محسن علی اکبریان امروز دوشنبه ۲۹ اردیبهشت، در نشست خبری اهدای عضو اظهار کرد: در آستانه فرا رسیدن روز ملی اهدای عضو هدف مشترک ما ارتقای فرهنگ اهدای عضو در جامعه است. تلاش می‌کنیم با افزایش آگاهی و فراهم‌سازی شرایط مناسب، تعداد بیشتری از بیماران نیازمند پیوند را از مرگ حتمی نجات داده و به آغوش خانواده‌هایشان بازگردانیم.

رئیس بیمارستان تخصصی پیوند اعضای منتصریه ادامه داد: اولویت اصلی ما، استفاده از ظرفیت اهدای عضو از بیماران دچار مرگ مغزی است، با این رویکرد، تلاش می‌شود تا حد امکان از پیوند اعضا از افراد زنده کاسته شود، اگرچه در برخی موارد، به دلیل ضرورت حفظ سلامت بیمار، ممکن است ناگزیر به برداشت کلیه یا بخشی از کبد از فرد زنده باشیم، اما همواره تلاش ما بر این است که از ظرفیت اهدای عضو از بیماران مرگ مغزی بهره‌مند شویم.

وی افزود: در این راستا، نقش رسانه‌ها در کنار سایر نهادها از جمله دانشگاه‌ها، خیرین و سازمان‌های مردم‌نهاد، بسیار حائز اهمیت است، انتظار می‌رود رسانه‌ها با اطلاع‌رسانی دقیق و آگاهی‌بخشی به جامعه در خصوص مفهوم مرگ مغزی و غیرقابل برگشت بودن آن، زمینه را برای پذیرش اهدای عضو از سوی خانواده‌های داغدار فراهم آورند؛ خوشبختانه، روحیه ایثار و فداکاری در جامعه ما وجود دارد، اما می‌توان با تلاش بیشتر، این فرهنگ ارزشمند را تقویت کرد تا جریان زندگی از طریق اهدای عضو استمرار یابد و بیماران نیازمند سلامتی خود را بازیابند.

علی‌اکبریان عنوان کرد: بیمارستان منتصریه در سه حوزه آموزشی، پژوهشی و درمانی به طور فعال در زمینه اهدای عضو فعالیت می‌کند. در حوزه آموزشی، با تلاش‌های انجام شده، موفق به اخذ مجوز قطعی آموزشی سه ساله از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی شده‌ایم.

وی تصریح کرد: این بیمارستان در تربیت دانشجویان در مقاطع مختلف به ویژه در دوره فوق تخصصی، نقش موثری ایفا می‌کند تا بتوانیم پیوند اعضا را در سطح استان و سایر نقاط کشور توسعه دهیم. در همین راستا، رشته فلوشیپ پیوند کبد (دوره فوق تخصصی پیوند کبد) را راه‌اندازی کرده‌ایم و سال گذشته، نخستین دانشجوی فوق تخصص را از بین اتباع خارجی پذیرش کرده‌ایم.

رئیس بیمارستان تخصصی پیوند اعضای منتصریه گفت:  هدف از این اقدام، توسعه فعالیت‌های پیوند در کشورهای منطقه است، آموزش بیماران و دانشجویان در مقاطع مختلف نیز از دیگر فعالیت‌های موفق ما در حوزه آموزش بوده است.

وی ادامه داد: در حوزه پژوهش، مرکز تحقیقات پیوند بیمارستان در دو سال گذشته تاسیس شده است. این مرکز با همکاری جمعی از اساتید و دانشجویان، موفق به چاپ بیش از ۱۱۰ مقاله علمی در مجلات معتبر بین‌المللی و اجرای بیش از ۷۰ طرح پژوهشی شده است، همچنین، هفت رجیستری فعال در حوزه پیوند در این مرکز مشغول به ثبت اطلاعات مربوط به بیماران هستند که از این اطلاعات در راستای اهداف پژوهشی بهره‌برداری می‌شود.

