.
فرصتها و تهديدها
وي افزود: يكي از فرصتهايي كه پيشرويمان است اين است كه راحتتر ميتوانيم به نقد حاكميت بپردازيم. محدوديتهايي هم در داخل و خارج مجموعه داريم. محدوديتهاي داخل مجموعه همان ضعف تئوريك و نبود ديد علمي است، خارج از مجموعه نيز فشارهايي كه هست بيشتر از ميزاني است كه مجموعه بتواند تحمل كند، بايد با يك برنامه، با اين مسائل برخورد كرد.
توجه به خواستهي چند بعدي دانشجويان
حسنزاده دربارهي تقويت ارتباط با بدنهي دانشجويي افزود: من با ديد ابزارانگارانه به مجموعهي انجمن مخالفم، چه اين ديد از سوي فلان نهاد باشد، چه از طرف افراد لائيك كه در نبود ساير تشكلها از مجموعه به عنوان ابزار استفاده كنند و وضعيتي كه گرفتار آن ميشوند اين است كه مجموعه نميتواند يك نشست را برگزار كند. وقتي ما با دوري از قدرت آغاز كرديم، بايد ببينيم با روي آوردن به اين استراتژي تا چه حد به بدنهمان توجه كرديم؟ از قدرت دور شديم، بدنه هم نداريم، مطمئنا اگر طيف علامه بدنهي مناسبي داشت هيچگاه مشكلي براي برگزاري نشست پيدا نميكرد. پس اولويت اول براي تقويت بدنه رفع ضعف تئوريك و علوم انساني و اجتماعي و سپس پرداختن به مسائل منطقهيي به صورت اصولي، حل مشكلات قوميتها و توجه به مسائل زنان است و همچنين براي ارتباط با دانشجويان نيز بايد به خواستهاي چند بعدي آنها توجه كرد.
لزوم كاهش حركتهاي راديكالي
حسنزاده همچنين گفت: ما در محيطي فعاليت ميكنيم كه اغلب دانشجويان ما حاضر به پرداختن هزينههاي غيرمتعارف سياسي نيستند و اگر چنين حركتهاي راديكالي از ما ببينند دور ميشوند پس بايد اين رفتارها را كاهش داده و به حد معقولي برسانيم.
« ايمان صلواتينژاد » دبير سياسي انجمن اسلامي دانشجويان دانشگاه چمران اهواز نيز در ادامه گفت: اگر احيانا احساس ميشود براي شما و دوستان طيف شيراز حاشيهي امنيتي وجود دارد، اين را يك حسن يا يك نكتهي منفي تلقي نكنيم. در دورهاي براي كساني كه در انتخابات شركت ميكردند يك حاشيهي امنيتي وجود داشت، براي كساني كه شركت نميكردند حاشيهي امنيت خاص ديگري بود. نبايد به اين مسائل ساده نگاه كنيم.
وي همچنين گفت: من هم معتقدم كه بايد مشخص كنيد بالاخره انجمن اسلامي پارلمان دانشجويي است يا يك تشكل؟ آقاي علامه گفتند اعتقاد راسخ به تشكل بودن دارم. بقيهي دوستان هم گفتند نه تشكل است و نه پارلمان. البته نبايد طوري باشد كه اگر كسي وارد شد صاحبخانه شود. اين رودربايستي جز ايجاد معضل، چيزي ندارد.
استراتژي را مشخص كنيم
صلواتينژاد دربارهي طرح بحث قوميتها نيز گفت: الان موقع مطرح كردن اين بحث نيست. اين دامن زدن به جريانات تجزيهطلب كشور است. چطور تحكيم وقتي روز جهاني كارگر شد، از برگزاري جلسهي روز جهاني كارگر ابا داشت، يا همينطور روز جهاني زن؟ ما مشخص كنيم استراتژيمان در مورد تشكل بودن يا پارلمان بودن، حمايت از حقوق زنان، قوميتها يا دربارهي احزاب چيست؟ ما ديد دقيقي نسبت به احزاب نداريم. دوستان ميگويند اگر ما از سكولاريسم حمايت ميكنيم، مشاركت بد است. حجاريان به صراحت در مصاحبهي اخيرش طبق دو تعريف سكولاريسم كه ارائه كردند گفتند با سكولاريسم به معناي ملحدين ديني مرزبندي داريم ولي با سكولاريسم به معناي جدايي دين از سياست موافق هستيم. حالا ما ميگوييم هيچ رابطهاي بامشاركت نداشته باشيم چراكه دورهاي در حكومت بودند!
