به گزارش ایسنا، تقریظ‌ نویسی رهبر معظم انقلاب اسلامی بر کتاب‌های مرتبط با دفاع مقدس و ادبیات مقاومت، طی چهار دهه گذشته به یکی از جریان‌سازترین پدیده‌های فرهنگی کشور تبدل شده است. این یادداشت‌ها که بیشتر کوتاه و گاه مفصل‌اند، صرفاً تمجید ادبی از آثار نیستند؛ بلکه در حقیقت، تلاشی برای بازنمایی سلوک معنوی دفاع مقدس، الگوسازی برای نسل‌های آینده و تشویق نویسندگان و ناشران در مسیر ثبت تاریخ شفاهی دفاع مقدس محسوب می‌شوند.

واژه «تقریظ» در لغت به معنای ستایش مکتوب آمده و در ادب فارسی نیز گونه‌ای مشابه دیباچه‌نویسی به شمار می‌رود. اما در فرهنگ معاصر، تقریظ‌های رهبر انقلاب جایگاهی تازه یافته‌اند. ایشان به عنوان شخصیتی مرجع، با نگارش تقریظ بر کتاب‌های دفاع مقدس، هم به آثار اعتبار می‌بخشند و هم به بازنمایی دقیق فرهنگ ایثار کمک می‌کنند. از منظر تاریخی، این یادداشت‌ها از دهه ۶۰ آغاز شده و تاکنون بر ده‌ها اثر نوشته شده است.

مهم‌ترین مضامین تقریظ‌های رهبر انقلاب بر آثار ادبیات پایداری

تحلیل محتوای تقریظ‌های آیت الله العظمی خامنه‌ای بر بیش از ۷۰ اثر در حوزه دفاع مقدس و ادبیات پایداری نشان می‌دهد که چند مضمون مانند: «تجلیل از شهدا و خانواده‌های‌شان »، «اهمیت صداقت در روایت»، «نقش عرفان جهادی» و «تشویق به ثبت خاطرات»ثابت در آن‌ها تکرار شده‌اند.

رهبر انقلاب بارها در یادداشت‌هایشان به روح بلند شهیدان و صبر خانواده‌های آنان در کنار روایتگری صادقانه اشاره کرده‌اند. همچنین در برخی از  تقریظ‌ها به صراحت از صداقت نویسنده یا راوی تمجید کرده‌اند و در مقابل، به یکسونگری‌ها یا مبالغه‌ها هشدار داده‌اند. برخلاف عرفان‌های فردی و جامعه‌گریز، ایشان دفاع مقدس را جلوه‌ای از سلوک علوی دانسته‌اند؛ سلوکی که عرفان را در متن اجتماع و سیاست معنا می‌کند. مهم تر از همه یکی از محورهای ثابت، تأکید ایشان بر ضرورت ثبت و نشر خاطرات جنگ به عنوان سندی ماندگار برای نسل‌های آینده است.

نمونه‌هایی از تقریظ‌های برجسته

رهبر انقلاب بر آثار متعددی تقریظ نوشته‌اند که هر یک بخشی از حافظه دفاع مقدس را روشن می‌کند. به عنوان مثال در کتاب «سرباز کوچک امام»، ایشان سرگذشت نوجوان اسیر جنگی را «یکی از شگفتی‌های دفاع مقدس» خوانده و آن را سندی ارزشمند دانسته‌اند. همچنین در کتاب «آب هرگز نمی‌میرد» که حمید حسام  آن را درباره خاطرات جانباز میرزا محمد سلگی نوشته است است، رهبر انقلاب این کتاب را از بهترین آثار خاطرات جنگ توصیف کرده و از آن با لحن شاعرانه یاد کرده‌اند.

علاوه بر این کتاب «یادت باشه» نیز روایتی عاشقانه از زندگی شهید مدافع حرم حمید سیاهکالی است که رهبر انقلاب آن را نمونه‌ای معاصر از روحیه ایثار جوانان دهه ۹۰ معرفی کرده‌اند. کتاب «خط فکه» هم یادداشت‌های شهید سیدمحمد شکری  را نشان می‌دهد که رهبر انقلاب آن را «سندی ارزشمند از اوضاع جبهه» دانسته و ترجمه آن به زبان‌های دیگر را ضروری شمرده‌اند.

کارکرد اجتماعی تقریظ‌ها

تقریظ‌های رهبر انقلاب تنها ستایش ادبی نیستند؛ این یادداشت‌ها به چند کارکرد مهم مثل «اعتباربخشی به آثار و نویسندگان»، «تشویق جریان خاطره‌نگاری»، «ایجاد الگو برای جوانان» و «تثبیت حافظه تاریخی جامعه» نیز اشاره دارند.

انتهای پیام