داریوش مختاری در گفت و گو با ایسنا، گفت: پیشنهاد و در دستور کار قراردادن سند جامع آب استان فارس در زمانی که در آستانه یک کوچ (مهاجرت اجباری) ناشی از کم آبی و همین طور مخاطرات سیلاب‌های ناگهانی قرار گرفتهایم، اقدامی مهم و بسیار ضروریست.
مختاری با بیان اینکه بهتر آنست که مهندسان مشاور نقش طراز اولی در تهیه سند جامع آب و اصلاح رویههای اجرایی بخش آب استان داشته باشند، گفت: تهیه سند جامع آب می‌تواند در جلوگیری از اقدامهای سلیقهای در بخش آب استان فارس موثر باشد؛ بهتر است سند جامع آب در فحوای خود سند پیشگیری از انبوه مخاطرات کم آبی و کنترل سیلاب استان باشد.
این کارشناس حوزه آب گفت: این سند به عنوان یک سند بومی و محلی می‌تواند واجد اهمیت باشد. بنابراین بهتر است از یافتههای گزارش ملی سیل که تجربیات سیل ۱۳۹۸ در آن گردآوری و تدوین شده، در تهیه این سند کمک گرفته شود.
او با بیان اینکه نکاتی را باید در تهیه هرگونه سند جامع آب برای استان فارس نکاتی را مد نظر قرار دهیم، گفت: اولین موضوع اینکه باید خاستگاه و ماهیت حقوقی و منابع حقوقی برای تنظیم سند جامع آب و نسبت آن با لایحه قانون جامع آب مشخص شده و این سند در ظرف دامنه اختیارات استانی که چندان اندک هم نیستند، تهیه شود. بهتر است این سند جنبه کمی پیدا کند و کمتر جنبه توصیفی، کیفی و راهبردی داشته باشد تا مرزهای آن با قانون جامع آب روشن شود.
مختاری ادامه داد: نکته دوم اینکه مادامی که اشکالات بنیادین قانون توزیع عادلانه آب برطرف نشود ارایه یک سند جامع آب می‌تواند بر خطاهای پیشین بیفزاید. از سال ۱۳۹۳ تاکنون تهیه لایحه قانون جامع آب در دستور کار قرار گرفته، اما متن نهایی آن بسیار بحث برانگیز بوده و یک عقب گرد جدی در حوزه قانوننویسی در بخش آب کشور بوده است. هرچند خوشبختانه این متن خام حقوقی در بخش آب کشور هنوز توسط مجلس تصویب نشده است.
این کارشناس ارشد مدیریت منابع آب اضافه کرد: سومین نکته آنکه بهتر است جایگاه پروژههای خام و غیرکارشناسی و بدون مطالعه، همانند شیرین سازی و انتقال آب از دریا و توسعه بی رویه صنایع آب بر در استان تعیین شده و به طور مشخص در سند آب استان یادآوری شود که هیچگونه پروژه عمرانی بدون پیوست مطالعات جامع آب و سنجش مخاطرات آب اجرا نشود.
او در بیان نکته چهارمی که می‌تواند در تهیه این سند مدنظر قرار گیرد، گفت: پیوند طرحهای تفصیلی شهری و طرحهای هادی روستایی به این سند باید مشخص شود. شوربختانه طرحهای تفصیلی شهری از مطالعات کافی مهندسین مشاور برخوردار نیست و در مرحله اجرا با دستکاری و تغییرات سلیقهای توسط شهرداریها بوده است.
مختاری اضافه کرد: توسعه بی رویه اراضی شهری و توسعه بی رویه بخش مسکن و نقش تقاضاهای روزافزون در بخش شهری برای نصب انشعابهای آب باید مشخص شود. توسعه کلانشهر شیراز به محدوده بسیار بسیار پرخطر دراک و تلاش شهرداری در دریافت منابع درآمدی ناشی از ساخت و سازهای این محدوده می‌تواند در ریزهکاریهای سند جامع آب لحاظ شود.