پل حاكميت با بدنهي اجتماعي و دانشگاهي
وي اضافه كرد: شخصا معتقدم تنها كاري كه فعلا ميشود براي جنبش دانشجويي و انجمن اسلامي متصور بود – در عين تلاشي كه براي مشخص كردن تشكل بودن يا پارلمان بودن و استراتژيهاي دقيق آينده ميكنيم – پل بودن بين حاكميت و بدنهي اجتماعي و دانشگاهي است. هركدام از دوستان در هر شهري فضاي دانشگاه خود را بسنجند و خواستهها را به حاكميت گوشزد كنند تا به يك استراتژي مشخصتر برسيم. ما ميگوييم بياييم كار تئوريك كنيم، روي چه موضوعي؟ جامعهي ايران به سمت پراگماتيسم رفته، دفتر تحكيم وحدت يقهي ليبراليسم و سوسياليسم را چسبيده است. جامعه به اين مينگرد كه چه كسي ميتواند مشكلاتش را حل كند، اسلام سياسي باشد يا ليبرال شايد در نگاه اول براي آن تفاوت نداشته باشد. در كل به نظر من در حال حاضر مجموعهي انجمنهاي اسلامي بايد به بقاي خود بيشتر فكر كنند و هزينههاي مدنظر خود و آينده را دقيقتر مشخص كنند. در حال حاضر تا حدودي در دورهي قدرت قرار داريم و مشخص نيست فضاي سياسي كشور به كدام سمت ميرود.
ضرورت تهيهي پروتكل مباني مشترك
صلواتينژاد اظهار كرد: امروز پيگيري بحثي كه آقاي علامه مطرح كردند (خط امام(ره)) از لحاظ ارزشي، اعتقادي و استراتژيك بسيار مهم است. عليرغم ارتباط بدنهي دانشجويي كه آقاي اصلاحچي مطرح كردند، بايد فضاي نخبهگرايانه را در اين قضيه متصور بود، اينكه اگر خواستيم استراتژي فلان مجموعهي دانشجويي را تعيين كنيم به نظرات دانشجويان رجوع كنيم، كار آنچنان درستي نيست، شايد ما را به ورطهي اشتباهات متكثري بيندازد. بايد رابطهي خود را با بدنهي دانشجويي و هم اجتماعي تعريف كنيم و ديدمان را نسبت به جريانات تشكيلاتي واضح كنيم. در مجموعهي دفتر تحكيم وحدت گامهايي براي اينكه به سمت مشخصي حركت كنيم برداشته شده و وظيفهي همهي فراكسيونهاست كه اين قضيه را پيگيري كنند و پروتكلي روي مباني مشترك كاري دوستان در مجموعه تهيه شود و خطوط قرمز را مشخص كنند.
تهديدات انتخابات آزاد انجمنها
« امين قلعهيي » عضو شوراي عمومي انجمن اسلامي دانشجويان دانشگاه اصفهان، نيز اظهار داشت: معتقدم انجمنهاي اسلامي دانشجويان به يك گسيختگي رسيدهاند و گفتمان غالب انقلابي دههي 60 از بين رفته است، پدرانمان در دانشگاهها آن گونه بودند، ما به اين نتيجه رسيديم كه غيرقابل اجراست، حتي در ابتداي دههي 70 بيانيههايي صادر ميشد، ديده ميشد كه بر موضع اپوزيسيون دولت و نه حكومت بودهاند. حتي آن ديدگاه هم در حال حاضر در غالب انجمنها حاكم نيست، شما فرايند انتخابات انجمنها را دموكراتيك كرديد. با اين وصف، تنها ليبرالها يا سكولارها وارد نميشوند، يك عده بر اساس مسائل قوميتي راي آوردهاند.
علامه در اين ميان گفت: يك عده به خاطر قدرت ميآيند هيچگونه غناي فكري ندارند. اين وقتي اتفاق ميافتد كه مجموعه هويت نداشته باشد و كار ايدئولوژيك نكند. وقتي مجموعه گسسته شود هر كسي به خاطر يك مسأله وارد ميشود.