علی‌اکبریان بیان کرد: در حوزه درمان، بیمارستان منتصریه، همچون سال‌های گذشته، موفق به کسب رتبه اعتباربخشی درجه یک شده است. در سه سال اخیر، ۶۲۴ بیمار مرگ مغزی شناسایی و با رضایت خانواده‌هایشان به بیمارستان منتقل شده‌اند و اعضاء آن‌ها اهدا شده است. بر اساس آمار موجود، تا کنون ۱۶۵۰ مورد مرگ مغزی در مشهد شناسایی شده است؛ در مجموع، ۷۱۷۱ عضو پیوندی و ۷۵۴ مورد پیوند کبد در این مرکز انجام شده است.

وی افزود: در این بیمارستان، پیوند کبد، کلیه، لوزالمعده (پانکراس) و مغز استخوان انجام می‌شود، همچنین، اعضای حیاتی مانند قلب برای پیوند در بیمارستان امام رضا (ع) و ریه برای پیوند در همان بیمارستان برداشت می‌شود؛ پیوند پوست نیز در بیمارستان امام رضا (ع) انجام می‌شود و قرنیه‌ها در بانک قرنیه ذخیره و برای پیوند به بیمارستان خاتم یا سایر مراکز نیازمند ارسال می‌شود.

انجام ۴۲ مورد پیوند کلیه برای اتباع غیرایرانی در سال گذشته

وی اضافه کرد: تمام تلاش ما بر این بوده است که بهترین خدمات را به بیماران ارائه دهیم، علاوه بر این، بیمارستان در زمینه گردشگری سلامت نیز فعال بوده و موفق به اخذ مجوز گردشگری سلامت از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی شده است. در سال گذشته، ۴۲ مورد پیوند کلیه برای اتباع غیرایرانی در این بیمارستان انجام شده است که نتایج بسیار خوبی به همراه داشته است و امیدواریم با تاسیس بخش پیوند سه، بتوانیم این خدمات را گسترش دهیم.

 وی بیان کرد: به نظر می‌رسد یکی از دلایل کاهش آمار اهدای عضو در شهرستان‌ها، همین مسئله باشد. شاید دلیل دیگر، برنامه‌های تلویزیونی نامناسبی است که انگیزه مردم را برای اهدای عضو کاهش می‌دهد؛ مردم ما عموماً انگیزه لازم را دارند و نقش رسانه‌ها در این زمینه بسیار مهم است، به عنوان مثال، در اسپانیا معتقدند که اگر فردی در سه ماه گذشته، خبری در مورد اهدای عضو در روزنامه، صدا و سیما یا سایر رسانه‌ها نشنیده باشد، احتمال رضایت به اهدای عضو کاهش می‌یابد.

وی افزود: ایران در حال حاضر در زمینه اهدای عضو، رتبه اول را در منطقه خاورمیانه دارد. در زمینه پیوند کبد نیز، شیراز در جایگاه بالایی در جهان قرار دارد؛ متاسفانه، وضعیت اهدای عضو در بسیاری از کشورهای خاورمیانه به دلایل مختلف مناسب نیست. در برخی از کشورها مانند ترکیه، هندوستان و پاکستان بیشتر پیوندها از اهداکننده زنده انجام می‌شود و اهدای عضو از مرگ مغزی بسیار کم است، بنابراین، مقایسه ایران با این کشورها منطقی نیست.

علی‌اکبریان عنوان کرد: بیشترین آمار اهدای عضو در جهان مربوط به کشورهای اروپایی به ویژه اسپانیا است؛ اسپانیا در زمینه فرهنگ‌سازی و قوانین مربوط به اهدای عضو، اقدامات بسیار موثری انجام داده است، به عنوان مثال، در اسپانیا، پس از اعلام مرگ مغزی، مسئولیت فرد متوفی بر عهده کپیمکس (Capemacs) قرار می‌گیرد.

