يك عضو انجمن غارشناسي و غارنوردي ايران گفت: به‌جز تخريب‌هايي كه مسؤولان براي تبديل كردن چال نخجير به جاذبه‌ي گردشگري در استان مركزي ايجاد كرده‌اند، تخريب ديگري كه ناشي از سفرهاي نوروزي به اين غار باشد، ديده نمي‌شود.
افشين يوسفي ـ مربي غارنوردي ـ پس از آن‌كه مدير كل اداره‌ي ميراث فرهنگي و گردشگري استان مركزي گزارشي كوتاه را از تخريب چال نخجير به‌دليل سفرهاي نوروزي به اين منطقه ارائه كرد، دو هفته پيش سفري به اين غار داشت و درباره‌ي آخرين وضعيت اين غار به خبرنگار بخش گردشگري خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) توضيح داد: در مسير غار كه محل رفت‌وآمد بازديد‌كنندگان است، به‌صورت واضح تخريبي را نديدم و آثاري از كَنده شدن بلورها وجود نداشت. البته مأموران حاضر در اين غار خيلي حساس رفتار مي‌كردند و مدام با بلند‌گو به مردم تذكر مي‌دادند كه به بلورها دست نزنند.
وي بيان كرد: داخل غار، ايستگاه‌هاي متعدد كپسول آتش‌نشاني وجود دارد و به گفته‌ي مأموران مستقر در منطقه، تمام غار به دوربين مداربسته مجهز است كه از طريق آن، مدام رفتار مردم را كنترل مي‌كنند. شايد اين همه تمهيدات و مراقبت پس از تعطيلات نوروزي ايجاد شده باشد؛ اما در هر صورت، اكنون مشكل خاصي در چال نخجير ديده نمي‌شود.
او ادامه داد: البته اين غار در گذشته براي ايجاد كاربري گردشگري دچار تخريب‌هايي شد كه آثار آن هم‌چنان وجود دارد. كف‌سازي‌هاي داخل چال نخجير اصلا با استاندارد‌هاي جهاني تطبيق ندارد. در قسمت‌هايي از اين غار نيز از بدنه‌ي آن براي كف‌سازي استفاده كرده‌اند كه اين اتفاق معمولا در غارهاي ديگر كشورها كه كاربري گردشگري دارند، رخ نمي‌دهد.
يوسفي اظهار داشت: در غار «جعيتا» ـ واقع در كشور لبنان ـ که يکي از معروف‌ترين و بزرگ‌ترين غارهاي گردشگري جهان است، براي رفت‌وآمد بازديدکنندگان، راهرويي به‌صورت پل معلق ايجاد كرده‌اند که در هيچ نقطه‌اي با کف، بدنه و ديوار غار تماس ندارد و به بدنه‌ي غار نيز هنگام ساخت، آسيب نرسيده است.
وي ادامه داد: براي گردشگري کردن غار جعيتا، به‌جاي اين‌که عجله کنند و بخواهند سريع از اين محل پولي درآورند، نخست فکر کردند که چگونه مي‌شود غار را گردشگري کرد که به آن آسيب نرسد. آن‌ها براي اين كار از مشاوران و پيمانکاران فرانسوي استفاده کردند.
عضو باشگاه کوه‌نوردي فرانسه گفت: در بيش‌تر کشورها، بخصوص آن‌ها که قدر چنين موهبت الهي را مي‌دانند، تبديل كردن غار به جاذبه‌ي گردشگري با مطالعه‌ي بسيار و کارشناسي دقيق انجام مي‌شود. حتا لامپي که براي روشنايي در غار استفاده مي‌كنند، كاملا حساب‌شده است. لامپ در غار نبايد نوري به‌جز نور طبيعي خورشيد ايجاد و حرارت توليد کند. بايد از لامپ کم‌مصرف و فلورسنت با نور سفيد و زرد که مخلوط آن، رنگ نور آفتاب مي‌شود، استفاده كرد تا استلاگميت‌ها و استلاکتيت‌هاي غار به رنگ طبيعي‌شان ديده شوند، نه به رنگ‌هاي مصنوعي که نورپردازي غلط روي آن‌ها انجام شده است و نه به رنگ‌هاي سبز يا آبي!
عضو انجمن كوه‌نوردان ايران با اشاره به نحوه‌ي نورپردازي در غار جعيتا كه به‌جز نور سفيد و زرد، از نور رنگي ديگري داخل آن استفاده نشده است، اظهار كرد: در غار «سهولان» واقع در استان آذربايجان غربي، در وسط غار آنتن موبايل کار گذاشته و از نورهاي پروژکتوري استفاده کرده‌اند که توليد خزه و گياه روي بدنه‌ي غار کرده و اکوسيستم جديدي را در اين غار به‌وجود آورده است. هم‌چنين اين غار، محل زندگي پرنده‌ها شده است که با فضولات خود آسيبي جدي به سنگ‌هاي تزييني غار سهولان زده‌اند.
وي افزود: متأسفانه استفاده از نور رنگي در غار علي‌صدر هم به‌شدت استفاده شده و حتا طراح از کار هنري خود لذت هم برده است!
اين مربي غارنوردي ادامه داد: در کشورهاي پيشرفته به تزيينات آهکي غار، مانند آثار فرهنگي و باستاني نگاه مي‌کنند و براي آن‌ها ارزش و اهميت قائل‌اند. چه بسا اين غارسنگ‌ها از وسايل دست‌ساز بشري که در نهايت، دو تا پنج‌هزار سال عمر دارند، باارزش‌تر هستند، چون عمر هر کدام از اين غارسنگ‌ها از 10هزار تا چندميليون سال است.
يوسفي بيان كرد: در بروشور دهانه‌ي غار چال نخجير نوشته شده که عمر اين غار، بيش از 70مليون سال است. پس غارسنگ‌هاي اين غار حتا از کوزه‌ها و دست‌ساخته‌هاي بشر در عصر سنگ، عمر بيش‌تري دارند.
مصطفي صلاحي ـ پيش‌كسوت حوزه‌ي غارنوردي در ايران ـ نيز درباره‌ي وضعيت چال نخجير به خبرنگار ايسنا گفت: از وقتي اين غار با تخريب مواجه شد، ديگر به اين منطقه نرفته‌ام. دهنه‌ي اين غار 20 سال پيش بسته بود؛ اما از آن زمان كه دهنه‌ي غار باز شد و سنگ‌تراش‌هاي معدن سنگ آهن در نزديكي چال نخجير به داخل آن هجوم بردند، هر آن‌چه را كه قابل جدا كردن بود، به حساب آن‌كه پولي به‌دست مي‌آورند، كندند و بيرون آوردند.
وي اضافه كرد: آن‌چه اكنون در اين غار باقي‌مانده، سنگ‌هايي است كه ديگر قابل جدا كردن نيست و امكان اين‌كه مسافران تيشه به‌دست گرفته و غار را خراب كرده باشند، وجود ندارد. البته تخريب‌هاي اصلي آن زماني كه دهنه‌ي غار براي جذب گردشگران بيش‌تر باز شد، اتفاق افتاد.
انتهاي پيام
نظرات