پارلمان اتفاق افتاده است
قلعهيي سپس اظهار كرد: اينكه بخواهيم در مجموعهي انجمنها يكدستسازي كنيم، غيرممكن است. شما براي كساني كه ديدگاههاي ليبرالي دارند از لفظ مهمان استفاده ميكنيد. پس مؤسسان انجمنها چه داخل كشور و چه خارج كشور را هم بايد مهمان بدانيم. ابراهيم يزدي را مهمان بدانيم يا ميزبان؟ كساني را كه جزء مؤسسان تحكيم وحدت بودند و آنها براي انتخابات مجلس رد صلاحيت ميشوند ميهمان بدانيم يا ميزبان؟ اين اتفاقي است كه افتاده و عملا ما را به شكل پارلمان در آورده است. ما چه بخواهيم و چه نخواهيم پارلماني در حد دانشگاههاي دولتي اتفاق افتاده، بايد طوري برخورد كنيم كه كسي احساس نكند قيم و تصميمگيريندهي بقيه است.
به نظر من امكان ندارد انجمنهاي اسلامي به تفكرات دههي 60 برگردند. پدران ما خيليها در دانشگاه فعال بودند، زنداني سياسي و مذهبي بودند و در جريان انقلاب فرهنگي مؤثر بودند، يكي از اتفاقات جالبي كه افتاد اين بود كه ما در دههي 60 تشكل اصلي بوديم كه نقش مهمي در حذف نيروهاي ديگر در انجمن داشتيم و حالا تشكل ما جاي امني براي همهي تفكرها شده است! ما ميگفتيم فلان ديدگاهها را بايد از دانشگاهها بيرون كنيم، حال انجمنهاي اسلامي جايي شده است كه همهي آنها به خاطر ساختار دموكراتيك انجمنها وارد اين تشكل شدهاند.
رويكرد منتقدانه
قلعهيي چهار رويكرد پيشنهادي خود براي آينده را اينگونه تشريح كرد: يكي رويكرد سياستورزانه، در حد نمايندگي احزاب در دانشگاه است. ديگري رويكرد روشنفكرمآبانه است، سومي رويكرد خشونتطلبانه است كه من آن را نفي كردم و موافق آن نيستم، رويكرد آخر منتقدانه است. اگر شما طرفدار خاتمي هستيد خاتمي بارها در اظهاراتشان بر مباني حقوق بشر تأكيد داشتند. جايي كه ما ميتوانيم مسوولان را دقيقا نقد كنيم، ديدگاه حقوق بشر پايهي توافق ماست.
حسامالدين علامه در اين بين گفت: قبول كنيد ما در بحث حقوق بشر مشكل برداشت و تعريف داريم. خيلي جاها مثل قضيهي اكبر گنجي مشخص است ولي خيلي جاها مشخص نيست، مثلا در بحث حقوق زنان.
وي همچنين دربارهي بخشي از گفتههاي اصلاحچي اظهار داشت: ما الحمدالله همواره انتخاباتمان برگزار ميشود، قويترين مجموعه و بدنهي دانشگاهي را داريم و نيز از نظر كاركرد سياسي. دانشگاه تهران به خاطر اصالت خود و به خاطر حفظ جايگاه تشكل خود به هيچ عنوان هيچ وقت مانع حرف زدن ديگران نبوده است. مجموعهي ما از منتقدان تفكر ليبرال – دموكراسي بوده است. آيا تصور نميكنيد تاكيد بر سه محور سكولاريسم، دموكراسي و حقوق بشر هم نوعي دگم بودن است؟ فقط وقتي من ميگويم دين باوري، آزادي بيان، مردمسالاري و عدالت اجتماعي شاخصههاي حركت ماست اين دگم است؟! در ضمن هيچكس در مجموعهي شما اعتقاد به اسلام سياسي ندارد؟ شايد چنين كسي را راه ندادهايد.
اصلاحچي گفت: اتفاقا يكي از اعضاي شوراي مركزي انجمن اسلامي دانشگاه طيف شيرازي است و ما او را رد صلاحيت نكرديم.
« قدرت علينيا » دبير انجمن اسلامي دانشجويان دانشگاه زابل، نيز در پايان ميزگرد ايسنا گفت: ما در مورد بقاي انجمنهاي اسلامي صحبت كرديم. فكر ميكنم بايد يكسري فعاليتهاي اساسي انجام دهيم. بايد سعي كنيم اكثريت دانشجوها را دور و بر انجمنهاي اسلامي نگاه داريم، چون انجمن اسلامي كه دانشجو پشت سرش نباشد دچار خيلي از مشكلات ميشود.
انتهاي پيام
نظرات