کوروش روستایی - سرپرست پروژه­‌ بررسی باستان­‌شناسی چشم­‌انداز شهر قومس - در گفت‌وگو با ایسنا توضیح می‌دهد: به دنبال آغاز بررسی‌های هیات باستان‌شناسی ایرانی بعد از گذشت ۴۰ سال از حضور هیاتی بریتانیایی در شهر تاریخی «قومس»، یکی از بزرگ­ترین استقرارهای پیش ­از تاریخ ایران در محدوده­‌ باستانی موسوم به «شهر قومس» در ۳۰ کیلومتری دامغان شناسایی شد، محوطه‌ا­ی باستانی که در دهه­‌های ۱۳۴۰ و ۱۳۵۰ به مدت چهار فصل توسط هیاتی از باستان­‌شناسان بریتانیایی به سرپرستی «جان هانسمن» و «دیوید استروناخ» به صورت گسترده کاوش شد.

او با بیان این‌که پژوهش­ بریتانیایی‌ها متمرکز بر کاوش هشت تپه از مجموع ۲۰ تپه‌ این محوطه بود که بیشتر آن‌ها به دوره­‌ اشکانی تعلق داشتند، ادامه می‌دهد: هدف از کاوش­‌های هیات بریتانیایی در شهر قومس یافتن شواهد و مدارکی بود که نشان دهد این محوطه همان «شهر صد دروازه» یا «هکاتوم پیلوس» است که در منابع یونانی به عنوان یکی از پایتخت‌های شاهنشاهی اشکانی از آن نام برده شده است، اما آن‌چه از نتایج این کاوش­‌ها منتشر شد، شواهد روشنی از درستی این فرضیه به دنبال نداشت.

این عضو هیات علمی پژوهشکده باستان‌شناسی با تاکید بر این‌که پس از گذشت بیش از ۴۰ سال از کاوش­‌های هیات بریتانیایی در این محوطه، فصل نخست «پروژه­‌ باستان‌شناسی چشم­‌انداز شهر قومس»، به­‌عنوان یکی از برنامه­‌های بلندمدت پژوهشکده‌­ باستان­‌شناسی، از اواخر دی­‌ماه ۱۳۹۸ به ­سرپرستی او آغاز شده است، اهداف اصلی نخستین مرحله ­پژوهش­‌ها در این محدوده­ باستانی را مشخص کردن گستره‌­ عرصه­ واقعی محوطه و شناسایی دوره­‌های استقراری آن می‌داند.

او تهیه­‌ نقشه و تصویر هوایی از محدوده­ شهر قومس را یکی دیگر از اهداف این پروژه عنوان و اظهار می‌کند: در فصل نخست، با پیمایش‌ها و نمونه­‌برداری­‌های صورت‌گرفته، مشخص شده است که محوطه­‌ عظیم قومس (با مساحت بیش از ۱۰۰۰ هکتار) علاوه بر آثار دوره­‌های اشکانی، ساسانی و اسلامی، دارای بقایای سطحی استقرار بسیار گسترده‌ای از دوران پیش­ از تاریخ است. بر اساس نمونه­‌برداری­‌های انجام­‌شده تاکنون حدود ۱۱۰ هکتار از این استقرار بزرگ پیش­ از تاریخی که در بین استقرارهای هم­زمان خود در فلات ایران احتمالاً بزرگ‌ترین باشد، شناسایی شده است.

این باستان‌شناس ادامه می‌دهد: بر اساس مشاهدات اولیه، این استقرار پیش­ از تاریخی از نظر زمانی از نیمه­‌ دوم هزاره­‌ پنجم تا نیمه­‌ نخست هزاره­‌ چهارم قبل از میلاد را شامل می­‌شود که این بازه­‌ زمانی از نظر توالی فرهنگیِ شناخته­‌شده برای منطقه‌­ شمال­ شرق فلات ایران شامل مرحله‌­ پایانی دوره­ چشمه ­علی تا پایان مرحله­‌ حصار یک است. با وجود این، چون پیمایش همه‌ عرصه‌­ این محوطه­‌ عظیم هنوز به­ پایان نرسیده، این احتمال وجود دارد که آثار مرحله­‌های دیگر دوران پیش­ از تاریخ در فصل‌های بعدی پژوهش در این محوطه شناسایی شود.

روستایی اضافه کرد: در فصل­‌های بعدی پژوهش در این محوطه‌ تاریخی «تأثیر عوامل فرسایشی بر محوطه»، «نظام آبرسانی محوطه» و «ماهیت استقرار پیش­ از تاریخ» آن بررسی می‌شود.

انتهای پیام