وی افزود: شاخص اهدای عضو یا شاخص PMP در اسپانیا ۴۵ است، در حالی که این شاخص در سایر کشورهای اروپایی و آمریکا بین ۲۰ تا ۲۵ است. شاخص PMP ایران در حال حاضر ۲۱.۱ است و انتظار می‌رود با توجه به آمار بالای مرگ مغزی ناشی از تصادفات جاده‌ای در کشور، این شاخص حتی از کشورهای اروپایی نیز بالاتر باشد.

علی اکبریان گفت: در رابطه با مشکلات خانواده‌های گیرنده عضو پس از پیوند از جمله هزینه‌های دارویی، کمبود تخت و غیره، باید گفت که تلاش ما بر این است که با راه‌اندازی بخش پیوند جدید، ظرفیت پذیرش بیماران را افزایش داده و خدمات بهتری ارائه دهیم؛ با این حال، می‌دانیم که بیمارستان منتصریه ظرفیت محدودی دارد و ممکن است در برخی موارد، از ظرفیت سایر بیمارستان‌های دانشگاه نیز استفاده کنیم. در زمینه داروها و سایر خدمات، تلاش می‌کنیم تا حداکثر حمایت را از بیماران انجام دهیم.

رئیس بیمارستان تخصصی پیوند اعضای منتصریه عنوان کرد: در خصوص پیوند کلیه میزان بقا در ایران معادل آمریکا و کشورهای اروپایی است و تقریبا ۷۰ درصد پیوندهای کلیه از بیمار مرگ مغزی و ۳۰ درصد از طریق اهدای شخص زنده صورت می‌گیرد.

علی‌اکبریان عنوان کرد:  در زمینه زیرساخت‌ها، با تلاش‌های صورت گرفته، برخی از محدودیت‌های بیمارستان برطرف شده است، به عنوان مثال، بیمارستان از انبار رخت بی نیاز شده و سال گذشته، لانچر لباس به بهره‌برداری رسیده است، طبقه چهارم بیمارستان با مساحت بالغ بر ۶۵۰ متر مربع، با استفاده از محل موقوفات، نذورات و کمک خیرین ساخته شده است. با انتقال واحد اداری به این طبقه، فضای لازم برای راه‌اندازی بخش پیوند ۳ در طبقه دوم فراهم شده است که انتظار می‌رود تا یک یا دو ماه آینده به بهره‌برداری برسد و ظرفیت ارائه خدمات به بیماران ایرانی و غیرایرانی افزایش یابد.

دانشگاه علوم پزشکی مشهد رتبه سوم را در اهدای عضو دارد

وی بیان کرد: آمار اهدای عضو ما نسبت به دوره مشابه سال ۱۴۰۳ حدود ۱۰مورد کاهش داشته است که لازم است به آن توجه شود، با این وجود، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، در بین دانشگاه‌های بزرگ کشور، پس از شیراز، رتبه سوم را در اهدای عضو دارد و در سطح دانشگاه‌های ایران، بیشترین میزان اهدای عضو را به خود اختصاص داده است.

علی‌اکبریان گفت: در کنار آمار کلی، شاخص PMP (تعداد اهدای عضو به ازای هر یک میلیون نفر جمعیت) نیز حائز اهمیت است. بر اساس این شاخص، از بین ۶۳ دانشگاه علوم پزشکی در کل ایران، ۴ دانشگاه از استان خراسان بزرگ (که دانشگاه علوم پزشکی مشهد قطب اهدای عضو در شرق و شمال شرق کشور است) در جمع ۱۰دانشگاه برتر کشور قرار دارند، نیشابور رتبه سوم، تربت حیدریه رتبه ششم، بجنورد رتبه نهم و مشهد رتبه دهم را به خود اختصاص داده‌اند. شاخص PMP مشهد ۲۰.۱ است، در حالی که میانگین کشوری در سال ۱۴۰۳، نیز ۱۳ بوده است. این بدان معناست که شاخص PMP اهدای عضو در این شهرها تقریباً دو برابر یا حتی بیشتر از میانگین کشوری است.