او همچنین گفت: مخاطرات سیلاب‌های بزرگ ناشی از توسعه بی رویه کلانشهر شیراز به اراضی شیبدار شمال غرب و بسترسازی مدیران شهری برای رساندن این کلانشهر تاریخی به مرز ۵ میلیون نفر جمعیت در سند جامع آب باید دیده شود. از طرفی وجه پاسخگویی مدیرانی که امروزه در جلوگیری از توسعه بی رویه ساخت و ساز در دراک تعلل میکنند می‌تواند در این سند درج شود. در همین رابطه ابهامات مربوط به تخریب فزاینده خانههای تازه ساخت با عمر ۱۵ یا ۲۰ ساله و تبدیل و تغییر کاربری آنها به ساختمانهای چهار طبقه و بیشتر بررسی و آثار زیست محیطی این رویه خطرناک در مدیریت شهری و روستایی استان بر منابع آب و محیط زیست سنجش و ارزیابی شود. در همان حال نباید تاثیر سیلاب‌های بزرگ بر تخریب احتمالی بافت تاریخی شیراز را از نظر دور داشت. یک سند جامع لازم است همه ابعاد یک مسئله یعنی بخش آب را ببیند.
مختاری در ادامه به نکته پنجمی که در تدوین سند جامع آب می‌تواند مد نظر قرار داشته باشد، پرداخت و با بیان اینکه پیوند این سند به نظام فنی و اجرایی کشور باید مشخص شود، گفت: هر روشی برگزیده شود، مهندسان مشاور از دو زاویه به این سند یا هر گونه سند فنی دیگر پیوند زده میشوند؛ از ناحیه همکاری و نقشآفرینی جدی در تهیه این سند و دادن نقش کلیدی و جدی به مهندسان مشاور در مطالعات هرگونه پروژه عمرانی در استان. به طوری که پیامدهای آن پروژه بر کم آبی استان سنجش و ارزیابی شود.
او در بیان ششمین نکته کارشناسی که می‌تواند در سند جامع آب استان فارس مورد توجه باشد نیز گفت: ارایه یک سند جامع نیازمند طیفی از آمارهای درست است؛ پیش از تدوین این سند نیازمند منابع آماری درست به ویژه منابع و مصارف آب و مسکن و جمعیت هستیم؛ حال آنکه شواهد موجود گویای خطای ۲۰ تا ۳۰ درصدی آمار منابع و مصارف آب در استان بوده و آمار روشنی از توسعه بخش مسکن در استان نداریم. بنابراین و با توجه به حجم ساخت و سازها نیازمند آمارگیری فصلی از توسعه بخش مسکن هستیم.مختاری گفت: البته در بخش ویژه سند، وضعیت بازگرداندن حقابه تاریخی دشت کربال و نقش منابع آبی چند هزاره رودهای کر و سیوند در شادابی این دشت و دریاچههای بختگان و طشک و آبیاری ۵۰ هزار هکتار اراضی زراعی مرغوب و مناسب کشت گندم و همین طور نقش این حجم تولید محصول راهبردی گندم در رعایت حداقل خودکفایی غذایی در دشت کربال باید مشخص شده و اگر قرار است منابع آب در بخش کشاورزی دشت کربال استفاده نشود مواد ۱۵۸ و ۱۵۹ قانون مدنی در رعایت حقابه و وجه شرعی حقابههای سنتی در استان دیده شود.
این کارشناس ارشد حوزه مدیریت آب ضمن یادآوری اهمیت تهیه و تدوین سند جامع مدیریت آب برای استان فارس، تاکید کرد: در یک بخش تکمیلی، بهتر است نگاهی به بازنگری در سدهای ساخته شده و کمتر مفید استان شود و انجام مطالعات بازنگری توسط مهندسان مشاور در این زمینه در دستور کار قرار گیرد.
به گزارش ایسنا، پیشتر احمدعلی افکاری؛ رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان از برنامه‌ریزی برای تهیه سند جامع آب فارس خبر داده بود.
انتهای پیام
نظرات