دکتر رضا آریانپور، به مناسبت روز جهانی قلب (۲۹ سپتامبر/۷ مهر) در گفتوگو با ایسنا اظهار کرد: سلامت قلب در گرو انتخابهای روزمره است و با رعایت اصول ساده میتوان از بروز بخش عمدهای از بیماریهای قلبی جلوگیری کرد.
وی نخستین اصل مراقبت از قلب را تغذیه سالم دانست و توضیح داد: رژیم غذایی باید شامل میوه و سبزیجات تازه، غلات سبوسدار، مغزها و پروتئینهای سالم مانند ماهی، مرغ بدون پوست و حبوبات باشد. در مقابل، مصرف نمک نباید از سه گرم در روز فراتر رود و چربیهای اشباع و ترانس باید به حداقل برسد؛ چرا که این ترکیبات با فشار خون بالا و افزایش کلسترول در ارتباط مستقیم هستند و در نهایت با تنگی عروق و ایجاد آترواسکلروزیس از عوامل اصلی سکته قلبی و مغزی محسوب میشوند.
این متخصص قلب و عروق افزود: فعالیت بدنی منظم نقش مهمی در سلامت قلب دارد. افرادی که حداقل ۱۵۰ دقیقه فعالیت ورزشی متوسط تا شدید در هفته انجام میدهند (میتوان آن را در پنج روز هفته تقسیم کرد)، ۳۵ درصد کمتر از دیگران به بیماریهای قلبی مبتلا میشوند. حتی فعالیتهای سادهای مانند پیادهروی سریع، دوچرخهسواری یا استفاده از پله به جای آسانسور نیز تأثیر چشمگیری در سلامت قلب دارد.
آریانپور در ادامه به اهمیت کنترل وزن و اندازه دور شکم اشاره کرد و گفت: نسبت دور شکم به دور باسن شاخص مهمی در پیشبینی حوادث قلبی–عروقی است. چربیهای تجمع یافته در ناحیه شکم بسیار خطرناک بوده و زمینه ابتلا به دیابت، فشار خون و بیماریهای قلبی را فراهم میکنند. در حالت ایدهآل، شاخص توده بدنی باید در محدوده ۱۸.۵ تا ۲۴.۹ باشد و اندازه دور کمر در مردان از ۱۰۲ و در زنان از ۸۸ سانتیمتر تجاوز نکند.
وی استرسهای مداوم را از دیگر عوامل خطر معرفی کرد و افزود: افزایش سطح هورمونهای استرس شامل کورتیزول، آدرنالین و نورآدرنالین در اثر استرس طولانیمدت، فشار خون و ضربان قلب را بالا میبرد و با تغییرات مخرب در خونرسانی کرونر و افزایش نیاز عضله قلب به اکسیژن، احتمال سکته قلبی را افزایش میدهد. تمرینات تنفسی، یوگا، مدیتیشن، اختصاص زمان برای تفریح و ارتباطات اجتماعی و در موارد شدید، دارودرمانی از راهکارهای کاهش استرس است.
عضو سابق کمیسیون بهداشت و درمان مجلس با اشاره به اینکه سیگار همچنان یکی از بزرگترین تهدیدها و در عین حال قابلکنترلترین ریسکفاکتور برای بیماریهای قلبی است، توضیح داد: حتی مصرف یک نخ سیگار در روز در بلندمدت میتواند خطر بیماریهای قلبی را افزایش دهد، همچنین کسانی که خودشان سیگاری نیستند اما در مجاورت افراد سیگاری قرار دارند که به آنها سیگاریهای غیر فعال گفته میشود، حدود ۲۰ درصد دود سیگار را استنشاق کرده و به همان نسبت در معرض خطر بیماریهای قلبی–عروقی قرار دارند، مصرف الکل نیز با آسیب به عضله قلب و بالا بردن فشار خون همراه است و میتواند منجر به نارسایی قلبی شود. ترک سیگار و پرهیز از الکل باید بهعنوان اولویت جدی فردی و اجتماعی در نظر گرفته شود.
وی بررسیهای منظم سلامتی را ضروری دانست و تصریح کرد: بسیاری از بیماریهای قلبی و ریسکفاکتورها مانند فشار خون، دیابت و افزایش چربی خون در مراحل اولیه بدون علامت هستند، توصیه میشود همه افراد بالای ۳۰ سال سالی یکبار فشار خون، قند خون و سطح کلسترول خود را بررسی کنند و افراد بالای ۴۰ سال، بهویژه کسانی که دارای علایم خطر هستند، سالی یکبار از نظر بیماریهای ایسکمیک قلبی نیز تحت معاینه قرار گیرند.
به گفته او، با توجه به شیوع سکتههای قلبی در سنین پایین در کشور، هر دردی از ناحیه ناف تا فک تحتانی، خصوصاً در افراد بالای ۲۵ سال باید در درجه اول قلبی فرض شود و برای اطمینان نوار قلب از بیمار گرفته شود.
آریانپور در پایان بر اهمیت خواب کافی تأکید کرد و گفت: خواب شبانه کمتر از شش ساعت احتمال بروز فشار خون و بیماریهای قلبی را افزایش میدهد. برای سلامت قلب، هفت تا هشت ساعت خواب منظم و آرام در شب ضروری است. همچنین کسانی که به اختلالات خواب، بهویژه آپنه خواب مبتلا هستند باید پیگیر تشخیص دقیق و درمان آن باشند.
وی با تاکید بر اینکه در صورت تشخیص بهموقع ریسک فاکتورهای قلبی یا بیماریهای قلبی، میتوان با درمان مناسب آنها را کنترل و مدیریت کرد، خاطرنشان کرد: سلامت قلب سرمایهای ارزشمند برای طول عمر و کیفیت زندگی است. درست غذا خوردن، تحرک کافی، پرهیز از دخانیات، مدیریت استرس و انجام بررسی های دورهای سلامت، میتواند تا ۸۰ درصد بیماریهای قلبی را پیشگیری کند یا به تأخیر بیندازد.
انتهای پیام
نظرات