وی گفت: متاسفانه، در سال گذشته، با کاهش آمار اهدای عضو در سایر شهرستان‌ها مواجه بودیم. تلاش کردیم این کاهش را با افزایش اهدای عضو در شهر مشهد جبران کنیم؛ حدود ۲۰ اهدای عضو کمتر داشتیم که با تلاش همکاران در مشهد، توانستیم حدود ۱۰ تا ۱۲ مورد آن را جبران کنیم، با این حال، همانطور که می‌دانید، پیوند عضو یک کار تیمی است و کاهش فعالیت در هر یک از شهرها یا مراکز اهدا می‌تواند بر آمار کلی تأثیر منفی بگذارد.

 رئیس بیمارستان تخصصی پیوند اعضای منتصریه بیان کرد: کار اهدای عضو به تلاش و انگیزه هماهنگ‌کنندگان و مسئولین رضایت‌گیری نیاز دارد. این افراد با خانواده‌ها صحبت می‌کنند، وقت می‌گذارند و درخواست اهدای عضو می‌دهند؛ درخواستی که چه بسا از خبر اولیه فوت عزیزشان هم تلخ‌تر باشد، ممکن است در برخی از دانشگاه‌ها، به این موضوع اهمیت کمتری داده شود. تغییر در ریاست یا معاونت درمان یک دانشگاه می‌تواند باعث کاهش انگیزه و حمایت از این افراد شود، این در حالی است که هماهنگ‌کنندگان نیازمند حمایت‌های مالی و معنوی هستند تا بتوانند با انگیزه به کار خود ادامه دهند؛  شرایط در همه دانشگاه‌ها مانند دانشگاه مشهد نیست و اهدای عضو در برخی از دانشگاه‌ها اولویت کمتری دارد. کاهش آمار در شهرستان‌ها، گاهی فراتر از حوزه اختیارات دانشگاه مشهد است، زیرا این شهرستان‌ها دانشگاه‌های مستقلی دارند.

علی‌اکبریان افزود: عوامل متعددی می‌توانند بر اهدای عضو تاثیرگذار باشند. برنامه‌هایی مانند «زندگی پس از زندگی» در رسانه ملی تاثیر مثبتی بر فرهنگ اهدای عضو در جامعه داشته‌اند، در سال ۱۳۸۰، آمار رضایت به اهدای عضو کمتر از ۳۰ درصد بود، اما در سال گذشته، این آمار به ۷۲ درصد رسیده است که این پیشرفت مرهون اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی مستمر است.

وی گفت: ارتقای اهدای عضو به دو اصل اساسی بستگی دارد، ارتقای فرهنگ عمومی (که یک فرآیند طولانی‌مدت است و ۲۳-۲۴ سال به طول انجامیده تا به این نقطه برسیم) و تربیت نیروی تخصصی برای مصاحبه با خانواده‌ها. همکاران ما دوره‌های آموزشی تخصصی را در این زمینه گذرانده‌اند، زیرا صحبت با خانواده‌ای که عزیزش را از دست داده و درخواست اهدای عضو، نیازمند مهارت و تخصص است، این دوره‌ها شامل آموزش‌های ۶۰ ساعته و کارگاه‌های بازآموزی است.

علی اکبریان گفت: تا اهداکننده‌ای نباشد، پیوندی هم انجام نخواهد شد. بنابراین، بخش اهدا، یک بخش بسیار مهم است و نقش رسانه‌ها در اطلاع‌رسانی و آگاهی‌بخشی در این زمینه حیاتی است، همچنین، وظیفه ما مسئولین بیمارستان و دانشگاه این است که نیروهای متخصص را تربیت و حمایت کنیم؛ همانند کشور اسپانیا که بیشترین آمار اهدای عضو را دارد، معتقدیم که هیچ فردی نباید بیشتر از ۵ سال در واحد رضایت‌گیری فعالیت کند، زیرا قرار گرفتن مداوم در معرض اخبار ناگوار می‌تواند منجر به افسردگی شود.

انتهای پیام