به گزارش ایسنا، یک‌بار با طرح‌ها و ایده‌هایی نوار سبز باغستان سنتی دور تا دور قزوین را کم‌رنگ می‌کنند و بار دیگر بلوارهای عریض و کمربندی‌هایی را پایه‌ریزی می‌کنند که این نوار سبز را کوچک‌تر شود و حالا وقت تابستان است و نوبتی هم که باشد، زمانِ بی‌توجهی به علف‌های هرزی است که حالا بزرگ شده‌اند و با گرمای هوا، همه چیز را به آتش می‌کشند تا حتی باغستان به مرور از دل این شهر حذف شود.
در طول هفته گذشته تصویر و خبرهایی از آتش‌سوزی باغستان قزوین به نقل از دوستداران میراث‌فرهنگی در صفحه‌های مجازی منتشر شد، خبرهایی که هر روز نه تکرار بلکه اعلام می‌کرد که بخش زیادتری از این محوطه‌ی تاریخی و طبیعی قزوین در آتش می‌سوزد.
هشدارها برای آتش‌سوزی در باغستان قزوین کارساز نبودند
علیرضا خمسه - دوستدار میراث فرهنگی قزوین - در گفت‌وگو با ایسنا می‌گوید: از چند ماه گذشته تا امروز نسبت به بزرگ شدن علف‌های باغستان و احتمال وقوع آتش‌سوزی در این محوطه هشدارهای مختلفی داده بودیم، حتی اعضای شورای شهر نیز به طور مداوم در جریان این اتفاقات و هشدارها قرار گرفتند و از سوی دیگر آتش‌نشانی شهر قزوین نیز از حدود دو ماه گذشته در نامه‌ای به مدیریت شهری از احتمال وقوع آتش‌سوزی‌ها در این محوطه خبر داده بود.
وی با اشاره به نامه‌نگاری مسؤولان آتش‌نشانی شهر با مدیریت قزوین و اعلام موقعیت خطر نسبت به وضعیت منطقه ادامه می‌دهد: تقریباً در مدت زمان بیش از یک هفته گذشته، هر روز این منطقه یک بار آتش گرفته است، از زمانی‌که که علف‌ها شروع به خشک شدن می‌کنند، شدت آتش‌سوزی‌ها گستزش پیدا می‌کند، اما آتش‌سوزی‌هایی که اکنون رخ می‌دهد در شرایطی است که هنوز علف‌ها خیس‌اند، با این وجود در طول روزهای گذشته حدود ۲۰ درخت آسیب زیادی دیده‌اند. هرچند ابتدا نهال‌های کوچک می‌سوزند و به مرور درخت‌های بزرگ‌تر درگیر می‌شوند.
او با اشاره به برگزاری همایشی درباره‌ی «باغستان» در یکی رو روز گذشته و نبود اطلاع رسانی مناسب در این زمینه می‌گوید: در این همایش صحبت‌هایی درباره‌ی مشکلات باغداران مطرح شده که مسؤولانی خبر از برنامه‌ریزی برای عبور رینگ از این محوطه تاریخی کرده‌اند. در واقع با تصویب یک رینگ و کمربندی جدید دور تا دور باغستان ایجاد می‌شوند.
آتش‌سوزی خسارتی به محوطه‌ی طبیعی باغستان وارد نکرده است
علیرضا خزائیلی، مدیر اداره کل میراث‌فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قزوین نیز در گفت‌وگو با ایسنا می‌گوید: با مصوبه‌ی وزارت کشور، سازمان باغستان‌ها در شهر قزوین ایجاد شده تا خدمات لازم در رابطه با حوزه باغستان سنتی را انجام دهند، بنابراین یکی از مواردی که برای این بحث‌ها پیش‌بینی شده، علف‌زنی باغستان است.
او با بیان اینکه اداره کل میراث‌فرهنگی استان قزوین، به عنوان دستگاهی که عرصه باغستان را به عنوان بخشی از هویت تاریخی فرهنگی این شهر به ثبت رساندیم، درخواست خود را برای مدیریت شهری و جهاد کشاورزی استان فرستادیم تا در این زمینه این کار را انجام دهند، می‌افزاید: سازمان باغستان قطعاً توانایی انجام این کار را دارد.
وی با بیان اینکه رویش علف‌ها و در ادامه خشک‌شدن و آتش‌سوزی علف‌ها برای نخستین بار نیست که رخ می‌دهد، ادامه می‌دهد: این سازمان به صورت دائمی به این وضعیت رسیدگی می‌کند، ما امیدواریم که این سازمان با کادری که در اختیار دارد، به نحو مطلوب وظیفه خود را در این زمینه انجام دهد.
