هر چند عوامل مختلفی از قبیل تغییرات اقلیمی، خشکسالی و خشکی منابع زیر زمینی را نمی‌توان در خشکی زاینده‌رود و فرونشستِ زمین نادیده گرفت. اما سوءمدیریت منابع آبی هم یکی از دلایل وقوع فرونشست زمین است. در حال حاضر، میزان آب‌های سطحی اصفهان به دلیل عدم مدیریت صحیح منابع آبی، افزایش بارگذاری در بالادست و پایین‌دست سد و کاهش تقریبی نزولات آسمانی، مطلوب نیست. عواملی که نتیجه آن، خشکی طولانی‌مدت زاینده‌رود، عدم تغذیه آبخوان و خشکی تالاب گاوخونی شده است و ادامه آن می‌تواند آسیب‌های جبران‌ناپذیری به سازه‌ها، تأسیسات شهری، خطوط انتقال نیرو، ساختمان‌ها و در یک‌کلام پایداری اقتصادی و اجتماعی شهر وارد کند. برخی صاحب‌نظران معتقدند اگر برای رفع مشکل فرونشست زمین در اصفهان به‌سرعت چاره‌اندیشی نشود، ممکن است این شهر به‌مرور دیگر قابل‌سکونت نباشد. موضوعی که مقابله با این پدیده به یکی از اولویت‌های مسئولین در سطح استانی و ملی تبدیل شده و مسئولین استانی و ملی تلاش دارند تا با ارائه راهکارهایی از پیشرفت این پدیده خطرناک جلوگیری کنند.
فرونشست اصفهان به مرحله بحرانی نرسیده است
وحید مهدویان، معاون شهرسازی و معماری شهرداری اصفهان با اشاره به پدیده فرونشست شهر اصفهان، گفت: متأسفانه فرونشست زمین در بسیاری از کلان‌شهرهای کشور و از جمله اصفهان وجود دارد. البته هنوز فرونشست در شهر اصفهان به مرحله بحرانی نرسیده است و هنوز می‌توان به‌صورت علمی و با همکاری دستگاه‌های ذی‌ربط استانی و حمایت سازمان‌های ملی از پیشرفت این پدیده در سطح شهر اصفهان جلوگیری کرد.
وی افزود: برای بررسی علل و راهکارهای مقابله با توسعه پدیده فرونشست زمین در شهر اصفهان یک نشست تخصصی با حضور مسئولین مرکز تحقیقات مسکن، راه و شهرسازی، مدیران شهری و اساتید دانشگاه به همت شهرداری در سال ۱۴۰۰ برگزار نمودیم. در نتیجه این نشست، مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی به‌عنوان مرجع اصلی، مطالعه‌ای پیرامون رفتار فرونشست در دشت و محدوده کل استان اصفهان انجام داد. اما چون این مطالعه به بررسی رفتار فرونشست در دشت اصفهان و نه شهر اصفهان پرداخته بود، شهرداری اصفهان برای بررسی دقیق‌تر و ارائه راهکارهای عملیاتی به‌منظور کاهش و مقابله با پیشرفت فرونشست در محدوده شهر اصفهان، قراردادی با یک شرکت دانش‌بنیان در راستای مسئولیت اجتماعی منعقد نمود.
معاون شهرسازی و معماری شهرداری اصفهان به نتایج مطالعه انجام شده اشاره کرد و گفت: مشاور با بررسی رفتار فرونشست اصفهان در طول ۱۵ سال گذشته، علل اصلی ایجاد و نحوه رشد فرونشست، نواحی و مناطق درگیر را شناسایی نموده و راهکارهای کاهش و مقابله با رشد و شدت یافتن فرونشست در مناطق مختلف اصفهان را ارائه کرده است.
مهدویان، با بیان اینکه هدف شهرداری از این مطالعه، شناسایی دقیق موقعیت فرونشست در بناهای تاریخی و مناطق مختلف شهر اصفهان و ارائه راه‌حل برای مقابله با آن بوده است، بیان کرد: باتوجه‌به اینکه طبق قانون مدیریت بحران، مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، مرجع قانونی بررسی پدیده فرونشست است، شهرداری اصفهان نتایج مطالعه انجام شده را برای تأیید علمی در اختیار مرکز تحقیقات قرار داده است تا پس از اعلام نظر آن مرکز، اقدام‌ها و راهکارهای لازم برای کاهش و مقابله با پیشرفت فرونشست زمین انجام شود.
جریان‌سازی آب رودخانه شرط لازم است؛ اما کافی نیست
معاون شهرسازی و معماری شهرداری اصفهان با توجه به نتایج حاصل از مطالعات انجام شده، اظهار کرد: در چند جریان‌سازی آب در رودخانه زاینده‌رود بارندگی برای حل مشکل پدیده فرونشست، شرط لازم برای مقابله با پدیده فرونشست زمین در اصفهان است، اما شرط کافی نیست، زیرا علاوه بر جریان‌سازی آب رودخانه زاینده‌رود، باید نحوه هدایت آب در آبخوان‌هایی که سطح آب آنها در طول سال‌های گذشته، کاهش‌یافته، مدیریت شود. از سوی دیگر، چون زمین رودخانه زاینده‌رود به دنبال خشکی‌ها و بی‌آبی‌های سال‌های گذشته نفوذناپذیر شده است، باید راه‌های نفوذپذیر کردن آب در رودخانه و آبخوان‌ها نیز اجرایی شود. موضوعاتی که در مطالعه صورت‌گرفته توسط شهرداری به آنها پرداخته و مشخص شده که هر یک از مناطق شهری اصفهان به چه میزان آب نیاز دارد، در چه نقاطی نیاز به حفر چاه سطحی و در چه مناطقی نیاز به آبخوان وجود دارد نیز از دیگر نتایج این مطالعه است.
مجوز ساخت‌وساز بر اساس طرح تفصیلی صادر می‌شود
معاون شهرسازی و معماری شهرداری اصفهان با بیان اینکه طرح فعلی تفضیلی نیاز به بازنگری دارد، گفت: براساس بند دال ماده ۱۴ مدیریت بحران، ضرورت دارد تا مباحثی مانند بارگزاری جمعیت و مقررات ساخت و ساز در طرح جامع و تفصیلی توسط شورای عالی مسکن وزارت راه و شهرسازی به‌عنوان متولی امر مورد بازنگری و اصلاح قرار گیرد. باید ضوابط و مقررات ساخت و ساز در مناطق مختلف بر حسب میزان فرو نشست توسط سازمان‌های متولی از جمله نظام مهندسی تدوین وبر نحوه صحیح اجرای آن نظارت گردد.
مهدویان در پایان با بیان اینکه موضوع قانون مدیریت بحران در خصوص پدیده فرونشست از سال ۱۳۹۸ مطرح و به تصویب رسیده است ابراز امیدواری کرد که مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی هر چه سریع‌تر راهکارهای اجرایی مقابله با پدیده فرونشست را ارائه و دستگاه‌های مربوط را هماهنگ نماید تا با همکاری و هم‌افزایی بین دستگاه‌های اجرایی ذی‌ربط استانی و ملی، مشکل پدیده فرونشست شهر حل گردد.
انتهای پیام
نظرات