او اداره کل میراث‌فرهنگی استان قزوین را یک عضو شورای سازمان می‌داند و ادامه می‌دهد: در بُعد نظارت مکاتبات و پیگیری‌هایی با جهاد کشاورزی انجام می‌دهیم و صحبت‌هایی نیز می‌شود، یا از سوی دیگر یا سازمان باغستان یا جهاد کشاورزی به عنوان سازمانی که تجهیز و تشکیلات و سازماندهی شده را در دستور کار دارد، ورود کند تا قبل از آتش‌سوزی‌ها این موضوع را مدیریت کند.
خزائیلی تاکید می‌کند: ما در حال پیگیری و مکاتبات در این زمینه هستیم، اما باز هم به صورت جدی‌تر پیگیری می‌کنیم.
او اما درباره‌ی ایجاد «رینگ» در باغستان نیز توضیح می‌دهد: در جریان این جلسه نیستم نمی‌دانم درباره رینگ در باغستان و عرصه‌ی ثبت شده‌ی آن اطلاعاتی نداریم، اما موضوعی نیست که بخواهد در یک جلسه بسته تصمیم‌گیری شود، نیاز به گذراندن کمیته‌ها و کمیسیون‌های متعددی دارد.
وی همچنین با تاکید بر اینکه بزرگراه امام رضا (ع)، در محدوده‌ی باغستان انجام شده اما تا قبل از رسیدن به عرصه‌ی باغستان طرح نیمه‌کاره متوقف شد، ادامه می‌دهد: آن بخش بدون اینکه به عرصه باغستان برسد، به صورت نیمه‌کاره رها شد، با شهردار و رئیس شورای شهر ساعت‌ها حرف زدیم و جلسه داشتیم و آن‌ها نیز مانند میراث‌فرهنگی با تخریب باغستان موافق نیستند، حتی شورای شهر و شهردار دستور بازنگری در مسیر اتصال را داده است.
خزائیلی همچنین بعد از پیگیری‌هایی بیشتر درباره‌ی آتش‌سوزی در باغستان از مدیر عامل سازمان باغستان، به ایسنا توضیح می‌دهد: در تماس با رحمانی - مدیرعامل سازمان باغستان -، به واسطه‌ی احاطه‌ی کامل او درباره‌ی آتش‌سوزی سال ۹۸ از وی جویا شدم، وی نیزت وضیح داد که حدود هفت – هشت اکیپ در حال علف‌زنی در حاشیه باغات هستند که چون بیشترین خطرها متوجه آتش‌سوزی است، داخل باغ‌ها معمولاً خود باغداران این کار را انجام می‌دهند اما سال‌هایی که محصول نباشد و شاید با تعلل برخی کارها انجام شوند، احتمال وقوع آتش‌سوزی هست.
او ادامه می‌دهد: به گفته‌ی رحمانی؛ سابقه‌ی آتش‌سوزی در سال ۹۸ فقط در برخی از نقاط که باغات رها شده یا زمین‌ها خالی است، رخ می‌دهد که بسیار محدود بوده است، اما آتش سوزی که منجر به خسارت شود در سال ۹۸ وجود نداشته است.
باغستان سنتی قزوین، مجموعه باغ‌هایی را شامل می‌شود که در نیمه جنوبی، شرقی و غربی شهر قزوین قرار دارد، ان‌ها بیش از ۲۵۰۰ هکتار وسعت دارند و در گذشته به وسعت ۴۰۰۰ هکتار گرداگرد شهر را فرا گرفته بودند. اولین اشاره مکتوب به باغستان سنتی قزوین به حدود ۱۱۰۰ سال پیش برمی‌گردد که ناصر خسرو قبادیانی در سفرنامه خود، شهر قزوین را اینگونه توصیف می‌کند: «دهم محرم به قزوین رسیدم، باغستان بسیار داشت؛ بی دیوار و خار و هیچ مانعی از دخول در باغات نبود.»
اما امروز سایه توسعه غیراصولی و ناپایدار شهری، مانند احداث پل‌های غیرضروری، بلوارهای عریض و کمربندی‌ها به موجودیت آن آسیب جدی وارد کرده و بخش‌های قابل توجهی از باغستان را در چندین سال گذشته از بین برده است. اما نباید فراموش کرد که بخش غربی و جنوبی باغستان سنتی قزوین همچنان پابرجاست و بخش شرقی نیز با برنامه‌ریزی درست قابل احیا خواهد بود.
انتهای پیام
نظرات